Beşir Fuad ve Gerçekçilik

Yıl 2017, Sayı: 38, 325 - 340, 18.12.2017

Nuray Küçükler Kuşcu

https://doi.org/10.21497/sefad.377382

Öz

Beşir Fuad Türk edebiyatı için önemli bir düşünür ve yazardır. Bir aydın
olarak çağdaşlarından farklı bir düşünce dünyası vardır. Beşir Fuad’ın çağdaşlarından
farklı olan fikir dünyasını oluşturan felsefi ve bilimsel etmenler onun bir
akım olarak gerçekçiliği benimsemesinde belirleyici olmuştur. O, kurgusal bir
eser kaleme almamıştır. Ancak kuramsal ve biyografik eserleriyle gerçekçiliği
tartışmaya açmıştır. Bu çalışmanın amacı Beşir Fuad’ın yazınsal gerçekçiliğe
yaklaşımını ortaya koymaktır. Bu amaçla yazarın makaleleri, mektupları ve
Victor Hugo başlıklı biyografik eseri incelenmiştir. Beşir Fuad eserlerinde
gerçekçilik akımını savunmuş; bu akımın bilimsel ve felsefi temellerini
tanıtmıştır. Romantizm eleştirisi yapmış; yazınsal gerçekçiliğin tarihini ve
yöntemini ortaya koymuştur. Sonuç olarak, gerçekçiliğin Türk edebiyatında
tanınıp gelişmesine önemli katkılarda bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Beşir Fuad, gerçekçilik, Türk edebiyatı

Beşir Fuad and Realism

Öz

Beşir Fuad is an important intellectual and writer in Turkish literature
history. He had different intellectual background from his contemporaries. The
philosophical and scientific factors that constitute his intellectual
background let him to defend realism. Beşir Fuad did not write any fictional
work. He wrote theoretical and biographical works.  These works are the initiator of
realism-romantism debates in Turkish literature. The aim of this essay is to
explore  Beşir Fuad’s approaches to
literary realism. For this porpuse, the articles and letters of Beşir Fuad and
his biographical book named Victor Hugo are examined. Beşir Fuad defended literary
realism, introduced the scientific and philosophical background of this
movement, criticized romantism and introduced the historical background and
methods of realism in his works. As a result, he has made important
contributions to the recognition of realism in Turkish literature.

Anahtar Kelimeler

Beşir Fuad, realism, Turkish literature

Kaynakça

• Beşir Fuad (1999a). “Âlî Meğer lâ-Yefhemundan imiş!”. Şiir ve Hakikat, haz. Handan İnci. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 296-300.
• Beşir Fuad (1999b). “Ağla Hey Gözlerim Ağla”. Şiir ve Hakikat, haz. Handan İnci. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 327-333.
• Beşir Fuad (1999c). “Aynen Varaka”. Şiir ve Hakikat, haz. Handan İnci. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 308-309.
• Beşir Fuad (1999ç). “Gayret’in 3, 4, 5, 6, Numrolu Nüshalarında Münderic ‘Victor Hugo’ Ünvânlı Makale-i İntikadiyeye Mukabele”. Şiir ve Hakikat, haz. Handan İnci. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 173-188.
• Beşir Fuad (1999d). “İntikad”. Şiir ve Hakikat, haz. Handan İnci. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 347-403.
• Beşir Fuad (1999e). “Mektûbât”. Şiir ve Hakikat, haz. Handan İnci. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 405-517.
• Beşir Fuad (1999f). “Menemenlizâde Tahir Beyefendi’nin Gayret’in 29, 30, 31, 33 Numrolu Nüshalarındaki Makale-i Cevabiyeye Cevap”. Şiir ve Hakikat, haz. Handan İnci. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 206-240.
• Beşir Fuad (1999g). “Victor Hugo”. Şiir ve Hakikat, haz. Handan İnci. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 33-156.
• Beşir Fuad (1999ğ). “Yetmiş Bin Beyitli Bir Hicviye”. Şiir ve Hakikat, haz. Handan İnci. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 243-256.
• Beşir Fuad (1999h). “Yine Şiir ve Hakikat Meselesi”. Şiir ve Hakikat, haz. Handan İnci. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 314-320.
• CANKARA, Murat (2004). Ahmet Mithat Efendi ve Beşir Fuat’a Göre Gerçekçilik. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Bilkent Üniversitesi.
• DİNO, Güzin (1954). Tanzimattan Sonra Edebiyatta Gerçekçiliğe Doğru (1. Kısım). Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• ENGİNÜN, İnci (2007). Yeni Türk Edebiyatı Tanzimat’tan Cumhuriyet’e (1839-1923). İstanbul: Dergâh Yay.
• ERCİLASUN, Bilge (2004). Servet-i Fünûn’da Edebî Tenkit. Ankara: Akçağ Yay.
• FİLDİŞ, Berna (2017). “Bir Osmanlı aydını Olarak Beşir Fuad”. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 15 (1): 554-584.
• KÜÇÜKLER KUŞCU, Nuray (2013). Tanzimat’tan Servet-i Fünun’a Türk Romanında Gerçekçilik Anlayışları. Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Namık Kemal (1999). “Ebuzziya Tevfik Bey Biraderime”. Şiir ve Hakikat, haz. Handan İnci. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 310-313.
• OKAY, Orhan (2008). Beşir Fuad İlk Türk Pozitivist ve Natüralisti. İstanbul: Dergâh Yay.
• ŞAHİN, Veysel (2008). “Namık Kemal’in Mektuplarında Dil ve Edebiyat Üzerine Tenkitler”. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 3 (4): 687- 715.