Öğretmen Tolerans Ölçeği: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 2, 30 - 48, 31.12.2021

Fuat Tanhan , Suleyman Kasap , Honer İbrahim Muahmmed , Fırat Ünsal

Öz

Bu çalışmanın amacı, öğretmen toleransının değerlendirilmesine yönelik güvenilir ve geçerli bir ölçme aracı geliştirilmesidir. Bir ölçeğin geliştirilmesi aşamaları genel olarak şöyle sıralanabilir. Maddeleri oluşturma, uzman görüşüne başvurma, ön sınama, geçerlik çalışması, faktör analizi ve güvenirlik çalışması olarak sıralanabilir. Ölçeğin geliştirilmesi çalışması toplam 654 öğretmen üzerinde yürütülmüştür. Öğretmen Tolerans Ölçeği “Bana hiç uygun değil”, “Bana biraz uygun”, “Bana uygun”, “Bana çok uygun”, “Bana tamamen uygun” şeklinde ve 5’li Likert tipinde bir derecelendirmeye sahiptir. Ölçeğin yapı geçerliliğini incelemek için yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda 17 maddeden oluşan 3 faktörlü bir yapı elde edilmiştir. Bu faktörler sırasıyla; cehalet, bağışlayıcı, merhamet olarak sıralanabilir. Öğretmen tolerans ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları için cronbach alfa güvenirlik katsayısı 0,84 olarak bulunmuştur. Ölçeğin KMO örneklem uygunluk katsayısı 0,87 ve Bartlett testi (χ²=233,160; p <0,05) olarak bulunmuştur. Bu sonuçlar Öğretmen Tolerans Ölçeğinin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir. Sonuç olarak yapılan açımlayıcı faktör analizi ve doğrulayıcı faktör analizi neticesinde Cronbach’ın Alpha değeri 0.84 model uyum indeks değerleri “mükemmel” olarak ifade edilen 17 maddedden ve 3 faktörden oluşan geçerli ve güvenilir bir ölçek elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tolerans Ölçeği, geçerlilik, güvenirlik, ölçek geliştirme

Teacher Tolerance Scale: Validity and Reliability Study

Öz

This study aims to develop a reliable and valid measurement tool for the assessment of teacher tolerance. The stages of developing a scale can be broadly listed as follows; creating the items, seeking expert opinion, pre-testing, validity study, factor analysis, and reliability study. The study for the development of the scale was carried out on a total of 654 teachers. The Teacher Tolerance Scale has a rating of "Not at all suitable for me", "Slightly suitable for me", "Adjustable to me", "Very suitable for me", "Totally suitable for me" and a 5-point scale. As a result of the exploratory factor analysis performed to examine the construct validity of the scale, a 3-factor structure consisting of 17 items was obtained. These factors are respectively; ignorance, forgiveness, mercy. For the validity and reliability studies of the teacher tolerance scale, the Cronbach’s alfa alpha reliability coefficient was found to be 0.84. The KMO sample fit coefficient of the scale was found to be 0.87 and Bartlett's test (χ²=233.160; p <0.05). These results show that the Teacher Tolerance Scale is a valid and reliable measurement tool. As a result, as a result of exploratory factor analysis and confirmatory factor analysis, a valid and reliable scale consisting of 17 items and 3 factors with a Cronbach’s Alpha value of 0.84 and model fit index values expressed as "excellent" was obtained.

Anahtar Kelimeler

Tolerance Scale, Validity, Reliability, Scale Development

Kaynakça

• Abdelzadeh, A. (2017). Mechanisms of tolerance. Stockholm: The Living History Forum.
• Aslan, Ö. (2001). Hoşgörü ve tolerans kavramlarına etimolojik açıdan analitik bir yaklaşım. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5(2). 357-380.
• Brown, R. P. (2004). Vengeance is mine: Narcissism, vengeance, and the tendency to forgive. Journal of Research in Personality, 38(6), 576-584.
• Büyükkaragöz, S., & Kesici, Ş. (1996). Öğretmenlerin hoşgörü ve demokratik tutumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 7(7), 353-365.
• Büyüköztürk, Ş. (2008). Veri Analizi El Kitabı, İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Corneo, G., & Jeanne, O. (2007). A theory of tolerance. CESifo Working, Paper No. 1941.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: spss ve lisrel uygulamaları. Pegem Akademi Yayınları.
• Delice, E. (2011). Değerlerin olanağı olarak değer bilinci. Değerler Eğitimi Sempozyumu Bildiri Özetleri, 118.
• Delors, J. (1996). Learning: The Treasure Within. Paris, UNESCO.
• Diener, E., & Diener, M. (2009). Cross-cultural correlates of life satisfaction and self-esteem. In Culture and well- being (pp. 71-91). Springer, Dordrecht.
• Duckworth, L. S. (2000). Perceptions of administrators, counsellors, teachers, and students concerning school safety and violence in selected secondary schools. [Unpublished master's thesis]. Louisiana university.
• Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2006). How to design and evaluate research in education. McGraw-Hill.
• Güneş, A. (2005). Toplumsal bir zorunluluk: Bir arada yaşamak. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 10(2), 89-103.
• Halstead, J. M. (2000). Learning and teaching about values: A review of recent research. Cambridge Journal of Education, 30(2), 169-202.
• Kaymakcan, R. (2007). Bir değer olarak hoşgörü ve eğitimi. R. Kaymakcan, S. Kenan, H. Kökelekli, Ş. Arslan ve M. Zengin. (Ed.). Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu içinde. Dem, 515-531.
• Kouchok, K. (2008). Çocuklara hoşgörüyü öğretmek için neler yapmalı, neler yapmamalı: Mısır Örneğinden Bazı Yansımalar. Fırat Üniversitesi ilahiyat Fakültesi Dergisi, 13(2), 403-412.
• Kuyurtar, M. (2000). Ortaçağ İslam düşüncesinde hoşgorlü [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Lawler-Row, K. A., & Piferi, R. L. (2006). The forgiving personality: Describing a life well lived?. Personality and Individual Differences, 41(6), 1009-1020. https://doi.org/10.1016/j.paid.2006.04.007
• Muldoon, R., Borgida, M., & Cuffaro, M. (2011). The conditions of tolerance. Politics, Philosophy & Economics, 11(3) 322–344.
• Popper, K. R. (1966). The open society and its enemies. Princeton University Press.
• Reardon, B. A. (2001). Hoşgüorlü: Barışa açılan kapı 1 (Eğitici Eğitimi İçin Kaynak Kitap) Tuba Arsak ve Nur Ziyal Turkiye’de. İnsan Hakları Kurumu.
• Svanberg, L. (2014). Tolerance of diversity and the influence of happiness. Karlstad Unversity. UNESCO. (1994). Tolerance: The threshold of peace. Paris: the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization: Page 12, 22, 24.
• Walzer, M. (1997). On Toleration. Yale University Press.
• Williams, M. R., & Jackson, A. P. (2015). A new definition of tolerance. Issues in Religion and Psychotherapy, 37(1), 2.
• Velicer, W. F. & D. N. Jackson (1990). Component Analysis Versus Common Factor Analysis - Some Further Observations." Multivariate Behavioral Research, 25(1), 97-114.
• Yılmaz, H. (2004). Hz. Peygamber'in eğitiminde bir ilke olarak hoşgörü. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 8(1), 109-132.
• Zeybek, N. K. (2003). Bilgi sevgi hoşgürlü. http://europa.eu.nt.