Rize, Trabzon ve Artvin Gençlik ve Spor İl Müdürlüklerinde Görev Yapan Antrenörlerin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 150 - 161, 20.09.2023

Emre Kavasoğlu Cengiz Bayraktar

https://doi.org/10.55238/seder.1291076

Öz

Amaç: Bu araştırmanın amacı; Rize, Trabzon ve Artvin illerindeki Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü çatısı altında görev yapan antrenörlerin, çeşitli değişkenlere göre mesleki tükenmişlik düzeylerini belirlemektir. Gereç ve Yöntem: Araştırmanın evrenini Rize, Trabzon ve Artvin Spor Hizmetleri Genel Müdürlüğü merkez ve taşra teşkilatında çalışan 175 antrenör oluştururken, araştırmanın örneklemini 134 antrenör oluşturmuştur. Araştırmada veriler; antrenörlere kişisel bilgi formu ve mesleki tükenmişlik ölçeği olmak üzere iki bölümden oluşan anket uygulanarak toplanmıştır. Araştırmanın verileri SPSS 26.0 paket programı aracılığı ile analiz edildi. Verilerin normallik dağılımı göz önünde bulundurularak analizlerde; T-Testi, Mann-Whitney-U, Tek Yönlü Anova, Kruskal Wallis-H ve Tukey’s HSD/Tamhane testleri uygulandı. Veriler α= 0.05 anlamlılık düzeyinde sınandı. Bulgular: Araştırma bulgularına göre daha yüksek yaşa sahip olan antrenörlerin duygusal tükenme düzeyleri, daha düşük yaşa sahip olan antrenörlere göre yüksek bulundu. Eğitim düzeyi orta öğretim ve lise olan antrenörlerin, eğitim durumu lisans olan antrenörlere göre daha fazla duyarsızlaşma yaşadıkları görüldü. Hizmet yılı nispeten daha yüksek olan antrenörlerin duygusal tükenme düzeyleri daha yüksek bulundu. Benzer şekilde, 11 yıl ve üzeri çalışan antrenörlerin, 1-5 ve 6-10 yıl çalışan antrenörlere göre daha fazla duyarsızlaştıkları görüldü. Milli olan antrenörlerin milli olmayan antrenörlere göre daha fazla duyarsızlaşma yaşadıkları saptandı. Çalışma süreleri daha yüksek olan antrenörlerin kişisel başarı hissi daha yüksek bulundu. Sonuç: Araştırma bulgularından hareketle; deneyimli antrenörlerin daha çok tükenmişlik yaşamaları bu deneyimlerin etkili bir biçimde sporculara aktarılmasını olumsuz etkileyecektir. Ayrıca düşük eğitim düzeyi duyarsızlaşmayı beraberinde getirdiğinden, bir eğitimci olan antrenörlerin duyarsızlaşma yaşaması sporcuları da olumsuz etkileyecektir. Son olarak, spor yeteneğe bağlı olsa dahi, sıkı çalışmanın başarıyı getirdiği ve başarının da tükenmişlik duygusunu azalttığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Sporcu, Antrenör, Tükenmişlik

Examination of the Burnout Levels of the Trainers Working in the Provincial Directorate of Youth and Sports in Rize, Trabzon and Artvin

Öz

Aim: The aim of this research; The aim of this study is to determine the professional burnout levels of the trainers working under the roof of Provincial Directorate of Youth and Sports in Rize, Trabzon and Artvin provinces according to various variables. Method: The population of the research consisted of 175 trainers working in the central and provincial organizations of the General Directorate of Sports Services in Rize, Trabzon and Artvin, while the sample of the research consisted of 134 trainers. In the research, the data were collected by applying a questionnaire consisting of two parts: a personal information form and an occupational burnout scale to the coaches. The data of the research were analyzed with the SPSS 26.0 package program. Considering the normality distribution of the data, in the analyzes; T-Test, Mann-Whitney-U, One Way Anova, Kruskal Wallis-H and Tukey's HSD/Tamhane tests were applied. Data were tested at α= 0.05 significance level. Results: According to the research findings, the emotional exhaustion levels of the coaches with a higher age were found to be higher than the coaches with a lower age. It was observed that the coaches with secondary education and high school education experienced more depersonalization than the coaches with undergraduate education. The emotional exhaustion levels of the coaches with relatively longer years of service were found to be higher. Similarly, it was seen that the coaches who worked for 11 years or more became more desensitized than the coaches who worked for 1-5 and 6-10 years. It was determined that national coaches experienced more depersonalization than non-national coaches. Coaches with longer working hours were found to have a higher sense of personal accomplishment. Conclusion: Based on the research findings, the fact that experienced coaches experience more burnout will negatively affect the effective transfer of these experiences to athletes. In addition, since a low level of education leads to desensitization, the desensitization of coaches who are educators will also negatively affect athletes. Finally, even if sports depends on talent, it can be said that hard work brings success and success reduces the feeling of burnout.

Anahtar Kelimeler

Athlete, Trainer, Burnout

Kaynakça

• Attepe, S. ve Tunç, M. (2012). Üniversite öğrencilerinin şiddet mağduru kadın algısı: Bir niteliksel araştırma. Mutlu Çocuklar Derneği Yayınları: Ankara.
• Bayköse, N., Turan, E. B., Turan, E., ve Şahan, H. (2019). Muay thai antrenörlerinin tutkunluk ve yaşam doyumlarının tükenmişlik düzeylerine etkisi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 58-66.
• Bayraktar, C. (2004). Sosyal yapı özelliklerinin spora etkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 11-12
• Biber, E., Ersoy, A., Acet, M., ve Küçük, V. (2010). Türk futbol antrenörlerinin tükenmişlik düzeylerinin değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 12(2), 134-143.
• Canbaz, M. (2016). Türkiye'deki taekwondo antrenörleri'nin liderlik, yaratıcılık ve tükenmişlik düzeylerinin araştırılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Dumlupınar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı, Kütahya.
• Doğan, A. (2020) Mesleki özdeşleşme ile tükenmişlik ilişkisinde iş yükü algısı ve psikolojik dayanıklılığın aracı rolü. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Başkent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Ankara.
• Ergin, C. (1996). Maslach tükenmişlik ölçeğinin türkiye sağlık personeli normları. 3P Dergisi, 4(1), 28-33.
• Ergin, R., Çakır, G., & Işık, U. (2023). Mediator role of perceived stress in the relationship between positive/negative emotions and mental toughness. Mediterranean Journal of Sport Science, 6(1), 37-51.
• Güllü, S., ve Şahin, S. (2019). Antrenörlerde duygusal emek ve tükenmişlik ilişkisinin incelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 332-354.
• Güneş, C. (2016). Engelli sporcularla çalışan antrenörlerin mesleki yeterliliklerinin tükenmişlik ve iş doyumu düzeylerine etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• İslamoğlu, A.H., ve Alnıaçık, Ü. (2019). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Beta Yayınevi: İstanbul.
• Kalkavan, A., ve Özdemir, E. (2022). Profesyonel futbolcuların tükenmişlik düzeylerinin araştırılması. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(3), 356-371.
• Kaya, H., ve Görücü, A. (2019), Beden eğitimi öğretmenleri ile antrenörlerin iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Konya.
• Koruç, Z., ve Bayar, P. (2004). Egzersizin depresyon tedavisindeki yeri ve etkileri. Hacettepe Spor Bilimleri Dergisi, 15(1), 49-64.
• Maslach, C, Schaufeli, W. B., ve Leiter, M. P. (2001). Job Burnout. Annual Review of Psychology, 52, 397-422.
• Özdemir E., ve Güner O. (2021). Spor bilimlerinde araştırma ve değerlendirmeler–II. Gece Kitaplığı, Ankara.
• Türkmen, M. A. (2017). Büyükler Türkiye güreş şampiyonasına katılan güreş antrenörlerinin mesleki tükenmişlik düzeylerinin sosyo demografik özelliklerine göre değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Antrenörlük Eğitimi Anabilim Dalı, İstanbul.
• URL-1, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/3.5.2010956.pdf (29.04.2021).