ANTIBIOTIC RESISTANCE RATES OF BACTERIA ISOLATED FROM ENDOTRACHEAL ASPIRATE SAMPLES OF INTENSIVE CARE UNIT PATIENTS

Yıl 2022, Cilt: 29 Sayı: 3, 398 - 404, 30.09.2022

Tuğba Ayvalık , Emel Sesli Çetin , Mümtaz Cem Şirin , Buket Arıdoğan , Server Yağcı

https://doi.org/10.17343/sdutfd.1106325

Cited By: 1

Öz

Objective
Nosocomial infections are among the important
causes of mortality and morbidity in hospitalized
patients. Infections seen in intensive care units
(ICUs) constitute 25% of nosocomial infections, and
respiratory system infections are the most common
among them. The pathogens isolated from these
infections and antibiotic resistance of them may differ
amonghospitals, as well as within the same unit over
time. Endotracheal aspirate (ETA) cultures is the
most widely used microbiological diagnosis method
in respiratory tract sampling all over the world. In
this study, it was aimed to retrospectively investigate
bacterial agents and antibiotic resistance rates
isolated from ETA samples of patients in the ICU of
Süleyman Demirel University.
Material and Method
Bacterial agentsisolated from ETA samples of ICU
patients between January 2018 and January 2021
and antibiotic susceptibility test (ADT) results of
these agents were obtained retrospectively from the
hospital database. Sensitivity results were evaluated
in accordance with the recommendations of the
European Committee on Antimicrobial Susceptibility
Testing (EUCAST) and, when needed, the Clinical
& Laboratory Standards Institute (CLSI). Repeated
growths from the cultures of the same patient were
not evaluated.
Results
During the evaluated period, a total of 458 (44.4%)
bacteria were isolated from 1031 ETA samples, of
which 413(90.2%) were gram negative and 45(9.8%)
were gram positive. Acinetobacter baumannii (43.9%)
was the most common gram-negative bacterium and
Staphylococcus aureus (5.9%) was the most common
gram-positive bacterium. It was determined that the
isolated A. baumannii strains showed high resistance
to many antibiotics in all years, and the highest
resistance was detected against the carbapenem
group with a rate of 96.6%. Extended-spectrum betalactamase
(ESBL) positivity was detected in 48.1%
of Escherichia coli strains and 70.8% of Klebsiella
pneumoniae strains. In our study, Methicillin-resistant
Staphylococcus aureus (MRSA) was detected at a
rate of 20.7%, and methicillin-resistant Coagulasenegative
Staphylococci (CNS) was detected at a rate
of 76.9%.
Conclusion
The specific feature of infections occuring in patients
hospitalized in the ICU is that antibiotic resistant
pathogens are often the cause. Identification of the
causative agent of the infection, determination of the
antibiotic resistance profile will guide the antibiotic
selection and will contribute to the prevention of
inappropriate antibiotic use in the ICU and to reduce
the resistance rates.

Anahtar Kelimeler

Endotracheal aspirate, Intensive care unit, Antibiotic resistance

YOĞUN BAKIM ÜNİTESİNDE YATAN HASTALARIN ENDOTRAKEAL ASPİRAT ÖRNEKLERİNDEN İZOLE EDİLEN BAKTERİLERİN ANTİBİYOTİK DİRENÇ ORANLARI

Öz

Amaç
Nozokomiyal enfeksiyonlar hastanede yatan hastaların
önemli mortalite ve morbidite nedenleri arasında
yer almaktadır. Yoğun bakım ünite (YBÜ)’lerinde
görülen enfeksiyonlar nozokomiyal enfeksiyonların
%25’ini oluşturmakta, bunların içerisinde en sık solunum
sistemi enfeksiyonları bildirilmektedir. Bu enfeksiyonlardan
izole edilen etkenler ve antibiyotik direnç
durumları hastaneler arasında farklılıklar gösterebileceği
gibi aynı ünite içinde de zamanla değişiklikler
görülebilmektedir. Endotrakeal aspirat (ETA) kültürleri,
tüm dünyada solunum yolu örneklemesinde en
yaygın kullanılan mikrobiyolojik tanı yöntemi olarak
karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada Süleyman Demirel
Üniversitesi YBÜ’sindeki hastaların ETA örneklerinden
izole edilen bakteriyel etkenler ve antibiyotik
direnç oranlarının retrospektif olarak araştırılması
amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem
Ocak 2018- Ocak 2021 tarihleri arasında YBÜ’deki
hastaların ETA örneklerinden izole edilen bakteriyel
etkenler ve bu etkenlerin antibiyotik duyarlılık testleri
(ADT) hastane veri tabanından retrospektrif olarak
elde edildi. Duyarlılık sonuçları European Committee
on Antimicrobial Susceptibility Testing (EUCAST) ve
gerektiğinde Clinical & Laboratory Standards Institute
(CLSI) önerileri doğrultusunda değerlendirildi. Aynı
hastaya ait tekrarlayan üremeler değerlendirme dışı
bırakıldı.
Bulgular
Değerlendirilen süre zarfında 1031 adet ETA örneğinden
413’ü (%90,2) gram negatif, 45’i (%9,8) gram
pozitif olmak üzere toplam 458 (%44,4) bakteri izole
edildi. Gram negatif bakterilerden en sık Acinetobacter
baumannii (%43,9), gram pozitif etkenlerden en
sık Staphylococcus aureus (%5,9) tespit edildi. İzole
edilen A. baumannii suşlarınının tüm yıllarda birçok
antibiyotiğe yüksek direnç gösterdiği tespit edilmiş
olup, en yüksek direnç %96,6 oranıyla karbapenem
grubuna karşı saptandı. Genişlemiş spektrumlu beta
laktamaz (GSBL) pozitifliği Escherichia coli suşlarında
%48,1; Klebsiella pneumoniae suşlarındaysa
%70,8 oranlarında tespit edildi. Çalışmamızda Metisiline
dirençli Staphylococcus aureus (MRSA) %20,7,
metisiline dirençli Koagülaz negatif Stafilokok (KNS),
%76,9 oranında tespit edildi.
Sonuç
YBÜ’sinde yatan hastalarda gelişen enfeksiyonların
belirgin özelliği sıklıkla antibiyotiklere dirençli patojenlerin
etken olmasıdır. Enfeksiyona neden olan etkenin
tanımlanması, antibiyotik direnç profilinin belirlenmesi
antibiyotik seçimine yön verecek ve YBÜ’deki uygunsuz
antibiyotik kullanımının önüne geçilmesine ve direnç
oranlarını azaltmaya katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Endotrakeal aspirat, Yoğun bakım ünitesi, Antibiyotik direnci

Kaynakça

• 1. Digiovine B, Chenoweth C, Watts C, Higgins M. The attributable mortality and costs of primary nosocomial bloodstream infections in the intensive care unit. Am J Respir Crit Care Med. 1999 Sep; 160(3): 976-81.
• 2. Fridkin SK, Welbel SF, Weinstein RA. Magnitude and prevention of nosocomial infections in the intensive care unit. Infect Dis Clin North Am 1997; 11: 479-96.
• 3. Göktaş U, Yaman G, Karahocagil MK ve ark. Anestezi yoğun bakım ünitesinde hastane infeksiyonu etkenleri ve direnç profilinin değerlendirilmesi, Yoğun Bakım Derg 2010;8(1):13-7.
• 4. Kollef MH, Burnham CD. Ventilator-associated pneumonia: the role of emerging diagnostic technologies. Semin Respir Crit Care Med. 2017; 38(3): 253-63.
• 5. Yılmaz N, Köse Ş, Ağuş N, Ece G, Akkoçlu G, Kıraklı C. Yoğun bakım ünitesinde yatan hastaların kan kültürlerinde üreyen mikroorganizmalar, antibiyotik duyaklılıkları ve nozokomiyal bakteriyemi etkenleri. ANKEM Derg 2010; 24:12-9.
• 6. Çetin ES, Aynalı A, Demirci S, Aşçı S, Arıdoğan BC. Nöroloji yoğun bakım ünitesinde yatan hastalardan izole edilen hastane infeksiyonu etkenleri, Ankara Üniv Tıp Fak Mecm 2009;62(1):13-7.
• 7. Spencer RC. Epidemiology of infection in ICUs. Intensive Care Med 1994; 20: 2-6.
• 8. KLİMUD. Tıbbi Mikrobiyoloji Uzmanları için Klinik Örnekten Sonuç Raporuna Uygulama rehberi; solunum sistemi örnekleri [Internet]. Kasım 2015 [Cited 01 January 2021] Available from: https://www.klimud.org/public/uploads/files/solunum-sistemi- ornekleri.pdf
• 9. EUCAST. Breakpoint tables for 2020. European Committee on Antimicrobial Susceptibility Testing [Internet]. 01 Ocak 2020 [Cited 01 January 2021] Available from: https://www.eucast. org/clinical_breakpoints/
• 10. CLSI. Performance Standards for Antimicrobial Susceptibility Testing M100- Ed30. Clinical and Laboratory Standards Institute [Internet]. 22 Ocak 2020 [Cited 01 January 2021] Available from: https://clsi.org/standards/products/free-resources/ access-our-free-resources/
• 11. Zer Y, Bayram A, Balcı İ. Yoğun bakım ünitesinde yatan hastalara ait trakeal aspirasyon örneklerinden en sık izole edilen bakteriler ve çeşitli antibiyotiklere direnç durumları. İnfeksiyon Dergisi 2001; 15(3): 307-310.
• 12. Özden M, Demirdağ K, Kalkan A, Kılıç SS. Yoğun bakım ünitelerinde izlenen ve hastane infeksiyonu gelişen olgulardan izole edilen bakterilerin sıklığı ve antibiyotiklere karşı direnç durumları. İnfeksiyon Dergisi 2003; 17(2): 179-83.
• 13. Çolpan A, Güngör Ş, Baykam N, Dokuzoğuz B: Yoğun bakım ünitelerinden izole edilen Acinetobacter suşlarının antibiyotik direnç durumlarının araştırılması, İnfek Derg 2002; 16 (1): 55-8.
• 14. Gözütok F, Mutlu Sarıgüzel F, Çelik İ, Berk E, Aydın B. Hastane infeksiyonu etkeni A. baumannii suşlarının antimikrobiyal direnç oranlarının araştırılması. Ankem Derg. 2013; 27(1): 7-12.
• 15. Çakır Edis E, Çağlar T, Otkun M, Gürcan Ş, Hatipoğlu ON, Erkan T. Hastane kökenli pnömonilerde sorumlu etkenler ve antimikrobial direnç değişimi, İnfeksiyon Derg 2006;20(2):107-10.
• 16. Ok G, Gazi H, Tok D, Erbüyün K. Celal Bayar Üniversitesi anestezi yoğun bakım ünitesi’nde hastane infeksiyonlarının sürveyansı, Yoğun Bakım Derg 2007;7(4):452-7
• 17. Kiremitçi A, Durmaz G, Akgün Y, Kiraz N, Aybey A, Yelken B. Anestezi yoğun bakım ünitesinde çeşitli klinik örneklerden üretilen mikroorganizmalar ve antibiyotik direnç profilleri: 2003 yılı verileri, İnfeksiyon Derg 2006;20(1):37-40.
• 18. Sesli Çetin E, Kaya S, Pakbaş İ, Demirci M. Yoğun bakım ünitelerinde yatan hastalardan izole edilen mikroorganizmalar ve antibiyotik duyarlılıkları. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2007; 14(2): 69-73.
• 19. Günseren F, Mamıkoğlu L, Öztürk S et al. A surveillance study of antimicrobial resistance of gramnegative bacteria isolated from intensive care units in eight hospitals in Turkey, J Antimicrob Chemother 1999;43(3):373-8.
• 20. Çaylan R, Üstünakın M, Kadımov V, Aydın K, Köksal İ. Fekal ve klinik örneklerden izole edilen enterokok suşlarının antibiyotiklere duyarlılıkları, Türk Mikrobiyol Cem Derg 2004;34(1):24-8.
• 21. Küçükbayrak A, Özdemir D, Şencan İ, Yavuz T, Behçet M, Erdoğan S. AİBÜ Düzce Tıp Fakültesi Hastanesi’nde yoğun bakım enfeksiyonları: 2003 yılı sonuçları, Düzce Tıp Fak Derg 2004;3(1):15-9.