Gebelerin Ağız Sağlığı Bilgi ve Tutumları ile Bakım Davranışlarındaki Engellerin Rustvold Ağız Sağlığı Bilgi Envanteri ve Ağız Sağlığı Tutum Envanteri Doğrultusunda Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 3, 792 - 801, 26.12.2022

Meltem Mecdi Kaydırak , Elif Balkan , Nevin Hotun Şahin

https://doi.org/10.15311/selcukdentj.998363

Öz

Amaç: Bu çalışma, gebelerin ağız ve diş sağlığı konusundaki bilgi ve tutumları ile ağız sağlığı bakım davranışlarındaki engellerin değerlendirilmesi amacıyla gerçekleştirildi.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipte yürütülen bu araştırma bir üniversite hastanesinin Perinatoloji servisi, polikliniği ve Doğumhane birimlerinde Gebe Tanıtım Formu, Rustvold Ağız Sağlığı Bilgi Envanteri ve Rustvold Ağız Sağlığı Tutum Envanteri aracılığıyla yüz yüze şekilde 161 gebe katılımcı ile gerçekleştirildi. Verilerin istatistiksel analizinde tanımlayıcı analizler, Güvenilirlik analizi, madde toplam puan korelasyonu, Açıklayıcı faktör analizi, Kolmogorov-Smirnov, Kruskal Wallis, Mann-Whitney-U testleri kullanıldı. İstatistiksel anlamlılık değeri p≤0.05 kabul edildi.
Bulgular: Gebelerin yaş ortalaması 28.17±4.99 ve gebelik haftası ortalaması 25.11±9.65 olarak belirlendi. Gebelik döneminde gebelerin %65.2’sinin en az bir ağız sağlığı sorunu yaşadığı ve en çok diş eti kanaması ile diş ağrısı sorunu yaşandığı belirlendi. Gebelerin %41.6’sının dişlerini günde iki kez fırçaladığı tespit edildi. Gebelerin RASBE doğru yanıt oranlarının %7.5-%78.3 arasında değiştiği, ASTE’nden alınan puan ortalamasının 19.91±2.67 olduğu belirlendi. Gebelerin ağız sağlığına ilişkin tutumunun iyi düzeyde olduğu; dişlerini düzenli fırçalayan ve diş hekimi kontrolüne düzenli giden gebelerin ASTE puanlarının istatistiksel olarak daha yüksek olduğu saptandı (p<0.05).
Sonuç: Gebelerin ağız ve diş sağlığı tutumlarının iyi olduğu ancak gebelik döneminde çoğu kadının ağız ve diş sağlığına ilişkin bir sorun yaşadığı ancak ağız ve diş sağlığına ilişkin bilgi düzeylerinin düşük olduğu ve ağız sağlığı bakım davranışlarının beklenen yeterlilikte olmadığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

gebelik, ağız ve diş sağlığı, ağız ve diş bakımı, tutum, davranış

Destekleyen Kurum

Yoktur

Proje Numarası

Yoktur

Teşekkür

-

Kaynakça

• 1. Peres MA, Macpherson LMD, Weyant RJ, Daly B, Venturelli R, et al. Oral diseases: a global public health challenge. Lancet 2019;394(Jul20):249-60.
• 2. Yenen Z, Ataçağ T. Oral care in pregnancy, J Turk Ger Gynecol Assoc 2018;20:264-68.
• 3. La Marca-Ghaemmaghami P, Ehlert U. Stress during Pregnancy. Eur. Psychol 2015;20:102-19.
• 4. Hartnett E, Haber J, Krainovich-Miller B, Bella A, Vasilyeva A, et al. Oral health in pregnancy. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs 2016;45(4):565–73.
• 5. Sherman PW, Flaxman SM. Nausea and vomiting of pregnancy in an evolutionary perspective. Am. J. Obs. Gynecol 2002;186:190-97.
• 6. Silk H, Douglass AB, Douglass JM, Silk L. Oral Health During Pregnancy. Am Fam Physician 2008;77(8):1139-44.
• 7. Liber V, Fures R, Malojcic MS, Stanic Z, Gredicak M, Hrgovic, et al. The knowledge of oral hygiene and oral hygiene habits during pregnancy and puerpium. Clin. Invest. (Lond.) 2020;10(3):53-61.
• 8. Praharaj N, Naik D. Management of Oral Health During Pregnancy. Indian Journal of Forensic Medicine & Toxicology 2020;14(4):8826-30.
• 9. Ersin NK, Eronat N, Cogulu D, Uzel A, Aksit S. Association of maternal child characteristics as a factor in early childhood caries and salivary bacterial counts. J Dent Child 2007;73:105-11.
• 10. Chaffe BW, Gansky SA, Weintraub JA, Featherstone JD, Ramos-Gomez FJ. Maternal oral bacterial levels predict early childhood caries development. J Dent Ros 2014;93:238-44.
• 11. Kobylinska A, Wojcicka-Sochacki N, Gozdowski D, Kowalczyk-Olczak D. Self-reported Oral Health Knowledge and Practices During Pregnancy and Their Social Determinants in Poland. Oral Health Prev Dent 2020;18:287-94.
• 12. Azodo CC, Omuemu VO. Oral health in pregnancy: Self-reported impact of exposure to oral health information. Journal of Clinical Sciences 2017;14:119-25.
• 13. Oral Health Care During Pregnancy Expert Workshop. Oral Health Care During Pregnancy: a National Consensus Statement. National Maternal and Child Oral Health Resource Center, Washington DC. 2012. Erişim adresi: https://www.mchoralhealth.org/PDFs/OralHealthPregnancyConsensus.pdf Erişim tarihi: 25.02.2021.
• 14. ACOG. Oral Health Care During Pregnancy and Through the Lifespan. 2013. Erişim adresi: https://www.acog.org/-/media/project/acog/acogorg/clinical/files/committee-opinion/articles/2013/08/oral-health-care-during-pregnancy-and-through-the-lifespan.pdf Erişim tarihi: 08.02.2021.
• 15. Sağlık Bakanlığı. Doğum Öncesi Bakım Rehberi, T.C Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, 925, Ankara, 2018. Erişim adresi: https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/Kadin_ve_Ureme_Sagligi_Db/dokumanlar/rehbler/dogum_oncesi_bakim_08-01-2019_1.pdf Erişim tarihi: 25.02.2021.
• 16. Honkala S, Al-Ansari J. Self-reported oral health, hygiene habits, and dental attendance of pregnant women in Kuwait. J Clin Periodontol 2005;32: 809-14.
• 17. Allston AA. Improving women’s health and perinatal outcomes: the impact of oral diseases. Baltimore, Md.: Women’s and Children’s Health Policy Center. 2002. Erişim adresi: http://www.jhsph.edu/wchpc/publications/. Erişim tarihi: 21.02.2021.
• 18. Balan P, He H, Cao F, Wong ML, Chong Y, et al. Oral Health in Pregnant Chinese Women in Singapore: A Call to Go beyond the Traditional Clinical Care. Healthcare 2018; 6(3):77.
• 19. Rustvold RS. Oral Health Knowledge, Attitudes, and Behaviors: Investigation of an Educational Intervention Strategy with At-Risk Females. Dissertation and Theses 2012;612. doi: 10.15760/etd.612.
• 20. Shi J, Mo X, Sun Z. Content validity index in scale development. Journal of Central South University Medical Sciences 2012;37(2):152-55.
• 21. Ayre C, Scally, J. Critical values for Lawshe’s content validity ratio: Revisiting the original methods for calculation. Measurement and Evaluation in Counseling and Development 2017; 47(1): 79-86.
• 22. Yeşilyurt S, Çapraz C. Ölçek geliştirme çalışmalarında kullanılan kapsam geçerliği için bir yol haritası. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2018;20(1):251-61.
• 23. Büyüköztürk Ş. Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, 23. baskı. Ankara: Pegem Akademik Yayıncılık, 2017.
• 24. Kılıç S. Cronbach'ın Alfa Güvenirlik Katsayısı. Journal of Mood Disorders 2016;6(1):47-48.
• 25. Gonik B, Wilson E, Mayberry M, Joarder BY. Pregnant patient knowledge and behavior regarding perinatal oral health. Am J Perinatol 2017;34(7):663-7.
• 26. Al Habashneh R, Guthmiller JM, Levy S, Johnson GK, Squier C, et al. Factors related to utilization of dental services during pregnancy. J Clin Periodontol 2005;32(7):815-21.
• 27. Saddki N, Yusoff A, Hwang YL. Factors associated with dental visit and barriers to utilization of oral health care services in a sample of antenatal mothers in Hospital Universiti Sains Malaysia. BMC Public Health 2010;10:75.
• 28. Altıok E, Ereş G. Gebelik jinjivitinde subjinjival plakta herpes virüs varlığının gebelik komplikasyonları ve ağız bakımı ile ilişkisinin araştırılması. Türkiye Klinikleri J Dental Sci 2012;18(2):182-90.
• 29. Karasu AFG, Kutuk N, Aydin S, Adanir I, Ates S, et al. Dental health dispositions of pregnant women: a survey from a hospital clinic in Istanbul. Journal of Obstetrics and Gynaecology 2017;37(6):756-62.
• 30. Mecdi Kaydırak M, Hotun Şahin N, Müdürlüoğlu Can M, Koray M. Gebelerin ağız ve diş sağlığına ilişkin bilgi ve görüşleri. SDÜ Sağlık Bilimleri Dergisi 2018;9(3):11-16.
• 31. Giglio JA, Lanni SM, Laskin DM, Giglio WN. Oral health care fort he pregnant patient. Tex Dent J 2010;127(10):1061-70.
• 32. Fujiwara N, Tsuruda K, Iwamoto Y, Kato F, Odaki T, et al. Significant increase of oral bacteria in the early pregnancy period in Japanese women. J Investig Clin Dent 2017;8:1-8.
• 33. Topuz Ş, Güneş A, Büyükkayacı Duman N. Kadınların Gebelik Dönemindeki Ağız Diş Sağlığı Durumları, Sağlık Bilimleri Dergisi 2021;30:50-55.
• 34. Argaval N, Gupta ND, Tewari RK, Garg AK, Yadav P. Knowledge, attitude and practice of oral health care in pregnant women in North India- a cross-sectional survey. University J Dent Scie 2017;3:22-25.
• 35. Chaitra TR, Wagh S, Sultan S, Chaudhary S, Manuja N, et al. Knowledge, attitude, and practice of oral health and adverse pregnancy outcomes among rural and urban pregnant women of Moradabad, Uttar Pradesh, India. J Interdiscip Dentistry 2018;8:5-12.
• 36. Sköld-Larsson K, Modéer T, Twetman S. Fluoride concentration in plaque in adolescents after topical application of different fluoride varnishes. Clin Oral Investig 2000;4:31-34.
• 37. Ergin E, Eden E. Florun insan sağlığına olumsuz etkisi var mı?. EÜ Dişhek Fak Derg 2017;38(1)13-20.
• 38. ADA. American Dental Association Statement on Regular Dental Visits. 2017. Erişim adresi: https://www.ada.org/en/press-room/news-releases/2013-archive/june/american-dental-association-statement-on-regular-dental-visits
• 39. Bamanikar S, Kee KL. Knowledge, Attitude and Practice of Oral and Dental Healthcare in Pregnant Women. Oman Medical Journal 2013;28(4):288-91.
• 40. Soegyanto AI, Larasati RN., Wimardhani YS, Özen B. Knowledge and Behaviour Towards Oral Health During Pregnancy. Pesqui Bras Odontopediatria Clín Integr 2020;20:e5647.
• 41. Jessani A, Laronde D, Mathu-Muju K, Brondani MA. Self-Perceived Oral Health and Use of Dental Services by Pregnant Women in Surrey, British Columbia. J Can Dent Assoc 2016;82:g28.
• 42. Kısa S, Zeyneloğlu S. Doğum sonu servisinde yatan kadınların gebelikteki ağız hijyeni alışkanlıkları ve diş hekimine gitme durumları. TAF Prev Med Bull 2013;12:65-74.
• 43. Gaffield M, Colley-Gilbert B, Malvitz D, Romaguera R. Oral health during pregnancy: An analysis of information collected by the pregnancy risk assessment monitoring system. J Am Dent Assoc 2001;132:1009–16.
• 44. Da Costa EP, Lee JY, Rozier RG, Zeldin L. Dental care for pregnant women: An assessment of North Carolina general dentists. J Am Dent Assoc 2010;141(8):986–94.
• 45. George A, Shamim S, Johnson M, Dahlen H, Ajwani S, et al. How do dental and prenatal care practitioners perceive dental care during pregnancy? Current evidence and implications. Birth 2012;39(3):238-47.
• 46. Mecdi M, Hotun NŞ. Gebelikte ağız ve diş sağlığı. STED 2015;24:161-66.
• 47. Mutluay AT, Mutluay M. Koruyucu ağız diş sağlığı programlarında annenin eğitimi ve ağız sağlığının iyileştirilmesi ile erken çocukluk çağı çürüklerinin önlenmesi. Türkiye Klinikleri J Dental Sci. 2019;25:175-81.