A Content Analysis of Thesis and Dissertations Published in Turkey on Electronic Books

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 1, 12 - 28, 16.05.2017

Feyzedin Alpkıray , Yavuz Samur

Öz

E-books are increasingly becoming an alternative to printed books in terms of ease of use, low cost, and accessibility. It can be said that e-books will become an alternative to printed books as it happened in the process of transition from manuscript to printed books. In Turkey, related academic studies are still limited because e-book publishing is still new and e-book use is not widespread. This research was carried out in order to examine the thesis studies about e-books by conducting a literature review. This research is a content analysis study covering master's and doctoral dissertations published between 2007-2016. According to the results, it is found that studies related to the topic have been limited to one or two annually from 2007 to 2013 on e-books, however there has been a significant increase in the number of theses since 2014. Among findings, it has been found that the e-book related studies gained popularity with the FATIH project, and some of the studies also tried to measure the success of this project, resulted in positive findings related with the perceptions and attitudes of participants related with the project, and the impact of using e-books in particular lessons on success or reading performance.

Anahtar Kelimeler

E-book, Z-book, Electronic book

Elektronik Kitap Konusunda Türkiye’de Yapılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi

Öz

E-kitap, kullanım kolaylığı, maliyetinin düşüklüğü ve erişilebilirlik açısından basılı kitaplara alternatif olarak gittikçe yaygınlaşmaktadır. Elyazması kitapların yerini alan basılı kitaplarda olduğu gibi bir süre sonra e-kitapların da basılı kitaplara alternatif olabileceği söylenebilir. Türkiye’de e-kitap yayıncılığı henüz yeni olduğundan ve e-kitap kullanımı yeterince yaygınlaşmadığından konuyla ilgili yapılan akademik çalışmalar da henüz sınırlı sayıdadır. Bir alan yazın taraması yaparak e-kitap konusunda yapılan tez çalışmalarını incelemek amacıyla gerçekleştirilen bu araştırma 2007-2016 yılları arasında yayımlanan yüksek lisans ve doktora tezlerini kapsayan bir içerik analizi çalışmasıdır. Yapılan çalışma sonucunda e-kitap konusunda 2007 yılından 2013 yılına kadar konuyla ilgili çalışmalar yılda bir veya iki ile sınırlı kalmış, ancak 2014 yılından itibaren tez sayılarında önemli bir artış olduğu ortaya çıkmaktadır.  E-kitap konusunun FATİH projesi ile birlikte popülerlik kazandığı ve tez çalışmalarının bir kısmının da bu projenin başarısı, projeye yönelik algı ve tutumlar ile belirli derslerde e-kitap kullanmanın başarı veya okuduğunu anlamaya etkilerini ölçmeye çalıştığı ve olumlu sonuçlar elde edildiği çıkan bulgular arasındadır.

Anahtar Kelimeler

E-kitap, Z-kitap, Elektronik kitap

Kaynakça

• Acungil, A. T. (2014). Zihin yetersizliği olan öğrencilere görsel-işitsel teknolojilerle sunulan tablet bilgisayar öğretim programının etkililiği (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Akbulut, Ö. E. (2013). Dokuzuncu sınıf kuvvet ve hareket ünitesine yönelik bilgisayar destekli bağlam temelli öğretim etkinliklerinin incelenmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Üniversitesi, Trabzon.
• Anameriç, H., ve Rukancı, F. (2003). E-kitap teknolojisi ve kullanımı. Türk kütüphaneciliği, 17(2), 147-166.
• Ataman, B. (2005). Kil tabletten e-kitaba yazı teknolojisi ve bilinç (Yayınlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aydoğan, D. (2014). Türk romanında dijitalleşme: e-kitap (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Baykul, Y. (1999). İstatistik Metodlar ve Uygulamalar. Ankara: Anı.
• Bozkurt, A. (2013). Açık ve uzaktan öğrenmeye yönelik etkileşimli e-kitap değerlendirme kriterlerinin belirlenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Bozkurt, A. ve Bozkaya, M. (2013a). Etkileşimli e-kitap değerlendirme kriterleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Bozkurt, A. ve Bozkaya, M. (2013b). Etkileşimli e-kitap: dünü, bugünü ve yarını. Akademik Bilişim 2013’de sunulan bildiri. Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Çatal, D. (2008). Çocuk hikaye kitaplarının e- kitap olarak internet ortamında yapılandırılması ve billur köşk ile elmas gemi masalı için uygulama çalışması (Yayınlanmamış sanatta yeterlik tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Çölkesen, R. (2011). Komple e-kitap sistem mimarisi, bileşenleri ve uygulaması. Akademik Bilişim’11 - XIII. Akademik Bilişim Konferansında sunulan bildiri. İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Dağlı, M. (2014). FATİH eğitim projesi kapsamında hazırlanan z-kitapların göz izleme ve geçmişe dönük sesli düşünme teknikleri ile kullanılabilirliğinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Üniversitesi, İstanbul.
• Doğan, F. K. (2012). Okul öncesi dönemde masal öğretiminde insancıl (hümanist) ve teknolojik (e-kitap) yöntemlerinin karşılaştırılması (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Erol, A. (2009). Dünyada ve türkiye'de elektronik yayıncılık (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Ersan, M. (2014). Tablet ortamında resimli çocuk kitapları: etkileşimli bir resimli çocuk kitabı uygulaması tasarımı (Yayınlanmamış sanatta yeterlik tezi). Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.
• Gürcan, H. İ. (1999). Sanal gazetecilik. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Gümüş, S., Güler, C., Güler, E., & Erorta, Ö. (2012). Mobil cihazlar için etkileşimli e-kitap tasarım araçları. XVI. Türkiye'de İnternet Konferansı, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Hart, M. (1992, August). The history and philosophy of project gutenberg by michael hart. Project Gutenberg: http://www.gutenberg.org/wiki/Gutenberg:The_History_and_Philosophy_of_Project_Gutenberg_by_Michael_Hart adresinden alınmıştır
• Hatipoğlu, N. (2011). Yenilenebilir, etkileşimli ve hipermedya destekli e-kitap şablonu tasarımı (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
• Işık, A. D. (2013). Elektronik kitapların eğitimde kullanılabilirliği. Bartın üniversitesi eğitim fakültesi dergisi, 2(2), 395-411.
• Johnson, L., Levine, A., Smith, R., & Stone, S. (2010). The 2010 Horizon Report. New Media Consortium. 6101 West Courtyard Drive Building One Suite 100, Austin, TX 78730.
• Juarez, L. M. (2014). Transforming literacy instruction: exploring pre-service teachers’integration of tablet technology in reading, comprehension, and writing. Texas: Doctoral dissertation, Texas A&M University-Corpus Christi).
• Kaya, C. B. (2013). 6. sınıf sosyal bilgiler dersi için geliştirilen etkileşimli elektronik kitabın öğrenci başarısı üzerine etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Lim, E. L., & Hew, K. F. (2014). Students’ perceptions of the usefulness of an E-book with annotative and sharing capabilities as a tool for learning: a case study. Innovations in Education and Teaching International, 51(1), 34-45.
• Mutlu, E., Korkut, B., ve Yılmaz, Ü. (2006). Ders kitaplarının dağıtımı amacıyla internetin kullanılması: açıköğretim e-kitap uygulaması örneği. Eskişehir: Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Önder, I. (2010). Elektronik kitap olgusu ve Türkiye'de durum (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Önder, I. (2011). e-Kitap ve dünyada elektronik kitap yayıncılığı, Türk Kütüphaneciliği, 25(1), 97-105.
• Önder, I. (2013). Yeni yüzyılın kitabı elektronik kitap. Ankara: Orient.
• Öngöz, S. (2011a). Eğitim fakültelerinde okutulan gelişim ve öğrenme dersine yönelik hazırlanan bir elektronik kitabın değerlendirilmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Öngöz, S. (2011b). Bir öğrenme-öğretme aracı olarak elektronik kitap. 5th International Computer & Instructional Technologies Symposium’da sunulan bildiri. Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Öz, H. (2015). FATİH projesinin uygulanma sürecindeki sorunların okul yöneticileri perspektifinden değerlendirilmesi: tekirdağ/süleymanpaşa örneği (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Namık Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tekirdağ.
• Özen, N. E. (2015). Dijital ve etkileşimli ingilizce öykülerin 5. sınıf öğrencilerinde okuduğunu anlamaya etkisinin araştırılması (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Pamuk, S., Çakır, R., Ergun, M., Yılmaz, H. B., Ayas, C. (2013). Öğretmen ve öğrenci bakış açısıyla tablet pc ve etkileşimli tahta kullanımı: Fatih projesi değerlendirmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1799-1822.
• Saklı, E. (2010, 1 11). E-book nedir nasıl okunur. Chip Online Tr: http://www.chip.com.tr/blog/enginsaklidarkexecut/e-book-nedir-nasil-okunur_4585.html adresinden alınmıştır
• Salman, Ş. (2013). FATİH projesi kapsamında yer alan öğretmen ve öğrencilerin projeden beklentileri ve bilişim teknolojileri kullanımına karşı algıları üzerine bir araştırma (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Samur, Y. (2012). Measuring engagement effects of educational games and virtual manipulatives on mathematics, (Doctoral Dissertation). Virginia Polytechnic Institute and State University, Department of Learning Sciences and Technologies, School of Education, Blacksburg, Virginia, USA.
• Samur, Y. (2015, April). Gamifying a hybrid graduate course. Paper session presented at the Global Learn Conference, FernUniversitat in Hagen, Berlin, Germany.
• Sayer, R. C. (2007). Çocuk kütüphanelerinde elektronik yayınların kullanımı ve yaygınlaştırılması (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Şanal, A. (2016). Ders kitabı olarak z-kitap kullanımının okuduğunu anlamaya etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Topbaşoğlu, N. (2015). Dijital ve etkileşimli öyküleyici metinlerin okuduğunu anlamaya etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Ülke, Y. B. (2016). Digitalization of the book publishing ındustry: a study on the e-book publishing ın turkey (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Vassiliou, M., & Rowley, J. (2008). Progressing the definition of “e-book”. Library hi-tech, 26(3), 355-368.
• Yalavaç, G., & Samur, Y. (2016). Students’ and teachers’ perceptions of after school online course. European Journal of Contemporary Education, 15 (1), 147-162. DOI: 10.13187/ejced.2016.15.147
• Yıldırım, G. (2014). Tablet bilgisayarlara yönelik geliştirilen e-kitapların video ile zenginleştirilmesi süreci: bir tasarım tabanlı araştırma (Yayınlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.