Denetimde Dijital Dönüşüm Konusunda Yapılan Çalışmaların Bibliyometrik Analizi

Yıl 2024, Cilt: 29 Sayı: 3, 211 - 224, 31.12.2024

Şerife Kılıçarslan

Öz

Son yıllarda, teknolojik gelişmelerin hız kazanmasıyla birlikte denetim faaliyetlerinde dijital dönüşüm kaçınılmaz hale gelmiştir. Her ne kadar dijital dönüşüm üzerine kapsamlı bir literatür bulunsa da, ulusal düzeyde bu dönüşümün denetim alanındaki yapısını ve gelişim dinamiklerini ele alan çalışmaların sınırlı olduğu gözlemlenmiştir. Bu kapsamda çalışmanın amacı, denetimde dijital dönüşüm üzerine yapılan akademik çalışmaların Türkiye’deki durumunu ortaya koymaktır. Araştırma, nicel araştırma desenlerinden betimsel tarama yöntemiyle yürütülmüştür. Araştırmada uygun örnekleme ulaşmak amacıyla, amaçlı örneklem yöntemlerinden birisi olan ölçüt örneklem yöntemi kullanılmıştır. Bu kapsamda, çalışmaların örnekleme dâhil edilme ölçütleri; “Google Akademik veri tabanı”, “2015-2024 yılları”, “tam metin olarak erişim” “hakemli dergilerde yayımlanmış olma” olarak belirlenmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak belge incelemesi; elde edilen verilerin analizinde, bibliyometrik analiz kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, en çok çalışmanın 2022’de, en az çalışmanın ise 2024’te yayımlandığı; en sık kullanılan anahtar kelimenin yapay zekâ, JEL kodun ise M42 olduğu; çalışmaların çoğunlukla nitel yöntemlerle gerçekleştirildiği; yayımlanan çalışmalarda “Denetişim” dergisinin ön plana çıktığı; dergilerin genel olarak JEL kod kullanımına önem verdiği; yirmi dokuz farklı kurumun alana katkı sağladığı ve bu kurumlardan 7 kurumun birden fazla çalışmasının olduğu; “öğretim görevlisi” unvanın ön plana çıktığı; çoğunlukla 2 yazarlı çalışmaların olduğu; ve son olarak ortalama sayfa sayısının yirmi olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Denetim, Dijital dönüşüm, Yapay zekâ, Otomasyon, Blokchange

Bibliometric Analysis of Studies on Digital Transformation in Auditing

Öz

In recent years, technological advancements have accelerated digital transformation, making it inevitable in auditing activities. While the literature on digital transformation is extensive, studies addressing its structure and development dynamics in auditing at the national level remain limited. This study examines the current state of academic research on digital transformation in auditing within Turkey. Using a descriptive survey method, the research employed criterion sampling, with the inclusion criteria being accessibility via Google Scholar, publication between 2015-2024, full-text availability, and appearance in peer-reviewed journals. Document analysis served as the data collection tool, and bibliometric methods were applied for analysis. The findings show that most studies were published in 2022, while the least appeared in 2024. “Artificial intelligence” was the most frequently used keyword, and the primary JEL code was M42. Many studies utilized qualitative methodologies, with the journal “Denetişim” standing out as a prominent publication outlet. Qualitative methods dominated the studies, and the journal “Denetişim” emerged as a key publication outlet. Journals often emphasized JEL codes, with contributions from twenty-nine institutions, seven of which produced multiple studies. The title “lecturer” was the most common among authors, with most studies co-authored by two individuals. The average article length was twenty pages.

Anahtar Kelimeler

Audit, Digital transformation, Artificial intelligence (AI), Automation, Blockchain

Kaynakça

• Abu Huson, Y., Sierra-García, L., & Garcia-Benau, M. A. (2024). A bibliometric review of information technology, artificial intelligence, and blockchain on auditing. Total Quality Management & Business Excellence, 35(1-2), 91-113. https://doi.org/10.1080/14783363.2023.2256260
• Angeles, E., Mabazza, G., Pascua, A., Salta, K., Santiago, Z., Marquez, J., & Catacutan, K. (2023). Shift to digital audit: A study investigating the benefits and challenges of digitalization on the audit profession. Asian Journal of Management Analytics. https://doi.org/10.55927/ajma.v2i4.6294
• Avunduk, H., & Kızgın, M. (2020). Büyük veri ve sürekli denetimde veri analizi. Dijital Çağda İşletmecilik Dergisi, 3(1), 76-83. https://doi.org/10.46238/jobda.685120
• Aygün, M., & Kutay, N. (2022). Muhasebe denetiminde büyük veri analizi kullanımına yönelik güven tutumunun incelenmesi: Nitel bir araştırma. Business & Management Studies: An International Journal, 10(4), 1273-1292. https://doi.org/10.15295/bmij.v10i4.2131
• Byrnes, P., Al-Awadhi, A., Gullvist, B., Brown-Liburd, H., Teeter, R., Warren, J., & Vasarhelyi, M. (2018). Evolution of auditing: From the traditional approach to the future audit. In D. Y. Chan, V. Chiu, & M. A. Vasarhelyi (Eds.), Continuous auditing: Theory and application (pp. 285-297). Emerald Publishing Limited.
• Donthu, N., Kumar, S., Mukherjee, D., Pandey, N., & Lim, W. M. (2021). How to conduct a bibliometric analysis: An overview and guidelines. Journal of Business Research, 133, 285-296. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2021.04.070
• Durieux, V., & Gevenois, P. A. (2010). Bibliometric indicators: Quality measurements of scientific publication. Radiology, 255(2), 342-351. https://doi.org/10.1148/radiol.09090626
• Forster, N. (1995). The analysis of company documentation. In C. Cassell & G. Symon (Eds.), Qualitative methods in organizational research: A practical guide (pp. 147-166). SAGE
• Fotoh, L., & Lorentzon, J. (2021). The impact of digitalisation on future audits. Journal of Emerging Technologies in Accounting, 18(2), 77-97. https://doi.org/10.2308/JETA-2020-063
• Hakami, T., Sabri, O., Al-Shargabi, B., Rahmat, M. M., & Nashat Attia, O. (2023). A critical review of auditing at the time of blockchain technology: A bibliometric analysis. EuroMed Journal of Business. https://doi.org/10.1108/EMJB-01-2023-0010
• Issa, H., Sun, T., & Vasarhelyi, M. A. (2016). Research ideas for artificial intelligence in auditing: The formalization of audit and workforce supplementation. Journal of Emerging Technologies in Accounting, 13(2), 1-20. https://doi.org/10.2308/jeta-10511
• Demirkol, Ö. F., & İkvan, A. (2020). Denetimin geleceği: Endüstri 4.0’ın etkisinde denetimin yeniden dizaynı. Uluslararası Muhasebe ve Finans Araştırmaları Dergisi, 2(1), 55-72.
• Jonas, M., Littig, B., & Wroblewski, A. (2017). Object, perspectives and methodology of praxeological research. In M. Jonas, B. Littig, & A. Wroblewski (Eds.), Methodological reflections on practice oriented theories (pp. 251-261). Springer.
• King, H., & McKennie, N. (2023). Assessing the impact of audit quality on accountability and transparency among financial institutions in the United States: A systematic review and meta-analysis. Journal of Finance and Accounting, 7(2), 11-21. https://doi.org/10.53819/81018102t4130
• Kokina, J., & Davenport, T. H. (2017). The emergence of artificial intelligence: How automation is changing auditing. Journal of Emerging Technologies in Accounting, 14(1), 115-122. https://doi.org/10.2308/jeta-51730
• Köse, H. Ö., & Polat, N. (2021). Dijital dönüşüm ve denetimin geleceğine etkisi, Sayıştay Dergisi, 32(123), 9-41. https://doi.org/10.52836/sayistay.1068328
• Kurban, S., Çığman, M. Z., & Pekel, A. (2023). Büyük veri çağında Sayıştay Başkanlığı’nın dijitalleşen denetimi. Denetişim, 28, 39-52. https://doi.org/10.58348/denetisim.1282034
• Kurbanova, M., & Cavlak, H. (2021). Blokzincir ve denetim alanındaki makalelerin bibliyometrik analizi. TIDE Academia Research, 3(2), 213-246.
• Lamboglia, R., Lavorato, D., Scornavacca, E., & Za, S. (2021). Exploring the relationship between audit and technology. A bibliometric analysis. Meditari Accountancy Research, 29(5), 1233-1260. https://doi.org/10.1108/MEDAR-03-2020-0836
• Leonov, P., & Kazaryan, S. (2018). The usage of analytical SAS tools in the audit practice for risk assessment. KnE Social Sciences, 3, 552-560. https://doi.org/10.18502/kss.v3i2.1589
• Mancini, D. (2016). Accounting information systems in an open society: Emerging trends and issues. Management Control, 1, 5-16. https://doi.org/10.3280/maco2016-001001
• Manita, R., Elommal, N., Baudier, P., & Hikkerova, L. (2020). The digital transformation of external audit and its impact on corporate governance. Technological Forecasting and Social Change, 150, 119751. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2019.119751
• Ahmad, H., Mokhtar, N., & Ismail, S. (2023). Bibliometric analysis and review of digital audit practices in the public sector of different countries. IPN Journal of Research and Practice in Public Sector Accounting and Management, 13(2), 37-60. https://doi.org/10.58458/ipnj.v13.02.03.0094
• Omoteso, K. (2012). The application of artificial intelligence in auditing: Looking back to the future. Expert Systems with Applications, 39(9), 8490-8495. https://doi.org/10.1016/j.eswa.2012.01.098
• Pizzi, S., Venturelli, A., Variale, M., & Macario, G. P. (2021). Assessing the impacts of digital transformation on internal auditing: A bibliometric analysis. Technology in Society, 67, 101738. https://doi.org/10.1016/j.techsoc.2021.101738
• Raphael, J. (2017). Rethinking the audit: Innovation is transforming how audits are conducted - and even what it means to be an auditor. Journal of Accountancy, 223, 28.
• Sarıkale, H., & Kandemir, T. (2022). Bankalarda uzaktan ve yerinde şube denetimlerinin AHP yöntemiyle değerlendirilmesi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 24(42), 125-143.
• Sun, Y., Zhang, X., & Han, M. (2023). Research on the application of blockchain technology in big data auditing. In Proceedings of the 2023 3rd International Conference on Robotics and Control Engineering (pp. 49-54). New York. https://doi.org/10.1145/3598151.3598160
• Tiberius, V., & Hirth, S. (2019). Impacts of digitization on auditing: A delphi study for Germany. Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, 37, 100288. https://doi.org/10.1016/j.intaccaudtax.2019.100288
• Vuković, B., Tica, T., & Jakšić, D. (2023). Challenges of using digital technologies in audit. Anali Ekonomskog fakulteta u Subotici, 60(51), 15-30. https://doi.org/10.5937/AnEkSub2300014V
• Wang, Y. (2021). Overview of development and recent trends in bibliometrics and research evaluation. International Journal of Librarianship, 6(1), 105-108. https://doi.org/10.23974/ijol.2021.vol6.1.195
• Yeşilçelebi, G. (2022). Denetimde dijital dönüşüm: Bilimetrik bir inceleme. Sayıştay Dergisi, 33(126), 381-408. https://doi.org/10.52836/sayistay.1143867
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Webster, G. D., Wongsomboon, V., & Mahar, E. A. (2022). The rise, demise, and reprise of the increasingly protracted APA journal article?. Perspectives on Psychological Science, 17(2), 507-518. https://doi.org/10.1177/1745691621997530