Türkiye'de Yetiştirilen Bazı Globularia L. (Plantaginaceae) Taksonlarının Gövde ve Yaprak Anatomileri ve Sistematik Önemi

Yıl 2024, Cilt: 28 Sayı: 2, 167 - 176, 23.08.2024

Serhan Koray Çifci , Hatice Nurhan Büyükkartal , Gençay Akgül

https://doi.org/10.19113/sdufenbed.1307574

Öz

Globularia L. (Plantaginaceae) cinsinin dünyada 22 türü bulunmaktadır. Bu cins Türkiye Florasında 11 taksonla temsil edilmektedir. Bu 11 taksonun 5'i Türkiye'ye endemiktir. Bu çalışmanın amacı Türkiye'de Globularia'ya ait dört taksonun (Globularia davisiana O. Schwarz, G. aphyllantes Crantz, G. alypum L. ve G. orientalis L.) gövde ve yaprak anatomisini incelemektir. Taksonların gövde ve yaprak kesitleri Leica slayt mikrotomuyla alınmıştır. Bitkilerin anatomik özellikleri ışık mikroskobu altında incelendi ve mikroskoba takılan Leica DFC 290 dijital kamera ile fotoğrafları çekilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, incelenen taksonlar eş yüzlü yapraklara ve anomositik tipte stomalara sahiptir. Bunların gövde ve yapraklarında örtücü salgı trikomları bulunmaktadır. Gövde ve yaprakdaki ilgili karakterler tartışılmış ve türün anatomik özellikleri bu karakterlere göre birbirleriyle karşılaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Globularia sp., Gövde anatomisi, Yaprak anatomisi, Plantaginaceae, Türkiye

Stem and Leaf Anatomies of Some Globularia L. (Plantaginaceae) Taxa Grown in Türkiye and Their Systematic Value

Öz

There are 22 species of the genus Globularia L. (Plantaginaceae) in the world. This genus is represented by 11 taxa in Flora of Turkey. Five of these 11 taxa are endemic to Türkiye. The aim of this study is to examine stem and leaf anatomy of four taxa of Globularia (Globularia davisiana O. Schwarz, G. aphyllantes Crantz, G. alypum L. ve G. orientalis L.) in Türkiye. Stem and leaf sections of the taxa were taken with a Leica slide microtome. The anatomical features of plants were examined under a light microscope and their photographs were taken with a Leica DFC 290 digital camera attached to the microscope. According to the study results, the studied taxa has the equifacial leaves and anomocytic type of stomas. The stem and leaves of them have covering secretion trichomes. The related anatomic characters on stem and leaf were discussed and the anatomical features of the species were compared with each other according to these characters.

Anahtar Kelimeler

Globularia sp., Stem anatomy, Leaf anatomy, Plantaginaceae, Türkiye

Kaynakça

• [1] Akgül, G., Tunçkol, B. 2018. Globularia L. (Plantaginaceae) Türkiye’nin Doğal-Egzotik Ağaç ve Çalıları. Orman Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara s:450-452.
• [2] Davis, P.H. (ed). 1988. Flora Of Türkiye and The Aegean Islands Suplement II. University Press, Edinburgh.
• [3] Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T. and Başer K.H.C. 2000. Flora of Türkiye, Volume 11, Edinburgh University Press, Edinburgh.
• [4] Duman, H. 2001. A new species of Globularia L. (Globulariaceae) from South Anatolia. Botanical Journal of Lınnean Society 425-428.
• [5] Duran, A., Çetin, Ö. and Öztürk, M., 2009. Globularia anatolica sp. nov. (Globulariaceae) from the Honaz Mountain National Park, southwest Türkiye. Nordic Journal of Botany 27: 232-237.
• [6] Akgül, G. Kılıçkaya, N. 2019. Türkiye florası için yeni bir varyete, Globularia orientalis L. var. nevshehirensis Akgül, The herb Journal of Systematic Botany (OT Sistematik Botanik Dergisi) 26, (2): 33-38.
• [7] Wagenitz, G. 2004. Globulariaceae-In: Kubitzki, K.(ed), The families and genera of vascular plants, Springer, Vol. 7, 159-162.
• [8] Cronquist, A. 1968-1988. The evolution and classification of flowering plants (2nd ed.). Bronx, NY: New York Botanical Garden.
• [9] Davis, P.H. (ed). 1982. Flora of Türkiye and The Aegean Islands, vol, 7. p. 27, University Press, Edinburgh.
• [10] https://en.wikipedia.org/wiki/Globularia
• [11] Baytop, T. “Therapy with medicinal plants in Türkiye (past and present)” No. 3255, p. 419, Istanbul University Publications, İstanbul (1984).
• [12] E. Sezik, M. Tabata, E. Yesilada, G. Honda, K. Goto and Y. Ikeshiro, J. Ethnopharm., 35, 191-196 (1991).
• [13] Kırmızıbekmez, H. 2002. Globularia tohumları üzerinde formakognozik çalışmalar, H.Ü., Sağlık Bilimleri Enst., Doktora Tezi.
• [14] Metcalfe, C.R. ve Chalk, L. 1950. Anatomy of Dicotiledons, Oxford University Press.
• [15] Kupffender, H. 1981. Beitrage Zur Anatomie der Globulariaceen und Selaginaceen und Kenntnis des Blattcambiums, Diss. Phill. Kiel, Univ. Erlangen.
• [16] Heckel, E. 1984. Etude monographique de la famille des Globulariacees au point de vue botanique, chimique et therapeutique. Paris, Annales de la Faculte des Sciences, Marseille Suppl 3.
• [17] Luhan, M. 1954. Übes Das Vorkommen von Sklerenchym- İdioblasten bei Globularia- Arten. Berichte der Deutschen Botanichen Gesellschaft, 67, 346- 355.
• [18] Carlquist, S. 1992. Wood anatomy of sympetalous dicotyledon families: a summary: with comments on systematic relationships and evolution of the woody habit . Annals of the Missouri Botanical. Garden, 79, 303-332.
• [19] Algan, G. 1981. Bitkisel dokular için mikroteknik. Fırat Üniversitesi Fen Fakültesi Yayınları. Bot. No:1, Matbaa Teknisyenleri Basımevi, İstanbul.