The Relationship between Teachers’ Organizational Trust and Organizational Commitment Levels

Yıl 2015, Cilt: 2 Sayı: 2, 92 - 102, 30.10.2015

Uğur Akın , Ender Orman

Öz

The main purpose of this research is to investigate the relationship between teachers’ organizational trust and organizational commitment levels. Data were collected from 378 classroom and branch teachers working in primary and secondary schools in Tokat province. Teachers’ trust they perceived in their schools is measured through The Scale of Trust Culture in Relationships in School developed by Erdoğan (2012). To measure teachers’ organizational commitment Organizational Commitment Scale was used which has been developed by Balay (2000) and reanalyzed by factor structure by Erdem (2008). Findings demonstrate teachers, to a large extent, perceive trust in relationships in their schools while their organizational commitment is at a middle level. Whereas teachers’ organizational commitment is negatively correlated with their trust levels in the dimension of compliance, their organizational commitment is positively correlated with their trust levels in the dimensions of identification and internalization. The results of multiple regression analyses revealed that teachers’ trust is a significant predictor of their organizational commitment. 

Key words: Organizational trust, Organizational commitment, Teacher

Anahtar Kelimeler

Organizational trust, Organizational commitment, Teacher

Öğretmenlerin Örgütsel Güven ile Örgütsel Bağlılık Düzeyleri Arasındaki İlişki

Öz

Bu araştırmanın temel amacı öğretmenlerin örgütsel güven ile örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma verileri Tokat ilindeki ilkokul ve orta okullarda görev yapan 378 sınıf ve branş öğretmeninden toplanmıştır. Öğretmenlerin okul ortamında algıladıkları güven, Erdoğan (2012) tarafından geliştirilen Okulda İlişkilerde Güven Kültürü Ölçeği ile ölçülmüştür. Öğretmenlerin örgüte bağlılıklarını ölçmek amacıyla Balay’ın (2000) geliştirdiği ve Erdem’in  (2008) faktör yapısını tekrar sınadığı Örgütsel Bağlılık Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma bulguları öğretmenlerin okuldaki ilişkilerinde büyük ölçüde güven duyduklarını, örgütsel bağlılıklarının ise orta düzeyde olduğunu göstermektedir. Öğretmenlerin uyum boyutunda örgütsel bağlılıkları ile güven düzeyleri negatif yönde anlamlı ilişkili iken özdeşleşme ve içselleştirme boyutlarında örgütsel bağlılıkları ile güven düzeyleri pozitif yönde anlamlı ilişkilidir. Çoklu doğrusal regresyon analizi sonuçları öğretmenlerin okulda duydukları güvenin örgütsel bağlılıklarının anlamlı yordayıcısı olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: Örgütsel güven, Örgütsel bağlılık, Öğretmen

Anahtar Kelimeler

Örgütsel güven, Örgütsel bağlılık, Öğretmen

Kaynakça

• Altaş, S. S., & Çekmecelioğlu, H. G. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinde dağıtımsal ve prosedürel adalet algısının iş tatmini, örgütsel bağlılık ve iş performansı üzerindeki etkileri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29(3), 421-439.
• Arabikoğlu, S. N., & Demir, K. (2014). Okulöncesi öğretmenlerinin okula bağlılık ve örgütsel güven düzeylerinin okul yöneticilerinin liderlik uygulamalarına göre incelenmesi / Examination of organizational commitment and trust levels of preschool teachers according to leadership practices. e-International Journal of Educational Research, 5(4). 83-98.
• Atik, S., & Üstüner, M. (2014). İlköğretim okullarının örgüt tipi ile öğretmenlerin örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 133-154.
• Balay, R. (2000). Özel ve resmi liselerde yönetici ve öğretmenlerin örgütsel bağlılığı: Ankara ili örneği. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Balcı, A. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem, teknik ve ilkeler (9. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Bryk, A.S. & Schneider, B. (2003). Trust in schools: A core resource for school reform. Educational Leadership, 60(6), 40-45.
• Buluç, B. (2009). Sınıf öğretmenlerinin algılarına göre okul müdürlerinin liderlik stilleri ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(1), 5-34.
• Büyüköztürk, Ş, Çakmak, E. K., Akgün, Ö. A., Karadeniz Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cemaloğlu, N., & Kılınç, A. Ç. (2012). İlköğretim okulu yöneticilerinin etik liderlik davranışları ile öğretmenlerin algıladıkları örgütsel güven ve yıldırma arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 37(165), 137-151.
• Cho, Y. J., & Park, H. (2011). Exploring the relationships among trust, employee satisfaction, and organizational commitment. Public Management Review, 13(4), 551-573.
• Çağlar, Ç. (2011). Okullardaki örgütsel güven düzeyi ile öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(4), 1827-1847.
• Çınkır, Ş., & Kuru-Çetin, S. (2010). Öğretmenlerin okullarda okul ilişkileri hakkındaki görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(3), 353–371.
• Çoğaltay, N., Karadağ, E., & Öztekin, Ö. (2014). Okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik davranışlarının öğretmenlerin örgütsel bağlılığına etkisi: bir meta-analiz çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 20(4), 483-500.
• Çokluk, Ö., & Yılmaz, K. (2008). İlköğretim okullarında örgütsel güven hakkında öğretmen görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 14(2), 211-233.
• Çubukcu, K., & Tarakçıoğlu, S. (2010). Örgütsel güven ve bağlılık ilişkisinin otelcilik ve turizm meslek lisesi öğretmenleri üzerinde incelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 2(4), 57-78.
• Demirtaş, H. (2010). Dershane öğretmenlerinde örgütsel bağlılık ve iş doyumu. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 177-206.
• Erdem, M. (2008). Öğretmenlere göre kamu ve özel liselerde iş yaşamı kalitesi ve örgütsel bağlılıkla ilişkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Erdoğan, Ç. (2012). İlköğretim okullarında güven kültürü ve önyargı ile ilişkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Firestone, W. A., & Pennell, J. R. (1993). Teacher commitment, working conditions, and differential incentive policies. Review of educational research, 63(4), 489-525.
• Goddard, R.D., Tschannen-Moran, M, & Hoy, W.K. (2001). A multilevel examination of the distribution and effects of teacher trust in students and parents in urban elementary schools. The Elementary School Journal, 102(1), 3-17.
• Güçlü, N., & Zaman, O. (2011). Alan dışından atanmış rehber öğretmenlerin iş doyumları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(3), 541-576.
• Hoy, W. K., & Tschannen-Moran, M. (1999). Five faces of trust: An ampirical comfirmation in urban elementary schools. Journal of School Leadership. 9, 184-208.
• Hulpia, H., Devos, G., & Rosseel, Y. (2009). The relationship between the perception of distributed leadership in secondary schools and teachers' and teacher leaders' job satisfaction and organizational commitment. School Effectiveness and School Improvement, 20(3), 291-317.
• Karataş, S., & Güleş, H. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin iş tatmini ile örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 74-89.
• Korkmaz, M. (2011). İlköğretim okullarında örgütsel iklim ve örgüt sağlığının örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi,17(1), 117-139.
• Koşar, D., & Yalçınkaya, M. (2013). Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışlarının yordayıcıları olarak örgüt kültürü ve örgütsel güven. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 19(4), 603-627.
• Kurşunoğlu, A. Bakay, E., & Tanrıöğen, A. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeyleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28 (2), 101-115.
• Kurtulmuş, M., Kinay, İ, & Gündaş, A. (2012). İlköğretim öğretmenlerinin örgütsel bağlılıklarının yönetici kaynaklı sorunlara göre incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(7), 365-374.
• Lee, J. C. K., Zhang, Z., & Yin, H. (2011). A multilevel analysis of the impact of a professional learning community, faculty trust in colleagues and collective efficacy on teacher commitment to students. Teaching and Teacher Education, 27(5), 820-830.
• Memduhoğlu, H. B., & Zengin, M. (2010). Örgütsel güven. H. B. Memduhoğlu ve K. Yılmaz (Editörler), Yönetimde yeni yaklaşımlar (ss. 261-273). Ankara: Pegem Akademi.
• Memduhoğlu, H. B., & Zengin, M. (2011). İlköğretim okullarında örgütsel güvene ilişkin öğretmen görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 211-217.
• Meyer, J. P., & Allen, N. J. (1991). A three-component conceptualization of organizational commitment. Human resource management review, 1(1), 61-89.
• Mowday, R. T., Steers, R. M., & Porter, L. W. (1979). The measurement of organizational commitment. Journal of vocational behavior, 14(2), 224-247.
• Nguni, S., Sleegers, P., & Denessen, E. (2006). Transformational and transactional leadership effects on teachers' job satisfaction, organizational commitment, and organizational citizenship behavior in primary schools: The Tanzanian case. School effectiveness and school improvement, 17(2), 145-177.
• Nyhan, R. C. (1999). increasing affective organizational commitment in public organizations the key role of interpersonal trust. Review of Public Personnel Administration, 19(3), 58-70.
• O'Reilly, C. A., & Chatman, J. (1986). Organizational commitment and psychological attachment: The effects of compliance, identification, and internalization on prosocial behavior. Journal of applied psychology, 71(3), 492-499.
• Özbek, M. F. (2011). Örgüt içerisindeki güven ve işe yabancılaşma ilişkisinde örgüte uyum sağlamanın aracı rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 231-248.
• Özler, D. E., Atalay, C. G., & Şahin, M. D. (2010). Does the cynicism contaminate in organizations with distrustfulness? Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 47-57.
• Perry, R. W. (2004). The relationship of affective organizational commitment with supervisory trust. Review of Public Personnel Administration, 24(2), 133-149.
• Polat, S., & Celep, C. (2008). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel adalet, örgütsel güven, örgütsel vatandaşlık davranışlarına ilişkin algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 14(2), 307-331.
• Raman, A., Ying, L. T., & Khalid, R. (2015). The relationsip between culture and organizational commitment among chinese primary school teachers. Mediterranean Journal of Social Sciences, 6(2), 93-100.
• Riehl, C., & Sipple, J. W. (1996). Making the most of time and talent: Secondary school organizational climates, teaching task environments, and teacher commitment. American Educational Research Journal, 33(4), 873-901.
• Serin, M. K., & Buluç, B. (2012). İlköğretim okul müdürlerinin öğretim liderliği davranışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(3), 435-459.
• Sezgin, F. (2009). Relationships between teacher organizational commitment, psychological hardiness and some demographic variables in Turkish primary schools. Journal of Educational Administration, 47(5), 630-651.
• Somech, A., & Bogler, R. (2002). Antecedents and consequences of teacher organizational and professional commitment. Educational administration quarterly, 38(4), 555-577.
• Steers, R. M. (1977). Antecedents and outcomes of organizational commitment. Administrative Science Quarterly, 22(1), 46-56.
• Şener, O. (2013). Genel kamu liselerinde psikolojik yıldırma ve örgütsel bağlılık ilişkisi. Karatekin Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1(1), 47-64.
• Tokat Milli Eğitim Müdürlüğü Stratejik Planı (2012). http://tokat.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2013_07/31044241_tokat_il_milli_egitim_mudurlugu_20122014_stratejik_plan.pdf adresinden 23 Ekim 2013 tarihinde alınmıştır.
• Top, M., Tarcan, M., Tekingündüz, S., & Hikmet, N. (2013). An analysis of relationships among transformational leadership, job satisfaction, organizational commitment and organizational trust in two Turkish hospitals. The International journal of health planning and management, 28(3), 217-241.
• Tschannen-Moran, M. (2001). Collaboration and the need for trust. Journal of Educational Administration. 39(4), 308-331.
• Tsui, K. T., & Cheng, Y. C. (1999). School organizational health and teacher commitment: A contingency study with multi-level analysis. Educational Research and Evaluation, 5(3), 249-268.
• Türköz, T., Polat, M., & Coşar, S. (2013). Çalışanların örgütsel güven ve sinizm algılarının örgütsel bağlılıkları üzerindeki rolü. Yönetim ve Ekonomi, 20(2), 285-302.
• Tuğrul, S. (2007). Okulda etkili öğretmen-öğrenci ilişkisinin yönetimi, http://www.ekolpsikoloji.com/makaleler-detay.asp?id=77 adresinden 23 Ekim 2013 tarihinde alınmıştır.
• Uğurlu, C. T., & Arslan, C. (2015). Öğretmenlerin örgütsel kimlik ve okula güven düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 14(1), 72-85.
• Uğurlu, C. T., Sincar, M., & Çınar, K. (2013). Ortaöğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik liderlik davranışlarının etkisi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 266-281.
• Uğurlu, C. T., & Üstüner, M. (2011). Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(41). 434-448.
• Yıldız, K. (2013). Öğretmenlerin örgütsel adalet ve örgütsel güven algıları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1), 289-316.
• Yılmaz, E. (2005). Okullarda örgütsel güven ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 14, 567–580.
• Yılmaz, K. (2008). The relationship between organizational trust and organizational commitment in Turkish primary schools. Journal of Applied Sciences, 8(12), 2293-2299.
• Yörük, S., & Sağban, Ş. (2012). Okul müdürlerinin kültürel liderlik rollerinin öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyine etkisi. Turkish Studies, 7(3), 2795-2813.