Isparta’da Kadının Statüsü: Evli Kadınlara Yönelik Ev İçi Şiddet Parametreleri

Yıl 2021, Cilt: 28 Sayı: 1, 115 - 125, 11.03.2021

Ersin Uskun , Ayşe Çelik , Pınar Ersoy , Yonca Sönmez , Ahmet Kişioğlu

https://doi.org/10.17343/sdutfd.805402

Cited By: 3

Öz

Giriş: Kadına yönelik şiddet, küresel düzeyde önemini koruyan, önemli bir insan hakları ihlalidir. Kadına yönelik ev içi şiddet çok boyutlu bir sorundur. Bireysel, çevresel ve toplumsal faktörlerden bahsedilse de ortaya çıkışı etkileyen faktörleri belirlemek zordur.
Amaç: Bu çalışma Isparta'da evli ya da daha önce evlenmiş kadınlarda yaşam boyu ve son bir yıl içerinde ev içi şiddetin yaygınlığını, türlerini ve ilişkili faktörleri belirlemek amacıyla gerçekleştirildi.
Gereç ve Yöntem: Kesitsel ve toplum tabanlı bu çalışmada; 662 kadınla yüzyüze görüşme yöntemi ve anket kullanılarak veriler toplanmıştır. Analizler ki-kare testi ve lojistik regresyon analizleri kullanılarak yapılmıştır. İstatistik anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak kabul edilmiştir.
Bulgular: Kadınların %22,2’si geçmişte şiddete maruz kalmıştı. Yüzde 54,4’ü evlendikten sonra, %29,3’ü hem evlenmeden önce hem de evlendikten sonra şiddet görmüştü. Kadınların %3,5’i son bir yıl içinde şiddet görmüştü.
Geçmişte, yaşamın herhangi bir döneminde, aile içi şiddete uğrama durumu; ilçe/köy’de ikamet edenlerde 2,0 kat (%95 GA=1,3-3,0; p<0,01); ayrılmış/eşi ölmüş olanlarda 3,5 kat (%95 GA=1,5-8,1; p<0,01); eşinin başka eşi olduğunu belirtenlerde 3,8 kat (%95 GA=1,3-11,6; p<0,05) ve 4 ve daha fazla çocuğu olanlarda 2,4 kat (%95 GA=1,1-5,0; p<0,01) daha fazla görülmüştür. Son bir yıl içinde aile içi şiddete uğrama durumu; 4 ve daha fazla çocuğu olanlarda 5,2 kat (%95 GA=1,8-15,4; p<0,01) daha fazla görülmüştür.
Sonuç: Bu çalışmada kadınların yaşam boyu ve son bir yılda maruz kaldıkları şiddet yaygınlığı Türkiye genelindeki çalışmalardan düşük bulundu. Ancak çalışmanın yapıldığı evrende ev içi şiddet olgusunun var ve devam ettiği bir gerçektir. Kadınlar sıklıkla evlendikten sonra ve partnerleri tarafından ve sıklıkla da fiziksel şiddete maruz kalmaktadır. Çok çocuk sahibi olmak ve erkeğin çok eşli olması kadının şiddet görmüş olma ihtimalini artıran önemli risk faktörleridir. Konuyla ilgili daha çok sosyolojik araştırmaya ve önleyici çalışmalara ihtiyaç bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ev içi şiddet, evli kadınlar, Isparta, toplum tabanlı çalışma

Destekleyen Kurum

Bulunmamaktadır.

Proje Numarası

Projeli bir çalışma değildir.

Teşekkür

Araştırmada bilgilerini paylaşan kadınlara teşekkür ederiz.

The Status of Women in Isparta: Domestic violence parameters against married women

Öz

Background: Violence against women is a major violation of human rights that remains important globally. Domestic violence against women is a multidimensional problem. Although individual, environmental and social factors are mentioned, it is difficult to determine the factors affecting the emergence.
Aim: This study was carried out in Isparta to determine the prevalence, types and related factors of domestic violence in married or previously married women for lifetime and in the last year.
Material and Methods: In this cross-sectional and population-based study; data were collected using a questionnaire and face to face interviews with 662 women. Analyzes were made using chi-square test and logistic regression analysis. Statistical significance level was accepted as p<0.05.
Results: 22.2% of women had been subjected to violence in the past. 54.4% had been subjected to violence after getting married and 26.3% both before and after they got married. 3.5% of women had been subjected to violence in the last.
For in the past, in any period of life, domestic violence was seen 2.0 times more common in those who resided in the district/village (%95 GA=1,3-3,0; p<0,01); 3.5 times more common in those who were separated/widowed (%95 GA=1,5-8,1; p<0,01); 3.8 times more common in those who stated that their spouse had another spouse (%95 GA=1,3-11,6; p<0,05) and 2.4 times more common in those with had 4 or more children (%95 GA=1,1-5,0; p<0,01).
For in the last year, domestic violence was seen 5.2 times more common in those with had 4 or more children (%95 GA=1,8-15,4; p<0,01).
Conclusion: In this study, lifetime and last year prevalence of violence experienced by women were lower than studies in Turkey. However, it is a fact that there is a phenomenon of domestic violence in the universe where the study is conducted and it continues. Women are often subjected to physical violence by their partners and more often after marriage. Having many children and being polygamy are important risk factors that increase the likelihood of a woman being subjected to violence. More sociological research and preventive studies are needed on the subject.

Anahtar Kelimeler

Domestic violence, married women, Isparta, population–based study

Proje Numarası

Projeli bir çalışma değildir.

Kaynakça

• Referans1. Akın A. Kadının Statüsü ve Sağlığı İle İlgili Gerçekler. 1. Baskı. Ankara: T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü; 2008.
• Referans2. World Health Organization (WHO). World report on violence and health. Vol. 51, Geneva: WHO; 2002.
• Referans3. Kırbaş Canikoğlu S. Kadınlara Yönelik Şiddetin ve Ev İçi Şiddetin Önlenmesine Dair Ulusal ve Uluslararası Mevzuat (İstanbul Sözleşmesi ve 6284 Sayılı Kanun). Ankara Barosu Dergisi 2015; 3: 356-378.
• Referans4. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü. Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı (2016-2020) . Ankara: Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü; 2016.
• Referans5. World Health Organization (WHO). Global and regional estimates of domestic violence: prevalence and health effects of intimate partner violence and non-partner sexual violence. Geneva: WHO; 2013.
• Referans6. T.C. Aile ve Sosyal Politakalar Bakanlığı ve Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması. Ankara: T.C.Aile ve Sosyal Politakalar Bakanlığı; 2009.
• Referans7. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması. Ankara: T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı; 2015.
• Referans8. Hurwitz EJH, Gupta J, Liu R, Silverman JG, Raj A. Intimate partner violence associated with poor health outcomes in U.S. South Asian women. Journal of Immigrant and Minority Health 2006;8:251–61.
• Referans9. Uluocak Ş, Gökulu G, Bilir O, Karacık NE, Özbay D. Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği ve Kadına Yönelik Şiddet. Edirne: Paradigma Akademi; 2014.
• Referans10. Akkaş İ Uyanık Z. Kadına Yönelik Şiddet. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2016;6(1):32–42.
• Referans11. Owen Korkut F, Owen DW. Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet. In: Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetle Mücadele Projesi. Ankara: T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü; 2008. p. 21–36.
• Referans12. Hayran M, Hayran M. Sağlık Araştırmaları İçin Temel İstatistik. Ankara: Omega Yayınları; 2011.
• Referans13. Altınay AG, Arat Y. Türkiye’de kadına yönelik şiddet. İstanbul: Punto Baskı Çözümleri; 2007.
• Referans14. Ayaz R, Çıra F, Kara İ. Kadın Danışma Merkezleri Ağı ve Kadına Yönelik Şiddet Veri Tabanı Oluşturma Projesi. Ankara: Kadın Dayanışma Vakfı, Dunet Baskı; 2007.
• Referans15. Sahin EM, Yetim D, Oyekcin DG. Rate of intimate partner violence against women and attitudes of women towards violence in Edirne Turkey. Cumhuriyet Medical Journal 2012;40(2):41–8.
• Referans16. Akyüz G, Kuğu N, Doğan O, Özdemir L.. Bir psikiyatri polikliniğine başvuran evli kadın hastalarda aile içi şiddet, evlilik sorunları, başvuru yakınması ve psikiyatrik tanı. Yeni Symposium 2002;40(2):41–48.
• Referans17. Güler N, Tel H, Özkan Tuncay F. Kadının Aile İçinde Yaşanan Şiddete Bakışı. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2005;27 (2): 51 – 56.
• Referans18. Kocacık F. Ailede kadına yönelik şiddet: Denizli ili örneği. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 2009;6(2):24-43.
• Referans19. Hıdıroğlu S, Topuzoğlu A, Ay P, Karavuş M. Kadın ve çocuklara karşı fiziksel şiddeti etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi: İstanbul'da sağlık ocağı tabanlı bir çalışma. New/Yeni Symposium Journal 2006;44:196-202.
• Referans20. Vatandaş C. Aile ve Şiddet: Türkiye’de Eşler Arası Şiddet. 1. Baskı. Ankara: Uyum Ajans; 2003.
• Referans21. Gencer MZ, Ağırman E, Arıca S. İstanbul İlide Kadına Yönelik Şiddet Sıklığı ve Kadınların Şiddet Algısı. Ahi Evran Medical Journal 2019;3(1):18-25.
• Referans22. Ayrancı Ü, Günay Y, Ünlüoğlu İ (2002) Hamilelikte aile içi eş şiddeti: Birinci basamak sağlık kurumuna başvuran kadınlar arasında bir araştırma. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2002;3:75-87.
• Referans23. Köşgeroğlu N, Ünsal A, Türe A, Çulha İ, Öz Z. Eskişehir’de Yaşayan Bir Grup Kadının Aile İçi Şiddete Maruziyet Durumları İle Sosyodemografik Özellikleri Arasındaki İlişki. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2016;17(1): 83-94.
• Referans24. Mayda AS, Akkuş D. Ev kadınlarına yönelik aile içi şiddet. Sağlık ve Toplum 2003;13(4):51-58.
• Referans25. Çetin S. Dönüşüm sürecinin tarihi kent merkezleri üzerine etkileri: Isparta örneğinde bir inceleme. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2011;27(2):185-199.
• Referans26. Tezcan M. Türkiye’de töre cinayetleri. Ankara: Naturel Yayınları; 2003.
• Referans27. Unat NA. Türk toplumunda kadın. Ankara: Türk Siyasi Bilimler Derneği Yayınları; 1979.
• Referans28. Slonim-Nevo V, Al-Krenawi A (2006) Success and failure among polygamous families: the experience of wives, husbands, and children. Fam Process 45: 311-330.
• Referans29. Zeitze MK. Polygamy A Cross-cultural Analysis. New York: Berg Publishers; 2008.
• Referans30. Chamie J. Polygyny among Arabs. Popul Stud 1986; 40:55-66.
• Referans31. Cin H. İslam ve Osmanlı Hukukunda evlenme. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları No:341. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi; 1974.
• Referans32. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve TÜBİTAK, 2019.
• Referans33. Kaya M. Dünden bugüne çok eşlilik. 1. Baskı. Ankara: Çıra Yayınları; 2009.
• Referans34. Gücük S, Günher Arıca S, Akan Z, Arıca V, Alkan S. Van İlindeki Çok Eşlilik Oranları ve Etkileyen Faktörler: Kesitsel Çalışma. J Kartal TR 2010;XXI(3):127-133.
• Referans35. Yılmaz E, Tamam L, Bal U. Poligami ve Ruh Sağlığına Etkileri. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2015; 7(2): 221-228.
• Referans36. Jejeebhoy SJ. Wife-beating in rural India: a husband’s right? Economic and Political Weekly 1998; 33:855–862.
• Referans37. Martin SL, Tsui AO, Maitra K, Marinshaw R. Domestic violence in northern India. American Journal of Epidemiology 1999; 150:417–426.