Futbolcularda Algılanan Motivasyonel İklimin ve Ödüllendirici Davranışın Mevkilere Göre Karşılaştırılması

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 115 - 122, 28.04.2020

İnci Kesilmiş , Zarife Taştan , Turhan Toros

Öz

Bu araştırmanın amacı, algılanan motivasyonel iklimin ve ödüllendirici davranışın futbolcularda mevkilere göre karşılaştırılmasıdır. Araştırmaya 2018-2019 sezonunda futbol takımlarında oynayan erkek futbolcular katılmıştır (n=267). Verilerin toplanmasında Sporda Algılanan Motivasyonel İklim Ölçeği (Perceived Motivational Climate in Sport Questionnaire- PMCSQ) ve Sporda Liderlik Ölçeği (Leadership for Sport Scale-LSS) kullanılmıştır. İstatistiksel analizler için; betimsel istatistiksel teknikleri, kolmogorov Smirnoff- Shapira Wilks ve Kruskall Wallis H testi kullanılmıştır. Analiz sonuçları, futbolcuların bulunduğu mevkilere göre performans iklimi [χ^2 (sd=2, n=267) = 4,871] ve ustalık iklimi [χ^2 (sd=2, n=267) = 4,182, p>.05] puanlarının anlamlı bir şekilde farklılaşmadığını göstermektedir. Ancak futbolcuların bulunduğu mevkilere göre ödüllendirici davranış puanlarının anlamlı bir şekilde farklılaşmaktadır [χ^2 (sd=2, n=267) = 64710, p<.05]. Mann Whitney U testi sonuçlarına göre; orta-savunma mevkisinde bulunan futbolcuların algıladıkları ödüllendirici davranış puanları arasında anlamlı bir fark olmadığı bulunmuştur (U=3585.00, p>.05). Ancak; hücum-savunma (U=1644.50, p<.05) ve orta-hücum mevkisindeki (U=1691,000, p<.05) futbolcuların ödüllendirici davranış puanları arasında anlamlı bir fark gözlenmiştir. Araştırmamız futbolcularda algılanan motivasyonel iklime oyuncuların mevkilerin etkisinin olmadığını göstermektedir. Ancak; Futbolcuların bulunduğu mevkinin ödüllendirici davranış puanlarını artırmada etkili olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

algılanan motivasyonel iklim, futbol, savunma, hücum, orta saha, mevki

Kaynakça

• Aleksić-Veljković, A., Dimić, I., Mujanović, R., & Živčić-Marković, K. (2016). College athletes’ perceptions of coaching behaviours: Differences between individual and team sports. Baltic journal of sport & health sciences, 101(2), 61-65.
• Ames C, Archer J. Achievement goals in the classroom: students' learning strategies and motivation processes. Int J Sport Psychol 1988;80(3):260-67.
• Araújo, D., & Davids, K. (2016). Team synergies in sport: theory and measures. Frontiers in psychology, 7, 1449.
• Baker, J., Cote, J., & Abernethy, B. (2003). Sport-specific practice and the development of expert decision-making in team ball sports. Journal of Applied Sport Psychology, 15(1), 12-25.
• Chelladurai, P., Saleh, S. D. (1980). Dimensions of leader behavior in sports: Development of a leadership scale. Journal of Sport Psychology, 2(1), 34-45.
• Cox R.H. & Yoo, H.S. (1995). Playing position and psychological skill in American football. Journal of Sport Behavior, 18(3): 183-194.
• Çekiç, Ö., & Kurt, C. (2017). Farklı mevkilerde oynayan futbolcularda hedef yönelimi ve algılanan motivasyonel iklim arasındaki ilişki. Uluslararası Spor Egzersiz ve Antrenman Bilimi Dergisi, 3(3), 93-102. DOI: 10.18826/useeabd.331685
• Duda, J. L. (2001). Goal perspectives and their implications for health-related outcomes in the physical domain. In F. Cury, P. Sarrazin, & F. P. Famose (Eds.), Advances in motivation theories in the sport domain. Paris: Presses Universitaires de France.
• Grobbelaar W, Eloff M. Psychological skills of provincial netball players in different playing positions. South African Journal for Research in Sport, Physical Education and Recreation 2011;33(2):45-48.
• Grobbelaar H, Potgieter JC. Positional differences in the sport psychological skill levels and attributes of rugby union players. Afr J Phys Health Educ Recreat Dance 2007;4:3.
• Jooste J, Steyn BJM, Van Den Berg L. Psyhological skills, playing positions and performance of african youth soccer teams. South African Journal for Research in Sport, Physical Education and Recreation 2014;36(1):85-100.
• Karageorghis, C. I., & Terry, P. C. (2011). Inside sport psychology. Champaign, IL: Human Kinetics.
• Mavi, H. & Templin, T. (2004). Achievement goal theory, perceived coaching behaviors and intrinsic motivation in high school teams sports. Pre- Olympic Congress, Athens.
• Mohammadzade, Y., Zardoshtian & Hossini R. N. S. (2012). The relationship between leadership styles of coaches with motivational climate of Iranian elite male volleyball players. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 2 (1), 91-96.
• Ntoumanıs N, Biddle SJH. (1999). A review of motivational climate in physical activity. J Sport Sci, 17:643-65.
• Ntoumanis N, Vazou S. (2005). Peer motivational climate in youth sport: measurement development and validation. J Sport Exerc Psychol, 27:432-455.
• Reinboth, M., & Duda, J. L. (2006). Perceived motivational climate need satisfaction and indices of well-being in team sports: A longitudinal perspective. Psychology of sport and exercise, 7(3), 269-286.
• Sage, L., & Kavussanu, M. (2007). The effects of goal involvement on moral behavior in an experimentally manipulated competitive setting. Journal of Sport and Exercise Psychology, 29(2), 190-207.
• Sharpe, P. (1993). Elite competitive team participation and personality characteristics: An interaction between personality type and position played. In S. Serpa,
• J. Alves, V. Ferrira & A. Paulo-Brito (Eds.). Proceedings of VIII World Congress of Sport Psychology (959-962), International Society of Sport Psychology, Lisbon, Portugal, 22-27 June
• Taylor, J., & Wilson, G. (2005). Applying Sport Psychology: Four Perspectives. Champaign, IL: Human Kinetics
• Türksoy, A. ve Şarkıcı T. (2003). 12-14 yaş futbolcuların antrenörlerinden algıladıkları ve tercih ettikleri lider davranışları ile ilgili sporcu tatmini. İstanbul Üniversitesi Spor Bilim Dergisi, 11:3, 200-203.