LİSE ÖĞRENCİLERİYLE ÇÖZÜM ODAKLI KISA SÜRELİ YAKLAŞIMA DAYALI OLARAK YÜRÜTÜLEN TEZLERİN İNCELENMESİ

Yıl 2022, Sayı: Özel Sayı (Ö1), 88 - 96, 31.03.2022

Cemre Okyay , Tuğba Bingöl

Öz

Ergenlik kimi kuramlarda fırtına ve stres dönemi olarak belirtilen, değişimlerin hızlı yaşandığı ve bu değişime uyum sağlamanın öneminin arttığı bir gelişim dönemidir. İnsanın kendisini tanıma, yaşamı anlamlandırma ve geleceğine ilişkin hedefler oluşturma ihtiyacı özellikle ergenlik dönemindeki bireylerde daha çok ön plana çıkmaktadır. Ergenlik barındırdığı karmaşalardan dolayı riskli davranışların görülme ihtimalinin arttığı bir dönemdir. Bu nedenle ergenlerle yürütülen çalışmaların önemli olduğu düşünülmektedir. Ergenlerin yoğun olarak liselerde öğrenim görmesinden dolayı bu araştırmada Türkiye’de yer alan liselerde öğrenim gören öğrencilerle yapılan çalışmalar ele alınacaktır. Okullarda öğrenci sayısının fazla olması zamanın etkili kullanımını zorunlu hale getirmektedir. Bu sebeple kısa süreli yaklaşımların ve tekniklerin okullarda kullanımı önem kazanmaktadır. Bu araştırma makalesinde, kısa süreli çözüm odaklı yaklaşıma dayalı liseli öğrencilerle yapılan ulusal tez çalışmalarının derlenmesi amaçlanmaktadır. Sonuç olarak, yapılan çalışmaların çözüm odaklı yaklaşımın temel felsefesine uygun bir şekilde lise öğrencilerinin ihtiyacı olan değişimleri ortaya çıkarma konusunda başarılı olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

lise öğrencileri, ergenlik, çözüm odaklı yaklaşım

Kaynakça

• Akbaş, E. (2021). Çözüm odaklı yaklaşımın adölesanlarda öfke yönetimine ve şiddet davranışına etkisi. The effect of solution focused approach on anger management and violent behavior in adolescents (Tez No: 675410) [Doktora tezi, Pamukkale Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/
• Akgül Gündoğdu, N. (2015). Çözüm odaklı yaklaşımın fazla kilolu ve obez ergenlerin beslenme- egzersiz tutum ve davranışlarına etkisi. (Tez No: 408413) [Doktora tezi, Erciyes Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/
• Arslan, Ü., ve Gümüşçağlayan, G. (2018). Çözüm Odaklı Kısa Süreli Terapiye Kısa Bir Bakış [Solution Focused Brief Therapy: A Brief Overview]. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi [Mehmet Akif Ersoy University Journal of Education Faculty], (47), 491-507. https://doi.org/10.21764/maeuefd.396228
• Ayar, D. (2018). Çözüm odaklı yaklaşımın depresif bireylerin intihar olasılığı ve sosyal işlevsellik düzeyine etkisi. (Tez No: 512768) [Doktora tezi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/
• Aydın, N. (2018). Nitel araştırma yöntemleri: Etnoloji, Uluslararası Beşeri ve Sosyal Bilimler İnceleme Dergisi, International Humanities and Social Science Review (IHSSR), 2(2), 60-71.
• Bilgin, O. (2016). Çözüm odaklı kısa süreli grupla psikolojik danışmanın ergenlerin özgüven düzeyine etkisi. The effect of solution focused brief group counseling on the self-confidence level of adolescents (Tez No: 448206) [Doktora tezi, Sakarya Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/
• Çavuş Bekce, F. Ö., (2019). Yıkıcı davranışlar gösteren ilkokul öğrencilerine yönelik çözüm odaklı yaklaşıma dayalı grupla okul sosyal hizmet müdahalesi etkililiğinin incelenmesi. (Tez No: 549285) [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/
• Çitemel, N. (2014). Çözüm odaklı kısa süreli grupla psikolojik danışmanın lise öğrencilerinin akran zorbalığına etkisi. The effect of solution focused brief group counseling on bullying among high school students (Tez No: 358197) [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/
• Dinçel, E. (2006). Ergenlik Dönemi Gelişimsel Ödevleri Ve Psikolojik Problemler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı: Ankara.
• Doğasal, O. ve Karakartal, D. (2021). Çözüm Odaklı Kısa Süreli Terapiye Kuramsal Bir Bakış. International Journal of Humanities and Education, 7(15), 130 – 142.
• Gençtan, E. (1995). Psikanaliz ve sonrası, Remzi Kitabevi, İstanbul
• Güzeldemir, E. (2018). Bilimsel Yazı Nasıl Yazılmalı, Logos Yayıncılık, İstanbul
• Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi [Journal of Social Sciences Institute]. (15), 170-189. http://orcid.org/0000-0001-5352-8552
• Koç, H. (2016). Üniversite öğrencilerinin kişilerarası problem çözme yaklaşımlarının çözüm odaklı yaklaşım ve mizah tarzları açısından incelenmesi (Tez No: 436722) [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/
• Özbay, A. (2017). Sanal zorbalığa maruz kalan ergenlerin çözüm odaklı kısa süreli terapi yönelimli psikoeğitim programının psikolojik belirtiler ve sanal mağduriyete etkisi. The effect of solution-focused psychoeducation program on the psychological symptoms and cyber-victimization of adolescents who are cyber-bullied (Tez No: 470999) [Doktora tezi, Sakarya Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/
• Sağar, M. E., (2020). Üniversite öğrencilerinin sağlıklı internet kullanımını arttırmaya yönelik çözüm odaklı grupla psikolojik danışma programı ile grup rehberliği programının etkililiğinin incelenmesi. (Tez No: 648210) [Doktora tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/
• Şahin, Y. (2021) Çözüm odaklı grupla çalışmanın mülteci öğrencilerin sosyal uyum ve benlik saygısı düzeylerine etkisi. The effect of working with a solution-focused group on the levels of refugee students' social adaptation and self-respect (Tez No: 696941) [Doktora tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/
• Şermet Kaya, Ş. (2017). Ergenlerde çözüm odaklı yaklaşımın problemli internet kullanımı, uyku kalitesi ve okul başarısına etkisi. The effect of solution focused approach on adolescent's problematic internet use, sleep quality and school achievement (Tez No: 503190) [Doktora tezi, Sakarya Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/
• Tuna, D. (2012). Çözüm odaklı kısa süreli yaklaşıma dayalı öfke kontrolü eğitim programının lise öğrencilerinin öfke kontrolü ve iletişim becerileri düzeylerine etkisi. The effect of anger control training program based on prepared solution focused brief approach on high school students' anger control and communication skills (Tez No: 317669) [Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/
• Ünal, M. (2020). Çözüm odaklı psikolojik danışma yaklaşımına dayalı grupla psikolojik danışmanın ruminasyon ve öğrenilmiş çaresizlik üzerindeki etkisi. The effect of solution focused group counseling on rumination and learned helplessness (Tez No: 641484) [Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/
• Yerlikaya, İ. (2020). Ergenlerde psikolojik belirtilerin incelenmesi: Adıyaman ili örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 533-556. e-ISSN:2146-5983. https://doi.org/10.21764/maeuefd.591324
• Yıldırım, H. (2019). Beslenme davranış bozukluğu olan bireylerde çözüm odaklı yaklaşım temelli grup danışmanlığının kaygı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına etkisi (Tez No: 569011) [Doktora tezi, İnönü Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/
• Yılmaz Bingöl, T. (2015). Çözüm odaklı kısa süreli yaklaşıma dayalı grup rehberliği programının öz-yeterlik inancına etkisi (Tez No: 414482) [Doktora tezi, Sakarya Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/
• Yüksel-Şahin, F. (2008). Ortaöğretimdeki öğrenci görüşlerine göre psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinin değerlendirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 5:2. ISSN:1303-5134. http://www.insanbilimleri.com