Spor Lisesi Öğrencilerinin Liderlik Özelliklerinin İncelenmesi: İstanbul Örneği

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 3, 186 - 197, 30.12.2023

Ufuk Dilekçi

https://doi.org/10.55238/seder.1366887

Cited By: 1

Öz

Amaç: Araştırmanın amacı spor lisesi öğrencilerinin liderlik özelliklerinin bazı değişkenlere göre incelenmesidir.
Gereç ve Yöntem: Araştırmaya İstanbul ilinde spor liselerinde öğrenim gören 547 öğrenci katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu ve Liderlik Yönelim Ölçeği kullanılmıştır. Katılımcılardan elde edilen verilerin analizinde α=0.05 anlamlılık düzeyinde Bağımsız Gruplarda T-Testi ve ANOVA, gruplar arası farklılığı belirlemek için ise Post-hoc analizinde Tukey HSD yöntemi tercih edilmiştir.
Bulgular: Araştırmada spor lisesi öğrencilerinin liderlik özellikleri alt boyutlarında baba eğitim seviyesi, spor yapma süreleri ve sınıf seviyesi değişkenlerinde anlamlı fark tespit edilmemiştir (p>0,05). Spor lisesi öğrencilerinin liderlik özellikleri alt boyutları cinsiyet, spor türü, anne eğitim seviyesi ve aile gelir seviyesi değişkenlerinde anlamlı fark tespit edildi (p<0,05).
Sonuç: Spor Lisesi öğrencilerinin liderlik özelliklerinin belirlenmesi ve öğrencilerin bu özelliklerini geliştirecek eğitimlerin verilmesi spor alanında nitelikli personel yetiştirilmesi yönündende alana olumlu katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Spor Lisesi, Öğrenci, Liderlik

Investigation of the Leadership Characteristics of Sports High School Students: Istanbul Case

Öz

Aim: The aim of the research is to examine the leadership characteristics of sports high school students according to some variables.
Method: 547 students studying in sports high schools in Istanbul participated in the research. Personal information form and Leadership Orientation Scale were used as data collection tools in the research. In the analysis of the data obtained from the participants, T-Test and ANOVA in Independent Groups were used at the α = 0.05 significance level, and the Tukey HSD method was preferred in the Post-hoc analysis to determine the difference between groups.
Results: In the study, no significant difference was detected in the leadership characteristics sub-dimensions of sports high school students in the variables of father's education level, duration of sports and grade level (p>0.05). A significant difference was detected in the leadership characteristics sub-dimensions of sports high school students: gender, type of sport, mother's education level and family income level (p<0.05).
Conclusion: It is thought that determining the leadership characteristics of Sports High School students and providing training that will develop these characteristics of the students will contribute positively to the field of training qualified personnel in the field of sports.

Anahtar Kelimeler

Sports High School, Student, Leadership

Kaynakça

• Aaker, D.A., Kumar, V. & Day, G.S., (2007). Marketing research. 9. Edition, John Wiley & Sons, Danvers.
• Alireisoğlu, A. (2010). Liderlik stilinin ve liderlik yoğunluğunun örgüt kültürüne etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İSZÜ Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı, İstanbul.
• Arslan, H., ve Uslu B. (2014). Öğretmen adaylarının liderlik yönelimlerinin incelenmesi. E-Journal of Educational Research, 5, 42-60
• Aydın, R. (2016). Beden eğitimi ve spor yüksekokullarında eğitim gören bireysel ve takım sporlarıyla uğraşan öğrencilerin liderlik özelliklerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Bartın Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
• Aygün, M. (2018). Buz hokeyi sporcularının duygusal zekâ ve liderlik özelliklerinin sportif sürekli kendine güven üzerine etkisi. DoktoraTezi. AtatürkÜniversitesi Kış Sporları ve Spor Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Bass, B. M. (1985). Leadership and Performance Beyond Expectation. New York: Free Press.
• Bayındır, M. (2018). Antrenörlerin Liderlik Özellikleri ile Empati Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Bilir, B., ve Arslan, H. (2016). Perceptions of the teachers working in secondary schools about their principal’s leadership orientations. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(4).
• Bolman, L.G., ve Deal, T.E, (1991). Reframing organizations: Artistry, choice and leadership. First Edition. San Francisco, Josey-Bass Publishers.
• Çakır, G. (2021). Spor hizmetleri genel müdürlüğü merkez ve taşra teşkilatında çalışan antrenörlerin duygusal zekâ ve liderlik özelliklerinin araştırılması. Doktora Tezi. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Kütahya.
• Cansoy, R. (2015). Türkiye'de ortaöğretim okullarındaki öğrencilerin gençlik liderlik özelliklerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Çelik, C., ve Sünbül, Ö. (2008). Liderlik algılarında eğitim ve cinsiyet faktörü: Mersin ilinde bir alan araştırması. Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3), 49-66.
• Cemaloğlu, N. (2007). Okul yöneticilerinin liderlik stillerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Journal Of Turkish Educational Sciences, 5(1).
• Cengiz, R. (2012). Taekwondo sporcularının algıladığı liderlik özellikleri ile öz yeterlik düzeyleri arasındaki ilişki. E-Journal Of New World Sciences Academy, 7(4).
• Cevahircioğlu, B., ve Çakıcı, H.A. (2022). Sporcuların karakter özelliklerine göre liderlik yönelimlerinin incelenmesi. Gümüşhane Üniverstesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(2), 688-701.
• Copeland, M. (1969). The game of nations: The amorality of power politics. London: Weidenfeld and Nicolson, 272.
• Dereli, M. (2003). A survey research of leadership styles of elementary school principals. Master's Thesis. Middle East Technical University Social Sciences, Ankara.
• Dilekçi, U. (2022). Spor liselerinde adanmışlık. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Efekan, H. (2007). Kara Harp Okulu olimpik spor branşlarında yapılan bireysel sporlar ile takım sporlarının Harbiyelilerin liderlik özelliklerine sağladığı etkilerin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Filiz, N., Erol, F., Dikmen, M., ve Altınkaynak, S. (2016). Bayan üniversite öğrencilerinde liderlik yöneliminin incelenmesi. International conference on quality in higher edution. Sakarya University, 96-102.
• Gallagher, JJ. (1997). Least restrictive climate and gifted students. Peabody Journal of Education, 72, 153–165.
• George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: A simple guide and reference 17.0 update. Boston: Pearson.
• Goleman, D. (1999). Duygusal zekâ. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Güler, B., Dursun, M., & GUNAY, M. (2020). Spor lisesi öğrencilerinin liderlik yönelimlerinin incelenmesi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 576-587.
• Hersey, P., & Blanchard, K.H. (1969). Life cycle theory of leadership. Training and Development Journal, 23, 26-33.
• Gönen, A.B. (2021). Faal hakemlerin liderlik özellikleri ile empati düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Gündoğdu, F. (2014). Spor yöneticilerinin liderlik stilleri ile sporun yaygınlaştırılması arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Güngör, N, B., ve Yenel, F. (2017). Beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü öğrencilerinin epistemolojik inançları ile liderlik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(2).
• Güngör, N. B. (2016). Beden eğitimi öğretmen adaylarının epistemolojik inançları ile liderlik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• İbicioğlu, H., Özmen, H., ve Taş, S. (2009). Liderlik davranışı ve toplumsal norm ilişkisi: ampirik bir çalışma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2).
• Kadyrkulova, A. (2008). Female and gender leadershıp master’s program in leadership and management ın ınternational context baltic business school. University of Kalmar.
• Kalkavan, A., Kadıoğlu, H. C. & Kayhan, R. F. (2021). Spor lisesindeki sporcuların stresle başa çıkma düzeylerinin araştırılması. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 9(24), 124-137.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi, kavramlar, ilkeler, teknikler. İstanbul: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karataş, N. (2021). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin liderlik yönelimleri ve iletişim becerileri üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Külekçi, E. (2015). Üniversite öğrencilerinin sosyal sorumluluk temelli liderlik becerilerinin geliştirilmesine yönelik deneysel bir çalışma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Kurtyemez, H. (2021). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin liderlik özellikleri ile başarı yönelimleri arasındaki ilişki: Samsun ili örneği. Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Samsun.
• Kurudirek, M. A. (2011). Spor yöneticiliği ile beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü öğrencilerinin eğitim seviyelerinin liderlik düzeylerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniverstesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Malhotra, N. K. (2004). Marketing Research an Applied Orientation. New Jersey: Pearson Prentice Hall.
• Oğurlu, Ü. (2012). Liderlik beceriler geliştirme programının üstün zekâlı olan ve olmayan öğrencilerin liderlik becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özdemir, Y., Buyruk, H., ve Güngör, S. (2018). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğitimi ile liderlik yönelimleri arasındaki ilişki. Mersin Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 548-571.
• Özmutlu, İ. (2008). Beden eğitimi ve spor yüksekokullarında öğrenim gören öğrencilerin liderlik ve yaratıcılık özelliklerinin karşılaştırılması (Gazi Üniversitesi Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Seydioğlu, C. (2017). İstanbul'daki beden eğitimi ve spor yüksek okulu öğrencilerinden bireysel ve takım sporları yapanların liderlik özelliklerinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Şişman, M. (2002). Öğretim liderliği. Ankara: Pegem A Yayıncılık, 1-3.
• Toprak, A. (2019). Spor yapan ve yapmayan lise öğrencilerinin kişisel sorumluluk ve liderlik özelliklerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi) Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde
• Turhal, S. N., Tutkun, E., ve Çelik, A. (2020). Spor yöneticisi adaylarının liderlik yönelimleri ve sosyal zekâ düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(4), 193-202.
• Turhan, M. (2007). Genel ve mesleki lise yöneticilerinin etik liderlik davranışlarının okullardaki sosyal adalet üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Türk Dil Kurumu. (2006). Liderlik Tanımı, 05 Eylül 2023 tarihinde https:// https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişildi.
• Yalçın, S. (2014). Öğretmenlerin algılarına göre okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin iş yaşam kalitesi ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.