Ulusal Tezlerde Diyalektik Davranış Terapisi İle İlgili Çalışmaların İncelenmesi

Yıl 2023, Sayı: Özel Sayı (Ö2), 1 - 9, 31.03.2023

Zeynep Doğan , Tuğba Bingöl

Öz

Diyalektik Davranış Terapisi (DDT), üçüncü dalga terapilerinden kabul odaklı olarak sınırdurum kişilik bozukluğu tanısı almış kişiler için geliştirilmiş bir terapi modelidir. DDT’nin bireysel terapi, beceri eğitimi, telefon görüşmeleri ve konsültasyon ekibi toplantıları olmak üzere toplam dört modülü bulunmaktadır. Beceri eğitimi modülünün alt stratejileri vardır. Bu araştırmada DDT Beceri Eğitimleri kullanılarak yapılan ulusal tezlerin bulgularının incelenmesi amaçlanmaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden durum analizi deseni kullanılmıştır. Veriler döküman analizi yoluyla toplanmış ve içerik analizine tabi tutulmuştur. Bu kapsamda YÖK Ulusal Tez Merkezi’nde bulunan 5 yüksek lisans 2 doktora tezi incelenmiştir. Araştırma sonucunda DDT Beceri Eğitimi’nin çalışmalarda bulunan değişkenler üzerinde etkinliği incelendiğinde; araştırmaların hedeflediği sonuçlara ulaşıldığı gözlemlenmiş, beceri eğitiminin olumlu yönde etkinliği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

diyalektik davranış terapisi, diyalektik davranış terapisi beceri eğitimi, doküman analizi, yök ulusal tez merkezi

Kaynakça

• Albayrak, İ., & Ulusoy, Y. (2022). Duygu düzenleme psiko-eğitim programı uygulamasının ergenlerde kendine zarar verme ve duygu düzenleme stratejileri üzerindeki etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(özel sayı), 145-170.
• Alkan, A. (2020). The investigation of the preventine effectiveness of a dialectical behavior therapy skills training program adapted for Turkish college students (Türk üniversite öğrencileri için uyarlanmış diyalektik davranış terapisi beceri eğitimi programının koruyucu etkinliğinin araştırılması) (yüksek lisans tezi). YÖK tez merkezinden edinilmiştir (636231).
• Arı, İ. (2020). Diyalektik davranış terapisi beceri eğitimi’nin depresyon seviyesi üzerindeki etkisi (yüksek lisans tezi). YÖK tez merkezinden edinilmiştir (626837).
• Aydil, D. (2022). Diyalektik davranış terapisi grup beceri eğitimlerinin öfke kontrol problemi olan ergenlerde kullanımı (yüksek lisans tezi). YÖK tez merkezinden edinilmiştir (755824).
• Budak, A. M. Ü., Kocabaş, E. Ö., & Göksu, H. (2020). Yaşam Boyu Yaklaşımı Üzerinden Diyalektik Davranış Terapisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 12(2), 287-298.
• Burak, S (2019). Diyalektik davranış terapisi beceri eğitim grubunun stresle başaçıkma becerileri üzerine etkisinin incelenmesi (yüksek lisans tezi). YÖK tez merkezinden edinilmiştir (599435).
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Çelebi, E. (2017). Diyalektik davranış terapisi. Psikoterapi Yöntemleri: Kuramlar ve Uygulama, Köroğlu, E., & Türkçapar, H. (Editörler). HYB, Ankara.
• Emre, M. K., & Alkar, Ö. Y. (2021). Sınırda kişilik bozukluğu tedavisinde diyalektik davranış terapisi: terapinin etkililiği, terapi sonuçları ve terapiyi bırakmayı yordayan faktörler. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 10(3), 355-368.
• Gökçek, V. U. (2022). Diyalektik davranış terapisi grup beceri eğitiminin yetişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunda incelenmesi (yüksek lisans tezi). YÖK tez merkezinden edinilmiştir (754293).
• Gülgez, Ö., & Gündüz, B. (2015). Diyalektik davranış terapisi temelli duygu düzenleme programının üniversite öğrencilerinin duygu düzenleme güçlüklerini azaltmadaki etkisi. Çukurova University Faculty of Education Journal, 44(2).
• Karaman, M. A. (2019). Ergenlerle diyalektik davranış terapisi. OPUS International Journal of Society Researches, 14(20), 2098-2120.
• Kuşluvan, M. (2021). İntihar davranışlarını önleme ve azaltmada diyalektik davranış terapisi: Güncel bir gözden geçirme. Kesit Akademi Dergisi, 7(29), 467-484.
• Pederson, L. D. (2015). Dialectical behavior therapy: A contemporary guide for practitioners. John Wiley & Sons.
• Perroud, N., Nicastro, R., Jermann, F., & Huguelet, P. (2012). Mindfulness skills in borderline personality disorder patients during dialectical behavior therapy: Preliminary results. International journal of psychiatry in clinical practice, 16(3), 189-196.
• Sargın, A. E. (2015). Bir gözden geçirme: Sınırda kişilik bozukluğu ve diyalektik davranışçı terapi. Psychiatry-Special Topics, 8(4), 38-46.
• Sargın, M., & Sargın, A. E. (2015). “Yaşamaya Değer Bir Hayat” için: Diyalektik davranışçı terapinin gelişimi ve temel ilkeleri. Turkiye Klinikleri J Psychiatry-Special Topics, 8(2), 64-70.
• Tepeli Temiz, Z. (2022). Evlilikte çift uyumu ve ilişki odaklı diyalektik davranışçı terapinin etkilerinin incelenmesi (yüksek lisans tezi). YÖK tez merkezinden edinilmiştir (736552).
• Ulusoy Gökçek V., & Bilican, F. I. (2022). Erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu için diyalektik davranış terapisi: Bir narativ derleme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 14(3), 383-399.
• Yavuz, M. B. (2020). Kısa süreli diyalektik davranış terapisi beceri eğitimine katılan fibromiyalji hastası kadınların deneyimlerinin yorumlayıcı fenomenoloji analizi (yüksek lisans tezi). YÖK tez merkezinden edinilmiştir (627067).