Investigatıon of the Effect of School Managers' Perceptıons of Emotıonal Intelligence on School Synergy Level

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2, 113 - 131, 26.10.2023

Orkun Osman Bilgivar , Ergün Topal

https://doi.org/10.33710/sduijes.1369381

Öz

The purpose of this research was determined as Examination of the Effect of School Administrators' Emotional Intelligence Perceptions on School Synergy Level. The research was carried out according to the relational survey model. The sample of the study consists of 303 school administrators who are assigned according to the convenience sampling method in the city of Pendik in the province of Istanbul in the 2021-2022 academic year. Demographic Variables Form, Emotional Intelligence Scale and Organizational Synergy Scale were used to collect data. Analysis; descriptive statistics, Pearson correlation test and regression analysis were performed to determine the effect between the variables. As a result of the research; It has been determined that school administrators' emotional intelligence and organizational synergy perceptions are high. The model established between school principals' perceptions of emotional intelligence and organizational synergy was found to be statistically significant and it was concluded that emotional intelligence predicted organizational synergy positively and at a low level.

Anahtar Kelimeler

Emotional ıntelligence, Synergy, Organizational synergy, School administrator

Okul Yöneticilerinin Duygusal Zekâ Algılarının Okul Sinerji Düzeyine Etkisinin İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı, okul yöneticilerinin duygusal zekâ algılarının okul sinerji düzeyine etkisinin incelenmesi olarak belirlenmiştir. Araştırma ilişkisel tarama modeline göre gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini İstanbul ili Pendik ilçesinde 2021-2022 Eğitim Öğretim yılında görevli olan 303 okul yöneticisi oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi kolayda örnekleme yöntemine göre belirlenmiştir. Veri toplanma aşamasında kişisel bilgiler için Demografik Değişkenler Formu, yöneticilerin duygusal zekâ algılarını belirlemek amacıyla Duygusal Zekâ Ölçeği ve örgütsel sinerji algılarının belirlenmesinde Örgütsel Sinerji Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizi aşamasında; tanımlayıcı istatistikler, değişkenlerin aralarındaki etkiyi tespit etmek amacıyla Pearson korelasyon testi ve regresyon analizi yapılmıştır. Ulaşılan bulgulara göre; “okul yöneticilerinin duygusal zekâ ve örgütsel sinerji algılarının yüksek düzeyde” olduğu tespit edilmiştir. Yapılan analizler neticesinde okul müdürlerinin duygusal zekâ algıları ile örgütsel sinerji algıları arasında kurulan model istatiksel olarak anlamlı bulunmuş ve duygusal zekânın örgütsel sinerjiyi pozitif yönde ve düşük düzeyde yordadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Duygusal zekâ, Sinerji, Örgütsel sinerji, Okul yöneticisi

Kaynakça

• Aker, C. (2022). Okullardaki örgütsel sinerji düzeyi ile öğretmen liderliği arasındaki ilişkilerin incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uşak Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Uşak.
• Akat, İ., Budak, G., ve Budak, G. (1994). İşletme Yönetimi, Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Akıncı, H. (2016). İlköğretim kurumlarında çalışan kadın yöneticilerin duygusal zekâ düzeyleri ile otantik liderlik özellikleri arasındaki ilişki (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Akpolat, T. ve Levent, F. (2018). Öğretmenlere Yönelik Örgütsel Sinerji Ölçeği’nin geliştirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2): 728-744.
• Akpolat, T. ve Oğuz, E. (2021). Örgütsel sinizm algılanan örgütsel sinerjiyi nasıl yordar? Eğitim örgütlerinde bir inceleme. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(3): 1692-1705.
• Aksoy, F. (2022). Öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarının örgütsel sinerji ve örgütsel mutluluk düzeylerine etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Alkal, A., Akça, M. Ş., ve Korkmaz, O. (2019). Öz bilinç psiko-eğitim programının üniversite öğrencilerinin öz bilinç düzeylerine etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(70): 569-582).
• Altaş, C. (2022). Okul müdürlerinin duygusal zekâları ile öğretmenlerin örgütsel güvenleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Rize.
• Arıcı, M. (2019). Okul yöneticilerinin kişilik özelliklerinin duygusal zekâları ve öz-yeterlikleri açısından incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Atilla, G., Çarıkçı, İ. H., ve Erdem, R. (2013). Hastanelerde duygusal zekâ-hasta memnuniyeti ilişkisi: Isparta il merkezi örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1): 101-119.
• Avşaroğlu, S. ve Okutan, H. (2018). Zihin engelli çocuğu olan ailelerin yaşam doyumları, iyimserlik ve psikolojik belirti düzeylerinin incelenmesi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(1): 59-76.
• Babaoğlan, E. (2010). Okul yöneticilerinde duygusal zekâ. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1): 119-136.
• Balcı, A. (1995). Eğitim yöneticisinin iş doyumu (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Balkır, M. (2022). Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyleri ve duygusal zekâ puanları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Bar-On, R. (2006). The Bar-On model of emotional-social intelligence (ESI) 1. Psicothema: 13-25.
• Beceren, E. (2002). Duygusal ve Sosyal Zekâmız (1. Baskı). İstanbul: Postiga Yayınları.
• Brackett, M. A. (2004) Creativity. Dai, D. Y., & Sternberg, R. J. (Eds.) Integrating emotion and cognition: the role of emotional intelligence. motivation, emotion, and cognition. Integrating Perspectives on İntellectual Functioning London: Lawrence Erlbaum Assocıates, Publısher, 175-194.
• Bucholz, S. & Roth, T. (1987). Creating The High-Performance Team. New York: Wiley.
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı (27. Baskı). Ankara: Pegem Akademi: 105-132.
• Cafoğlu, Z. (1996). Eğitimde Toplam Kalite Yönetimi. İstanbul: Avni Akyol Ümit Kültür ve Eğitim Vakfı.
• Can, A. (1999). Bireysel ve örgütsel performansın oluşturulmasında sosyal sinerji yaklaşımı ve bir model önerisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Carver, CS & Scheier, M. F. (2014). Konumsal iyimserlik. Bilişsel Bilimlerdeki Eğilimler, 18 (6): 293-299.
• Caruso, David R. & Salovey, Peter. (2004). The Emotionally Intelligent Manager. How To Develop and Use The Four Key Emotional Skills Of Leadership, Jossey-Bass A Wiley Imprint, San Francisco, CA.
• Covey, S. R. (1998). Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı.(Çev: Gönül Suveren, Osman Deniztekin) İstanbul: Varlık Yayınları.
• Cüceloğlu, D. (2014). İçimizdeki Biz (1. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi
• Çavdar, M., vd. (2022). Okul yöneticilerinin yönetim becerilerine ilişkin yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Atlas Sosyal Bilimler Dergisi, 1(12): 105-132
• Çelenk, İ. (2015). Örgütlerde duygusal zekâ ve psikolojik yıldırma: bir araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Çetintaş, H. B. (2016). Yönetim yaklaşımlarında örgütsel ı̇letişim olgusunun değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 4(1): 173-197.
• Çevik, A. (2019). Oyun ve tiyatro pedagojisinde oyunlar ve alıştırmalar: oyunlara ve alıştırmalara yönelik teorik ve pratik yaklaşım. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 59(1): 342-352.
• Çolakoğlu, T. ve Örnek, A. Ş. (2016). Üstlerin sahip olduğu duygusal zekâ yetilerinin, astlar tarafından algılanması ve astların motivasyonları üzerinde etkisi: çomü öğretim elemanları ve öğrencileri örneği. Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(27): 605-642.
• Dak, H. (2022). Okul yöneticilerinin duygusal zekâ düzeyinin onların işkolik düzeyine etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Çanakkale.
• Day, A.L., Carroll, S.A. (2004). Using an Ability-Based Measure of Emotional Intelligence to Predict Individual Performance, Group Performance, and Group Citizenship Behaviour. Personality and Individual Differences, 36:1443-1458.
• Demiral, Ö., Doğan, S. (2007). Kurumların başarısında duygusal zekânın rolü ve önemi. Yönetim ve Ekonomi, 14(1): 209-230.
• Doğan, S. ve Şahin, F. (2007). Duygusal zekâ: tarihsel gelişimi ve örgütler için önemine kavramsal bir bakış. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1): 231-252.
• Duman, N. (2021). Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin liderlik stilleri ile örgütsel sinerji arasındaki ilişki (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Başkent Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Durmuş, A. (2014). Güncel liderlik yaklaşımları, duygusal zekâ, yöneticilerin liderlik tarzları ve duygusal zekâ ilişkisinin belirlenmesine yönelik bir araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Dursun, İ. E., & Bilgivar, O. O. (2022). The effect of school principals' leadership styles on teacher performance and organizational happiness. International Journal of Educational Administration and Leadership: Theory and Practice, 1(1): 12-25.
• Ercan, İ. ve Kan, İ. (2004). Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(3): 211-216.
• Erkoç, N. (2019). İlkokul yöneticilerinin yılmazlık, duygusal zekâ ve yönetsel etkililik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Ersoy, E. G. ve Köşger, F. (2016). Empati: tanımı ve önemi. Osmangazi Tıp Dergisi, 38(2): 9-17.
• Ertaş, A. (2014). Duygusal zekânın dönüşümcü liderliğe etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Gebze.
• Ertuğrul, N. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin duygusal zekâ düzeylerinin problem çözme becerilerine etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Ford, M.E. (1982). Social Cognition and Social Competence İn Adolescence. Developmental Psychology, 18: 323-340.
• Gençoğlu, C. (2012). Duygu odaklı terapiye dayalı duygusal farkındalık eğitiminin genç yetişkinlerin iyimserlik düzeylerine etkisi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Goleman, D., Boyatzis, R. & McKee, A. (2002). Yeni Liderler. (Çev. Filiz Nayır-Osman Deniztekin). İstanbul: Varlık Yayınları.
• Goleman, D. (2005). İş Başında Duygusal Zekâ. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Goleman, D. (2020). Harvard Business Review, Duygusal Zekâ. Harvard Business Review Press. İstanbul: Optimist.
• Goleman, D. (2021). Duygusal Zekâ: Neden IQ'dan Daha Önemlidir? (B. S. Yüksel, Çev.) İstanbul: Varlık Yayınları.
• Gül, E. (2017). Duygusal zekâ ve iletişim becerileri arasındaki ilişki: Bir uygulama (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Gül, H., İnce, M., ve Korkmaz, O. (2014). Çalışma yaşamında duygusal zekâ ve bireylerin duygusal zekâ düzeylerini kullanabilme becerileri üzerine bir araştırma. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1): 30-49.
• Güler, M. (2015). Öğretmen adaylarının öz düzenleme becerilerinin; duygusal zekâları, epistemolojik inançları ve bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Güllüce, A.C. (2006). Mesleki tükenmişlik ve duygusal zekâ arasındaki ilişki: yöneticiler üzerine bir uygulama (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Gümüş, S. ve Bezgin, B. (2012). Motivasyonun Örgütsel Bağlılığa ve Performansa Etkisi. (1. Baskı). İstanbul: Hiperlink.
• Gündüz, K. (2021). İlkokul 3. ve 4. sınıf öğrencilerinin ebeveynlerinin duygusal zekâ ve özgecilik özellikleri ile çocukların sosyal beceri düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Biruni Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Güneş, E. (2016). Duygusal zekâ ve liderlik üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Felsefe-Yöntem- Analiz (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Harris, R. P. (2004), “European Leadership in Cultural Synergy”, European Business Review, 16 (4), pp. 358–380.
• Harvard Business Review, (2021). Yöneticinin Elkitabı: Liderleri Öne Çıkaran 17 Beceri. Harvard Business Review. İstanbul: Optimist.
• Karasar, N. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemi, (25. Basım). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi, (16. Basım). Ankara: Nobel Yayınları.
• Karayaman, S. (2019). yönetimde duygusal zekâ, işyeri mutluluğu ve etik karar ilişkisi: okul yöneticileri üzerinde bir araştırma (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kaya, F., Kanık, P. ve Alkın, S. (2016). Üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerin duygusal zekâ ve iletişim becerileri düzeylerinin karşılaştırılması. International Online Journal of Educational Sciences, 8(1): 229-244
• Keser, A. (2006). Çalışma Yaşamında Motivasyon. İstanbul. Alfa Aktüel Yayınları.
• Kızıl, Ş. (2014). Öğretmenlerin duygusal zekâları ile örgütsel adanmışlıkları arasındaki ilişki: Balıkesir ili örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kurban, C. (2022). Okullardaki örgütsel işlev bozukluklarının örgütsel eylemsizlik ile ilişkisinde sinerji yönetiminin aracılık rolü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Kuru, B. (2021). İlköğretim okul yöneticilerinin öğretmenler tarafından algılanan liderlik stilleri ile örgütsel sinerji arasındaki ilişki (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Rize.
• Kyzy, N.A. (2020). Örgütsel sinerji ve iş değerleri ilişkisi: üniversite çalışanlarına yönelik bir araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kastamonu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kastamonu.
• Maboçoğlu, F. ( 2006). Duygusal zekâ ve duygusal zekânın gelişimine katkıda bulunan etkenler (Yayınlanmamış Yüksel Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Mayer, J. D. & Salovey. P. (1997). What Is Emotional Intelligence. In P. Salovey, & D. Sluyter, Emotional Development and Emotional Intelligence: Educational Implications (pp. 3-34). New York: Basicbooks, Inc.
• Mayer, J. D. & Salovey. P. (2004). Emotional intelligence: theory, findings, and implications. Psychological İnquiry, 15(3): 197-215.
• Metin, H. (2011). Empatik iletişim ve yönetişim. Journal of Communication Theory & Research/İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 2011(32): 177- 203
• Mümin, E. (1995). İşletmelerde Yönetim ve Organizasyon. İstanbul. Beta Basım Yayınları.
• Odabaşı, B. (2013). İlköğretim 2. kademe öğrencilerinin duygusal zekâ düzeylerinin ana baba tutumları açısından incelenmesi. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 3(2): 33-51
• Olcay, H. G. (2019). Çağdaş tiyatroda teknoloji kullanımı ve oyuncunun etkileşimi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir.
• Orr, D. W. (2007). Optimism and Hope İn A Hotter Time. Conservation Biology, 21(6): 1392-1395.
• Önal, M. (2010). Eğitim işgörenlerinin duygusal zekâları ile mesleki tükenmişlik düzeyleri arasındakı ilişki (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Özdemir, E. (2016). En etkili bilgi paylaşımı yöntemlerinden biri: “Sinerji”. International Multilingual Academic Journal, 3(3): 57-80.
• Özden Y. (1997). Öğretmenlerde adanmışlık: yönetici davranışları ile ilişkili mi? Milli Eğitim Dergisi, 7/9(135): 35-41.
• Özden Y. (1999). Eğitimde Dönüşüm. Eğitimde Yeni Değerler. Ankara: PEGEM Yayınları.
• Özgenel, M., Mert, P. ve Parlar, H. (2020). Improving teacher performance: leadership qualities of school principals as a tool. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (39), 1127-1148.
• Özer, M. A. (2015). İşletmelerde stratejinin önemi üzerine değerlendirmeler. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 7(14): 69-84.
• Öztekin, A. (2006). Orta öğretim kurumlarında görev yapan yöneticilerin duygusal zekâ becerilerini okul yönetiminde kullanma düzeylerinin değerlendirilmesi (Balıkesir İl Örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi sosyal bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Öztürk, Z. ve Dündar, H. (2003). Örgütsel motivasyon ve kamu çalışanlarını motive eden faktörler. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(2): 57-67
• Salovey, P., & Mayer, J. D. (1990). Emotional intelligence. Imagination, Cognition and Personality, 9(3): 185-211.
• Seligman, M. E. (2006). Learned Optimism: How To Change Your Mind and Your Life. New York: First Vintage Books Edition.
• Suhaimia, A. W., Marzukia N. A. & C. S. Mustaffa, (2014). “The relationship between emotional ıntelligence and ınterpersonal communication skills in disaster management context: a proposed framework” Procedia-Social and Behavioral Sciences, 155: 110-114.
• Somuncuoğlu, D. (2005). Duygusal zekâ yeterliliklerinin kurumsal çerçevesi ve eğitimdeki rolü. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(11): 269-293
• Şahin, G. ve Ayık, A. (2020). The effect of emotional intelligence levels of school principals and school culture on organizational citizenship behavior according to teachers perceptions. Journal of Current Researches on 99 Social Sciences, 10(3): 547-568.
• Şen, A. (2017). Kariyer karar verme güçlüklerinin duygusal zekâ ve a tipi kişilik ile ilişkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Şenel, S. (2008). Müşterilerin duygusal zekâ özelliklerinin reklam algıları üzerindeki etkileri ve bir araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics. (6th ed.), Boston: Allyn and Bacon.
• Tatar, A., Tok, S., ve Saltukoğlu, G. (2011). Gözden Geçirilmiş Schutte Duygusal Zekâ Ölçeğinin Türkçe'ye Uyarlanması ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni-Bulletin of Clinical Psychopharmacology, 21(4): 325-338.
• Tekindal, S. (2019). Okullarda Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Tiger, L. (1979). Optimism: The Biology of Hope. Simon and Schuster, New York., NY.
• Toktamışoğlu, M. (2001). Kot Pantolonlu Yönetici. Ankara: Media Cat Yayınları.
• Töremen, F. ve Karakuş, M. (2007). Okullarda sinerjinin engelleri: takım çalışması üzerine nitel bir araştırma (the obstacles of synergy in schools: a qualitative study on teamwork). Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (Educational Sciences: Theory ve Practice), 7(1): 639–645.
• Töremen, F.ve Pekince, D.(2011). örgütsel öğrenmede grup dinamizmi: öğrenen takımlar. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (15): 389-406.
• Tuyan, S. E., & Serindağ, E. (2019). Revisiting the socio-educational model of second language acquisition in turkish tertiary efl context. Journal of Language and Linguistic Studies, 15(2): 450-469.
• Türk Dil Kurumu. (2005). Türkçe Sözlük. Ankara
• Uçar, Z.ve Duygulu, E. (2016). Örgüt yapı ve özellikleri bağlamında örgütsel sessizliğin oluşumu. Nitel Bir Araştırma. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar. 53(614): 21-41.
• Yazıcı, Ş., vd. (2022). The mediator role of employee voice in the effect of agile leadership on teachers' affective occupational commitment. SAGE Open, 12(3): 1-12
• Yeşil, Ö. (2022). Örgütsel sinerjinin öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarına etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Yih, J., Uusberg, A., Taxer, J. L., & Gross, J. J. (2018). Better Together: A Unified Perspective On Appraisal and Emotion Regulation. Cognition and Emotion, 33(1): 41-47.
• Yıldırım, A., & Simsek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık. Ankara
• Yıldırım, N., ve Eriçok, B. (2015). Okul yöneticilerinin duygusal zekâ ve yönetsel yeterlilik düzeyleri arasındaki ilişki: Nevşehir ili örneği. International Periodical For The Languages, Literature and History Of Turkish Or Turkic, 10(11): 567-592.
• Yıldırım, Ş. (2021). Etkili lider sinerjik okul: okul müdürlerinin liderlik stilleri ile örgütsel sinerji arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Yıldız, A. (2022). Duygusal zekânın duygusal emek ve duygusal tükenmişlik ile ilişkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.