TÜRK SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİNİN MALİ YAPISI VE SİSTEME YAPILAN BÜTÇE TRANSFERLERİNİN EKONOMİK YANSIMALARI

Yıl 2016, Cilt: 21 Sayı: 2, 693 - 706, 02.05.2016

Mehmet Cural

Öz

Türkiye’de sosyal güvenlik sisteminde 1990’lı yıllardan itibaren başlayan bütçe dengesizliği 2000’li yıllarda ciddi boyutlara ulaşmıştır. Türkiye’de son yıllarda sosyal güvenlik alanında yapılan reformların temel amaçlarından biri mali açıdan sürdürülebilir bir yapı oluşturmak olmuştur. Yapılan bütün iyileştirmeler sonucunda sosyal güvenlik sistemin uzun dönemde kamu maliyesine yeni yükler getirmeden kendi öz kaynaklarıyla mevcut hizmetleri sağlayıp sağlamayacağı konusunda ciddi endişeler söz konusudur. Bu bağlamda çalışmada Türk sosyal güvenlik sisteminin mali yapısı, sisteme yapılan bütçe transferi ve bütçe transferinin ekonomik yansımaları analiz edilmiştir. Bulgulara göre bütçe transferleri kamu giderlerini artırmakta, bütçe dengesini olumsuz etkilemekte, kamu sabit sermaye yatırımlarını hem olumlu hem de olumsuz etkilemekte ve iç borç stokunu artırmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Güvenlik, Gelir Dağılımı, Bütçe Transferi

Kaynakça

• AKALIN, GÜNERİ (2013), Sosyal Güvenlik Sistemimiz, Sorunları ve Çözüm Önerileri, http://www.liberal.org.tr/sayfa/sosyal-guvenlik-sistemimiz-sorunlari-ve-cozumonerileri,129.php, 17.11.2014.
• AKGEYİK, TEKİN, YILMAZ, BİNHAN ELİF ve ŞEKER, MURAT (2007), En Büyük Karadelik: Sosyal Güvenlik Açıkları Ve Reform Tartışmalarının Sosyo-Ekonomik Yansımaları, Türk Sigorta Enstitüsü Vakfı Sigorta Araştırma ve İnceleme Yayınları- 11, Yayın No:26, Ceyma Matbaacılık, İstanbul.
• AKGEYİK, TEKİN, YILMAZ, BİNHAN ELİF, OKTAYER, NAGİHAN, SUSAM NAZAN ve ŞEKER, MURAT (2006), Bireysel Emeklilik Sistemi ve Sosyal Güvenlik Sisteminin Yeniden Yapılandırılması, İstanbul Ticaret Odası, 2006-21.
• ALPER, YUSUF (1997), Türkiye'de Sosyal Güvenlik ve Sosyal Sigortalar (S.S.K.), Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayınları, Yayın No: 15, Bursa.
• ALPER, YUSUF (2008), “ABD sosyal Güvenlik Sistemi Bir Model Olabilir Mi?”, Çimento İşveren, Mart-Nisan, 1-28.
• ALPER, YUSUF (2011), “Sosyal Güvenlik Reformu ve Finansmanla İlgili Beklentiler”, Sosyal Güvenlik Dergisi, 2011/1, 1-46.
• ALPER, YUSUF (2012), Sosyal Güvenlik, Editörler Yusuf Alper, Seda Tekeli, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Yayını No: 2659.
• AYDEMİR, BİROL (2007), “Türkiye'de Sosyal Güvenlik Sistemi ve Sorunları”, I. Oturum, XXII. Türkiye Maliye Sempozyumu, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi, 09-13 Mayıs 2007, 11-19.
• ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI (2014), M. Sezgin TANRIKULU’na ait (7/49184) Esas No’lu Soru Önergesi, 11 Kasım.
• DİLİK, SAİT (1971), “Sosyal Güvenliğin Yöntemleri”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt: XXVI, Aralık, 73-88.
• DİLİK, SAİT (2004), “Sosyal Güvenliğin Finansmanında Yansıma Olayı: Primler ve Devlet Katkıları”, Kamu-İş, 7(4), 1-24.
• DPT (2007), Sosyal Güvenlik , Dokuzuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı (2007-2013) Sosyal Güvenlik Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Yayın No: DPT:2729, Ankara.
• GÜMÜŞ, ERDAL (2007), “Kamu Maliyesi Perspektifinden Sosyal Güvenlik Reform Sürecinin Değerlendirilmesi ve Finansal Geleceği”, XXII. Türkiye Maliye Sempozyumu, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi 09-13 Mayıs 2007.
• GÜRSEL, SEYFETTİN, UYSAL, GÖKÇE, ACAR, AYŞENUR (2013), Her Üç Emekliden Biri Çalışıyor, Bahçeşehir Üniversitesi, Ekonomik ve Toplumsal Araştırma Merkezi, Araştırma Notu: 13/157.
• INTERNATIONAL LABOUR OFFICE (2010), World Social Security Report 2010/11 (Providing Coverage in Times of Crisis and Beyond), http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/@dgreports/@dcomm/@publ/document s/publication/wcms _146566.pdf, 15.12.2014..
• KALKINMA BAKANLIĞI (2014), Sosyal Güvenlik Sisteminin Sürdürülebilirliği, Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018) Sosyal Güvenlik Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Yayın No: KB:2857, Ankara.
• KILIAN, LUTZ VE VIGFUSSON, ROBERT J. (2011), “Are The Responses Of The U.S. Economy Asymmetric İn Energy Price İncreases And Decreases?”, Quantitative Economics 2 (2011), 419–453.
• MORK, K. A. (1989), “Oil and the macroeconomy. When prices go up and down: An extension of Hamilton's results”, Journal of Political Economy, 97, 740-744.
• ÖZSUCA, ŞERİFE (2003), “Küreselleşme ve Sosyal Güvenlik Krizi”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 58(2), 133-152.
• SGK (2013), Aylık Temel Göstergeler, Aralık.
• SGK (2013), Reformun Yansımaları ve Teşvik Uygulamaları.
• SGK (2014), http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/tr/kurumsal/kurumumuz, 10.09.2015.
• SGK (2015), Ekim İstatistik Bülteni
• T.C. BAŞBAKANLIK (2005), “Sosyal Güvenlik Reformu: Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma: 9, T. C. Başbakanlık, Ankara.
• TEKİN, AHMET (1999), “Türkiye’de Sosyal Güvenlik Kurumlarının Gelir ve Giderleri (1920-1996)”, Sayıştay Dergisi, 34 (Temmuz-Eylül), 92-116.
• YAZGAN, TURAN (1974), “Türk Sosyal Güvenlik Sisteminin Yeniden Gelir Dağılımına Etkisi”, Maliye Enstitü Konferansları, 23.Seri, No: 2067/356-53, İstanbul, 75-98.
• YILMAZ, BİNHAN ELİF (2014), Sosyal Güvenlik Ekonomisi: Türkiye’de Sosyal Güvenlik Sisteminin Açıkları, Finansmanı ve Reformu, Derin Yayınları, İstanbul.
• www.bumko.gov.tr
• www.tuik.gov.tr
• www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=16008