AKŞEHİR MÜZESİ’NDE BULUNAN BİZANS KURŞUN MÜHÜRLERİ

Yıl 2010, Sayı: 23, 113 - 131, 13.02.2015

Mehmet Tekocak , İlker Mimiroğlu

Öz

İnsanoğlu tarafından tarihöncesi dönemlerden itibaren kullanılan mühürler, aitlik
bildiren ve üzerinde bulunduğu nesnenin güvenliğini sağlayan bir obje olarak bütün
kültürlerde kullanılmıştır. Başlangıçta taş, kemik ve kil malzemenin tercih edildiği
mühürlerde, M.S. 4. yüzyıldan itibaren kurşun malzemenin de kullanıldığı görülmektedir.
Kurşun mühürler, M.S. 4. yüzyıldan İstanbul’un Fethi’ne kadar Doğu Roma Devleti’nde en
çok tercih edilen mühür türüdür. Mühürler; ait oldukları kişiler hakkında (isim, ünvan ve
meslekleri gibi) çok değerli bilgiler vermelerinin yanı sıra bulundukları yerleşim yeri için de
önemli birer tarihsel materyaldirler. Bu çalışma kapsamında Akşehir Müzesi’nde bulunan on
iki adet kurşun mühür ayrıntılı olarak ele alınmış, bunların Bizans sanatı ve tarihi içindeki
yeri ve önemi saptanmaya çalışılmıştır. M.S. 8-12.yüzyıllar arasına tarihlenen mühürlerin
çoğunlukla asker ve din görevlilerine ait oldukları görülmüştür. Bu sonuç antik Philomelion
(Akşehir) kentinin hem askeri hem de dini bir merkez olması açısından oldukça önemli bir
konuma sahip olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Bizans, kurşun mühür, Philomelion, Akşehir, Akşehir Müzesi

BYZANTINE LEAD SEALS IN AKŞEHİR MUSEUM

Öz

Used since the ancient times, seals have existed in all cultures as an object indicating possession and securing its bearer. While stones, bones or clay had been used in its formation at first, after the 4th century A.D. lead was also used. Lead seals had been the most common seal type in Eastern Roman Empire from the 4th century until the conquest of Constantinople. Giving important information such as the name, the title and the profession of its owner, seals are also significant historical data for the settlement which it was found in. In this study, twelve lead seals from Akşehir Museum have been analysed in detail and their place and importance in Byzantine art and history have been studied. It was found out that most of the seals dating back to 8th-12th centuries A.D. belonged to military and religious officials. This indicates that the ancient city of Philomelion (Akşehir) had a significant place as being both a military and a religious centre. 

Anahtar Kelimeler

Byzantine, lead seals, Philomelion, Akşehir, Akşehir Museum