Determination of Genetic Improvement on Fiber Quality Traits in Some Cotton Cultivars Released between 1980 and 2009 in Turkey

Yıl 2012, Cilt: 7 Sayı: 2, 32 - 40, 01.09.2012

Yaşar Akışcan

Öz

Improvement of fiber quality is one of the priority themes in cotton breeding programs.
Therefore, aspect of genetic progress, their rate and determination of correlation among fiber quality
traits have an important role for planning future cotton breeding strategies. In this study, forty four
cotton (Gossypium hirsutum L.) cultivars, released between 1980 and 2009 in Turkey, were evaluated.
High genetic variation was determined among cultivars for the investigated fiber quality traits. During
the thirty years of cotton breeding studies, favorable genetic improvements were determined for 32,69
% spinning consistency index, 7,99 % fiber length, 2,96 % fiber uniformity, -39,66 % short fiber
content, 21,07 % fiber strength and -12,59 % fiber fineness traits. Among the investigated traits,
spinning consistency index, fiber length, fiber strength and fiber uniformity were positively correlated
with each other. However, short fiber content and fiber fineness were negatively correlated with the
above mentioned 4 fiber quality traits. This result indicated that aforesaid 6 fiber quality traits can be
improved simultaneously.

Anahtar Kelimeler

Cotton, genetic improvement, correlation, fiber quality traits

Türkiye’de 1980 – 2009 Arasında Tescil Edilmiş Bazı Pamuk Çeşitlerinde Lif Kalite Özellikleri Yönünden Genetik İlerlemenin Belirlenmesi

Öz

Pamuk ıslah programlarında, lif kalitesinin arttırılması öncelikli konulardan biridir. Bu nedenle,
lif kalite özelliklerinde meydana gelen genetik ilerlemenin yönü ve oranının tahmin edilmesi ve bu
özellikler arasındaki ikili ilişkilerin belirlenmesi, ileride yapılacak ıslah çalışmalarının planlanması
yönünden büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada, 1980 ile 2009 yılları arasında Türkiye’de tescil
edilmiş kırk dört pamuk (Gossypium hirsutum L.) çeşidi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, incelenen
her bir lif kalite özelliği yönünden çeşitler arasında geniş bir genetik varyasyon olduğu saptanmıştır.
Belirtilen 30 yıllık dönemde pamuk ıslah çalışmalarında, incelenen lif eğrilebilme yeteneği, lif
uzunluğu, lif yeksenaklığı, kısa lif oranı, lif mukavemeti ve lif inceliği özellikleri yönünden sırasıyla
toplam % 32,69, % 7,99, % 2,96, % -39,66, % 21,07 ve % -12,59 oranında ve olumlu yönde genetik
ilerleme olduğunu belirlenmiştir. İncelenen özellikler arası ilişkiler değerlendirildiğinde, lif
eğrilebilme yeteneği, lif uzunluğu, lif mukavemeti ve lif yeksenaklığı özelliklerinin birbirleri ile
aralarında önemli oranda pozitif korelasyon olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte, lif inceliği ve kısa
lif oranı özelliklerinin ise anılan bu özelliklerle aralarında negatif korelasyon olduğu saptanmıştır. Bu
durum, anılan 6 lif kalite özelliğinin birlikte geliştirilebileceğini işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Pamuk, genetik ilerleme, korelasyon, lif kalite özellikleri