Konik Işınlı Bilgisayarlı Tomografi Görüntülerinde Kök Kanal Dolgulu Dişlerde Oluşan Artefaktların Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 3, 796 - 801, 31.12.2021

Ayşe Aydoğmuş Erik , Derya Yıldırım , Cevat Emre Erik

https://doi.org/10.15311/selcukdentj.997425

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, kök kanal dolgulu dişlerin KIBT görüntülerinde oluşan artefakt tiplerini belirlemek ve oluşan artefaktların farklı kök kanal dolgu patları ve farklı görüntüleme parametreleriyle ilişkisini değerlendirmektir.
Gereç ve Yöntemler: Çalışmada AH Plus, AH 26, Sealapex, Sealite Regular, 2Seal, Endofill, MTA Fillapex, Well Root ST kök kanal dolgu patları ve guta perka kullanılarak 63 çekilmiş insan kesici dişine kanal dolgusu yapıldı. Tüm dişler 0.4 mm voksel boyutu, 200 x 60 mm FOV ile 0.2 mm voksel boyutu, 40 x 50 mm FOV alanı olmak üzere iki farklı parametrede, KIBT (Planmeca ProMax 3D Mid) ile görüntülendi. Görüntülerde streaking ve cupping artefakt tipleri belirlendi.
Bulgular: Apikal kısımda artefakt görülme frekansı ve yüzde dağılımları koronal bölgeye göre anlamlı ölçüde azdı (p<0.01). Küçük FOV ve voksel parametresiyle koronal bölgede streaking artefaktı oluşumunda anlamlı farklılık gözlenmezken (p=0.15), apikal bölgede streaking artefaktı azaldı (p=0.006), cupping artefaktı ise koronal (p=0.004) ve apikalde (p=0.003) arttı.
Sonuç: Farklı kanal patlarıyla ilişkili olarak KIBT görüntülerinde streaking ve cupping artefaktları, koronal kısımda daha fazla olmak üzere gözlenmektedir. Görüntülemede streaking artefaktının azaltılması için küçük FOV ve voksel boyutu tercih edilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Artefakt, konik ışınlı bilgisayarlı tomografi, kök kanal dolgu patı

Destekleyen Kurum

Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

4375-DU2-15

Teşekkür

Bu çalışma Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından 4375-DU2-15 proje numarası ile desteklenmiştir.

Kaynakça

• 1. Harorlı A. Ağız Diş ve Çene Radyolojisi. 1.baskı, İstanbul: Nobel Tıp Kitapevi, 2014; 1-594.
• 2. Venskutonis T, Plotino G, Juodzbalys G, Mickevičienė L. The importance of cone-beam computed tomography in the management of endodontic problems: a review of the literature. Journal of Endodontics 2014;40:1895-1901.
• 3. Tanomaru-Filho M, Jorge ÉG, Tanomaru JMG, Gonçalves M. Radiopacity evaluation of new root canal filling materials by digitalization of images. Journal of Endodontics 2007;33:249-51.
• 4. Schulze R, Heil U, Groβ D, Bruellmann D, Dranischnikow E, Schwanecke U, et al. Artefacts in CBCT: a review. Dentomaxillofacial Radiology 2011;40:265-73.
• 5. Özer SGY. Konik ışınlı bilgisayarlı tomografi'nin endodontide uygulama alanları. Acta Odontologica Turcica 2010;27:207-17.
• 6. Estrela C, Bueno MR, De Alencar AHG, Mattar R, Neto JV, Azevedo BC et al. Method to evaluate inflammatory root resorption by using cone beam computed tomography. Journal of Endodontics 2009; 35: 1491-97.
• 7. Scarfe WCF, Allan G. Cone-Beam Computed Tomography In: Oral Radiology Principles and Interpretation. White S,Pharoah M, eds. 6 Ed. Louis, Missouri: Mosby, 2009; 225-43.
• 8. Barrett JF, Keat N. Artifacts in CT: recognition and avoidance 1. Radiographics 2004;24:1679-91.
• 9. Jaju PP, Jain M, Singh A, Gupta A. Artefacts in cone beam CT. Open Journal of Stomatology 2013;3:292.
• 10. Neves FS, Freitas DQ, Campos PSF, Ekestubbe A, Lofthag-Hansen S. Evaluation of cone-beam computed tomography in the diagnosis of vertical root fractures: the influence of imaging modes and root canal materials. Journal of Endodontics 2014;40:1530-36.
• 11. Vasconcelos K, Nicolielo L, Nascimento M, Haiter‐Neto F, Bóscolo F, Van Dessel J, et al. Artefact expression associated with several cone‐beam computed tomographic machines when imaging root filled teeth. International Endodontic Journal 2015;48:994-1000.
• 12. Iikubo M, Osano T, Sano T, Katsumata A, Ariji E, Kobayashi K, et al. Root canal filling materials spread pattern mimicking root fractures in dental CBCT images. Oral Surgery, Oral Medicine, Oral Pathology and Oral Radiology 2015;120:521-27.
• 13. Brito‐Júnior M, Santos L, Faria‐e‐Silva A, Pereira R, Sousa‐Neto M. Ex vivo evaluation of artifacts mimicking fracture lines on cone‐beam computed tomography produced by different root canal sealers. International Endodontic Journal 2014;47:26-31.
• 14. Decurcio DA, Bueno MR, Alencar AHGd, Porto OCL, Azevedo BC, Estrela C. Effect of root canal filling materials on dimensions of cone-beam computed tomography images. Journal of Applied Oral Science 2012;20:260-7.
• 15. Valizadeh S, Vasegh Z, Rezapanah S, Safi Y, Khaeazifard MJ. Effect of Object Position in Cone Beam Computed Tomography Field of View for Detection of Root Fractures in Teeth with Intra-Canal Posts. Iranian Journal of Radiology 2015;12:e25272.
• 16. Parirokh M. Artifacts in cone-beam computed tomography of a post and core restoration: a case report. Iranian Endodontic Journal 2012;7:98-101.
• 17. Parsa A, Ibrahim N, Hassan B, Syriopoulos K, van der Stelt P. Assessment of metal artefact reduction around dental titanium implants in cone beam CT. Dentomaxillofacial Radiology 2014;43:20140019.
• 18. Kamburoğlu K, Kolsuz E, Murat S, Eren H, Yüksel S, Paksoy C. Assessment of buccal marginal alveolar peri-implant and periodontal defects using a cone beam CT system with and without the application of metal artefact reduction mode. Dentomaxillofacial Radiology 2013;42:20130176.
• 19. Cremonini C, Dumas M, Pannuti C, Neto J, Cavalcanti M, Lima L. Assessment of linear measurements of bone for implant sites in the presence of metallic artefacts using cone beam computed tomography and multislice computed tomography. International Journal of Oral and Maxillofacial Surgery 2011;40:845-50.
• 20. Esmaeili F, Johari M, Haddadi P. Beam hardening artifacts by dental implants: Comparison of cone‑beam and 64‑slice computed tomography scanners. Dental Research Journal 2013;10:376-81
• 21. Draenert F, Coppenrath E, Herzog P, Müller S, Mueller-Lisse U. Beam hardening artefacts occur in dental implant scans with the NewTom® cone beam CT but not with the dental 4-row multidetector CT. Dentomaxillofacial Radiology 2007;36:198-203.
• 22. Hirschinger V, Hanke S, Hirschfelder U, Hofmann E. Artifacts in orthodontic bracket systems in cone-beam computed tomography and multislice computed tomography. Journal of Orofacial Orthopedics/Fortschritte der Kieferorthopädie 2015;76:152-63.
• 23. Nabha W, Hong Y-M, Cho J-H, Hwang H-S. Assessment of metal artifacts in three-dimensional dental surface models derived by cone-beam computed tomography. The Korean Journal of Orthodontics 2014;44:229-35.
• 24. Pinto M, Rabelo K, Sousa Melo S, Campos P, Oliveira L, Bento P, et al. Influence of exposure parameters on the detection of simulated root fractures in the presence of various intracanal materials. International Endodontic Journal 2016;50:586-94.
• 25. Gorduysus M, Avcu N. Evaluation of the radiopacity of different root canal sealers. Oral Surgery, Oral Medicine, Oral Pathology, Oral Radiology, and Endodontology 2009;108:135-40.
• 26. Kamburoğlu K, Acar B, Yakar EN, Semra PC. Dentomaksillofasiyal Konik Işın Demetli Bilgisayarlı Tomografi Bölüm 1: Temel Prensipler. ADO Klinik Bilimler Dergisi 2012; 6:1125-36.
• 27. Ceydeli N. Radyolojik Görüntüleme Tekniği İzmir: Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, 2000;216-19.
• 28. Bechara B, A. McMahan C, S. Moore W, Noujeim M, Geha H, B. Teixeira F. Contrast-to-noise ratio difference in small field of view cone beam computed tomography machines. Journal of Oral Science 2012;54:227-32.
• 29. Bechara B, McMahan C, Geha H, Noujeim M. Evaluation of a cone beam CT artefact reduction algorithm. Dentomaxillofacial Radiology 2012;41:422-28.