Kredi Derecelendirme Kuruluşlarının Öngöremedikleri Kriz ve İflaslar

Yıl 2016, Cilt: 19 Sayı: 41.YIL ÖZEL SAYISI, 181 - 205, 29.12.2016

İlknur Çevik Tekin

Öz

Küresel finansal sistemde, yatırımlarını en doğru şekilde değerlendirmek isteyen
yatırımcılar, yatırım yapmadan önce "güvenilir" bir bilgiye sahip olmak
istemektedirler. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları, menkul kıymetler,
ticari şirketler, finansal kurumlar, bankalar ve ülkeler ile ilgili değerlendirmelerde
bulunup değerlendirmelerini kamu ile paylaşan kuruluşlardır. Söz konusu kuruluşlar,
çeşitli yatırım araçlarının risk koşullarını değerlendirip, değerlendirmeleri
sonucunda belirli risk seviyelerini temsil eden notlar verirler. Kredi derecelendirme
kuruluşları tarafından verilen bu notlar, yatırımcıların karar alımında etkili
olmaktadır. Yatırımcılar kredi derecelendirme kuruluşlarının yatırım araçları için
verdikleri dereceler ile getirilerinin doğru orantılı olmasını isterler ancak son
dönemlerde kredi derecelendirme kuruluşları, kriz ve iflasları öngörememeleri
sonucu yatırımcıyı yanlış yönlendirdikleri, hızlı not indirimi ile krizin daha derin
hissedilmesine neden oldukları, söz konusu şirketleri, ülkeleri ve yatırımcıyı zarara
uğrattıkları gerekçeleriyle sık sık eleştirilmektedirler. Bu çalışmada, kredi
derecelendirme kuruluşlarının önemi, üç büyük kredi derecelendirme kuruluşu ve
öngöremedikleri kriz ve iflaslar ele alınacaktır

Anahtar Kelimeler

Kredi Derecelendirme Kuruluşları, Finansal Kriz, Küreselleşme

Crıses And Bankruptıes That Credıt Ratıng Agencıes Could Not Predıct

Öz

Investors who want to make their investments in the best way in the global financial
system wish to obtain “reliable” information before they make an investment.
International credit rating agencies are organizations that make evaluations about
stocks and shares, commercial companies, financial institutions, banks and countries
and share their evaluations with the public. These agencies make an assessment of
various investment tools in terms of their risks and give ratings representing certain
levels of risk as a result of these assessments. These ratings given to various
investment instruments by credit rating agencies are effective in the decisions of
investors. Investors want ratings given by credit rating agencies for investment
instruments to be directly proportionate to their returns. However, credit rating
agencies have often been criticized recently since they are misleading investors for
failing to predict crises and bankruptcies, they are making the crisis felt deeper with
rapid rate cuts, and they are damaging the relevant companies, countries and
investors. In this study, the importance of credit rating agencies, the three major
credit rating agencies, and the crisis and bankruptcies that are not foreseen by them
will be addressed

Anahtar Kelimeler

Credit Rating Agencies, Financial Crisis, Globalization

Kaynakça

• Active AR-ME, (2004). Parmalat’ın Başarı Öyküsü bir “Skandalla” Sona Erdi. Activeline, Yıl 5, Sayı 34, Şubat 2004.
• Afonso, A., Gomes, P., ve Rother, P. (2007). What hides behind sovereign debt ratings? European Central BankWorking Paper Series, No.711, Frankfurt.
• Akbulak, Y. (2012). Kredi Derecelendirmesi veya Rating: Kavram ve Ölçütler. Mali Çözüm Dergisi
• Akçayır, Ö. Ve Yıldız, Z., Kredi Derecelendirme Notlarının Uluslar arası Standardizasyonu ve Türkiye Analizi (1992-2013): Karşılaştırmalı Ülke Derecelendirme İndeksi. Akademik Bakış Dergisi, Sayı 40, 65-95.
• Akdiş, M. (2004), Kısa Vadeli Sermaye Hareketlerinin Yol Açtığı Finansal Krizler ve Bu Krizleri Önlemede Kullanılabilecek Araçlar: Tobin Vergisi. Active Bankacılık ve Finans Dergisi, 6 (36), 36-48.
• Alptekin, E. (2009). Menkul Kıymetleştirme ve Küresel Finans Krizindeki Rolü. İzmir Ticaret Odası Ar-Ge Bülteni Nisan Sayısı, 11-16.
• Arezki, R., Candelon B. and A.N.R. Sy, (2011). Sovereign Rating News and Financial Markets Spillovers: Evidence from the European Debt Crisis, IMF Working Paper.
• Ayaz, S. (2013). http://www.bilgesam.org/incele/230/uluslararasi-kredi-derecelendirme-kuruluslari--elestirel-bir-bakis/#.U3KL2fncU0c
• Bayar, Y. (2014). Recent Financial Crises and Regulations on the Credit Rating Agencies. Research in World Economy, 5(1), 49-58.
• Bayraktar, A. (2007). Türkiye’de Muhasebe Hileleri Tarihi. Trakya Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Edirne.
• BDDK, (2008).http://www.bddk.org.tr/websitesi/turkce/raporlar/calisma_raporlari/576 abd mortgage 05082008x.pdf
• Birdişli, F. (2012). Küresel Ekonomik Sistemin İşleyişi İçinde Kredi Derecelendirme Kuruluşları’nın İşlevi. Turgut Özal Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Kongresi II, Malatya, İnönü Üniversitesi, (19-21 Nisan 2012). 445-459.
• Bongaerts, D.G.J., Cremers, K.J.M. ve Goetzmann, W.N. (2012). Tiebreaker: Certification and Multiple Credit Ratings. The Journal of Finance, 67(1), 113-152.
• Bostancı, M.C. (2012). Küresel Krizin Dinamikleri ve Kredi Derecelendirme Kuruluşlarının Kredibilitesi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Crouhy, M., Galai, D. ve Mark, R. (2001). Prototype risk rating system. Journal of Banking and Finance, 25, 47–95.
• Çelik, A. (2010). Kriz ve Stres Yönetimi. Gazi Kitabevi, Ankara.
• Çelik, P. (2004). Bankaların Risk Derecelendirmesi, TCMB, Ankara.
• Darman, M.G. (2004). “Uluslararası Finans Raporlama Standartlarının Kurumsal Yönetim Üzerinde Etkileri” Milletlerarası Ticaret Odası (ICC), Finans Komite Üyesi, s. 8.
• De Haan, J. ve Amtenbrink, F. (2011). "Credit Rating Agencies," DNB Working Papers 278, Netherlands Central Bank, Research Department.
• Dorukkaya, Ş. ve Yılmaz H.H. (1999). Liberalizasyon Politikaları Aşırı Borçlanma Sendromu ve Arkasından Yaşanan Finansal Krizler (Şili ve Meksika Deneyimleri). Yaklaşım Dergisi, Yıl:7, Sayı:75, 122-127.
• Dziawgo, D. (2013), Present And Future Position Of Credit Rating. Folia Oeconomica Stetinensia, 161-174.
• Eke, S. ve Nye, R.P. (2004). Türkiye’de Kredi Derecelendirmesi.. Activeline, Mayıs 2004.
• Erkan, M., Demircioğlu, M.Y. (2010). Ülke Derecelendirmesinin Ekonomik Kamu Düzeni Üzerindeki Etkisi. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.I, No:1.
• Ersan, İ. Küresel Finansal Kriz ve Türkiye. http://serpam.org/wp-content/uploads/Makale1-%C4%B0E.pdf
• Heywood, A. (2011). Global Politics, NewYork: Palgrave Foundation.
• Hill, A.C. (2009). Why Did Anyone Listen to the Rating AgenciesAfter Enron? Journal Of Business & Technology Law, 4(2), 283-294.
• Hill, C. (2004). Regulating the Rating Agencies. Washıngton Unıversıty Law Quarterly, 82(43), 44.
• Hunt, J.P. (2009). Credit Rating Agencies and the “Worldwide Credit Crisis”: The Limits of Reputation, the Insufficiency of Reform, and a Proposal for Improvement’ Columbia Business Law Review 1.
• IMF, (1999). http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/1999/01/0599ch3.pdf (Erişim tarihi 22.07.2014)
• Karaca, N. (2005). “Kredi Derecelendirme Kuruluşları”, T.C. Maliye Bakanlığı Araştırma Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı, Rapor No. 5, 15 Mart.
• Karagöl, E.T. (2014). Damokles’in Kılıcı: Kredi Derecelendirme Kuruluşları. http://setav.org/tr/damoklesin-kilici-kredi-derecelendirme-kuruluslari/yorum/15725
• Karagöl, E.T. ve Mıhçıokur, Ü.İ. (2012). Kredi Derecelendirme Kuruluşları: Alternatif Arayışlar. SETA Rapor, Ankara.
• Katz, J. Salinas, E. ve Stephanou, C. (2009) “Credit RatingAgencies: No Easy Regulatory Solutions”, working Paper, Note Number: 8, October, International Finance Corporation, The Word Bank.
• Keith, P. (1998). International Finance, Second Edition, London.
• Klein, A. (2004). http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/articles/A2858-2004Nov21.html (Erişim tarihi: 22.08.2014)
• Koç, A.A. (2013). http://prezi.com/ybbwqbxw_w_l/copy-of-kredi-derecelendirme-kuruluslaar/ (Erişim tarihi: 18.08.2014)
• Kraussl, R. (2000): “Sovereign Ratings and Their Impact on Recent Financial Cri¬ses”, CFS Working Paper Series, No. 2000/04.
• Kraussl, R. (2003). Sovereign credit ratings and their impact on recent financial crises. CFS Working paper No.00-04, VU University Amsterdam.
• Küçüksözen, C. (2004), Finansal Bilgi Manipulasyonu: Nedenleri, Yöntemleri, Amaçları, Teknikleri, Sonuçları ve İMKB Şirketleri Üzerine Ampirik Bir Çalışma. Doktora Tezi, Ankara
• Lyengar, S. (2012). The Credit Rating Agencies -Are They Reliable? A Study of Sovereign Ratings. 37(1), 69-82.
• Monaghan, P. (2012). Rating Sovereign Raters: Credit Rating Agencies – Political Scapegoats or Misguided Messengers? (Manchester: Infrangilis)
• Moody’s Corporation (2012). 2011 Yıllık Raporu (New York: Moody’s Corporation).
• Öz, S. (2009). "Büyük Bunalım Deneyiminde Küresel Kriz", Ekonomik Araştırma Forumu TÜSİAD Koç Üniversitesi, 1-6.
• Özcan, (2010). "Notçuların Notu Kırık". http://www.aksiyon.com.tr/aksiyon/haber-27272-35-notcularin-notu-kirik.html (Erişim tarihi: 02.09.2014)
• Suadiye, G. (2006). Kredi Derecelendirme ve Finansal Piyasalar Üzerindeki Etkileri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 6, 97-114.
• Sylvester C.W. Eıjffınger (2012). “Rating Agencies: Role and Influence of Their Sovereign Credit Risk Assessment in the Eurozone”, 50(6), 912-921.
• Tükel A. (2010). Asimetrik Enformasyon Işığında Halka Arzların Uzun Dönemli Performanslarının Değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, Sayı: 12, 102-121.
• Ünal, Ali ve Kaya, H. (2009). Küresel Kriz ve Türkiye. http://www.ekopolitik.org/ images/cust_fi les/090317164507.pdf (Erişim tarihi: 14.06.2014)
• White, L.J. (2010). Markets: The Credit Rating Agencies. Journal of Economic Perspectives, 24(2): 211-26.
• Yardımcıoğlu, M. ve Bora, K. (2013). Uluslararası Kredi Derecelendirme Kuruluşlarının Çalışma Prensipleri, İşleyişleri, Küresel Dünyadaki Rol ve İşlevleri. KSÜ, İİBF Dergisi, 3(1), 111-118.
• Yazıcı M. (2009). Kredi Derecelendirme Kuruluşlarının Önemi ve Denetimi. Maliye ve Finans Yazıları Hakemli Dergisi, Sayı: 82, 1-17.
• Yılmaz, B.E. (2013). Reflections of the global economic crisis on the countries of PII and Turkey’s macroeconomics variables. Marmara Üniversitesi, İ.İ.B. Dergisi, 36(1), 229-252.
• http://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Raporlar/Sunumlar/5628Active_Academy_6.pdf (Erişim tarihi: 13.05.2014)
• http://www.dw.de/kredi-derecelendirme-kurulu%C5%9Flar%C4%B1-ge%C3%A7-mi-tepki-verdi/a-2747567 (Erişim tarihi: 10.05.2014)
• http://www.ekodialog.com/Konular/2000-yili-dotcom-krizi.html (Erişim tarihi: 15.07.2014)
• http://en.wikipedia.org/wiki/File:MBS_Downgrades_Chart.png (Erişim tarihi: 6.08.2014)
• http://tr.wikipedia.org/wiki/Kredi_derecelendirmesi (Erişim tarihi: 10.04.2014)
• http://webarsiv.hurriyet.com.tr/2002/06/28/145164.asp (Erişim tarihi: 11.05.2014)
• http://www.akademiktisat.net/calisma/banka_finans/risk_yonetimi_banka_mfeken.htm (Erişim tarihi: 13.06.2014)
• http://www.bbc.co.uk/turkce/ekonomi/2014/04/140411_moodys_turkiye.shtml (Erişim tarihi: 10.05.2014)
• http://www.reuters.com/article/2011/11/21/us-crisis-timeline-idUSTRE7AK0FF20111121 (Erişim tarihi: 20.07.2014)
• http://www.standardandpoors.com/about-sp/timeline/en/us (Erişim tarihi: 24.08.2014)
• http://www.turkkredirating.com/index.php?option=com_content&view=article&id=100&Itemid=541 (Erişim tarihi: 28.08.2014)