DİJİTAL HİKÂYE ANLATICILIĞINDA GÖRSELLEŞTİRME SÜRECİ: YOUTUBER BARIŞ ÖZCAN ÖRNEĞİ

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 8 - 32, 13.12.2021

Yunus Emre Ökmen

Öz

Modern kültürün hayatın her alanını ele geçirmesiyle, geleneksel hikâye anlatıcılığı yok olmaya başlamıştır (Ramsden ve Hollingsworth, 2017: 14). Anlatıcıların yerini fotoğraf, sinema, televizyon ve internet gibi dijital araçlar almaya başlamıştır. İletişimde yaşanan başlıca kültür dönemleri, beş ayrı şekilde ifade edilebilir; Sözlü kültür, Yazılı Kültür, Basılı kültür, Elektrik ve elektronik kültür, Dijital kültür (Baldini, 2000: 6). Sözlü kültür döneminde başlayan geleneksel hikâye anlatıcılığı, dijital kültür döneminde web’deki uygulamalarla farklı bir boyuta taşınmıştır. Böylece hikâye anlatıcılığında yapısal ve içerik olarak pek çok değişim ve dönüşüm yaşanmıştır. Dijital kültür dönemi ve “Görüntü Çağı” düşünüldüğünde, anlatıcıların sadece konuşarak yaptıkları hikâye anlatıcılığı, görüntünün keşfedilmesi, yeni iletişim biçimlerinde ve yeni medya araçlarında kullanılmasıyla nasıl değişikliklere uğradığı aktarılmaya çalışılmıştır. Bu çalışma Nitel araştırma yöntemiyle yapılmıştır. Nitel araştırmanın veri toplama tekniklerinden doküman incelemesine ve gözleme (Yıldırım ve Şimşek, 2016) başvurularak veriler toplanmıştır. Fenomen bir Youtuber olarak “Barış Özcan” örneği incelendiğinden, Örnek Olay Modeliyle gerçekleştirilmiş ve durumun betimsel analizi ortaya koyulmaya çalışılmıştır (Karasar, 2014: 77-86). Yapılan çalışma sonunda geleneksel anlatım tarzı ve dijital anlatım tarzı arasında hem yapısal hem içerik farklar olduğu saptanmıştır. Değişen ve dönüşen bu anlatımla, anlatıcının ve dinleyicinin konumunun pek çok bakımdan değişikliğe uğradığı görülmüştür. Geleneksel ve dijital anlatılarda, zaman ve mekân açısından da değişiklikler yaşandığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Yeni medya, Dijitalleşme, Hikâye anlatıcılığı, Görselleştirme

Kaynakça

• Baldini, Massimo (2010). İletişim Tarihi. Çev., Gül Batuş. İstanbul: Avcıol Basım Yayın.
• Benjamin, Walter (2014). Pasajlar. Çev., Ahmet Cemal. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Binark, Mutlu (2014). Yeni Medya Çalışmalarında Araştırma Yöntem ve Teknikleri. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Edgar, Andrew, Peter Sedgwick (2007). Kültürel Kuramda Anahtar Kavramlar. İstanbul: Açılım Kitap.
• En çok girilen siteler. (2019, 18 Aralık). Alexa. 18.12.2019 tarihinde https://www.alexa.com/topsites/countries/TR adresinden edinilmiştir.
• İlhan, M. Emir (2015). Folklorik Bağlamda Anlatı: Gelenek, Dil ve Yorum. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 4/2, 738-747.
• Karasar, Niyazi (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel.
• Kars, Neşe (2012). Televizyon Programı Yapalım Herkes İzlesin. İstanbul: Der Yayınları.
• Mayring, Philipp (2011). Nitel Sosyal Araştırmaya Giriş. Ankara: Bilgesu.
• Monaco, James (2014). Bir Film Nasıl Okunur?. Çev., Ertan Yılmaz. İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
• Mutlu, Erol (2012). İletişim Sözlüğü. Ankara: Sofos Yayıncılık.
• Nişancı, İlkay (2018) Teoride ve Pratikte Sinemada Kurgu. İstanbul: Doruk Yayınları.
• Oskay, Ünsal (2014). Yıkanmak İstemeyen Çocuklar Olalım. İstanbul: İnkılap Yayınevi.
• Ramsden, Ashley ve Sue Hollingsworth (2017). Hikâye Anlatma Sanatı. Çev., Ali Bucak. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sevim, Bilge Aydın (2010). Walter Benjamin’in Kavramlarıyla Kültür Endüstrisi: “Aura, Öykü Anlatıcısı, Flaneur. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3/11, 509-516.
• TDK Fenomenoloji kavramı. (2019, 18 Aralık). TDK. 18.12.2019 tarihinde https://sozluk.gov.tr/?kelime=FENOMEN adresinden edinilmiştir.
• Türkoğlu, Süleyman (2014). Bilginin Dijital Yolu (Ağ Teknolojileri). İstanbul: Emirler Matbaacılık.
• Umut, Erkan (2012). Teknik Sinematografi. İstanbul: b.y.
• Yabancı dil öğrenmenin en hızlı yolu: KO-KO Tekniği. (2017, 4 Mart). Youtube. 18.12.2019 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=CgXPnpvrGNM adresinden edinilmiştir.
• Yıldırım, Ali ve Şimşek, Hasan (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Youtube fenomenleri. (2019, 18 Aralık). Milliyet. 18.12.2019 tarihinde http://www.milliyet.com.tr/arama/youtube-fenomenleri adresinden edinilmiştir.