Evaluation of the Tax Practices in Free Zones Within the Framework of New Regulations

Yıl 2019, Cilt: 22 Sayı: 1, 133 - 142, 30.04.2019

Sevgi Sumerli Sarıgül , Betül Altay Topcu

https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.484026

Öz

Free zones are within the political borders of a country, but they
are outside from the customs territory for the implementation of customs and
foreign exchange legislation. These regions primarily play an important role in
the sustainable economic growth of both developed countries and developing countries,
such as increasing exports, facilitating foreign capital inflow and increasing
foreign exchange reserves. The most important reason why firms move towards
free zones is the tax advantages that these regions provide to companies. The
aim of this study is to examine the tax law and other legal regulations
regarding the free zones after the Law no. 6772 on Free Zones Law and some Laws
and Decree Laws (Decree Law) published in the Official Gazette No. 29989 dated
24 February 2017.

Anahtar Kelimeler

Tax Free Regions, Value Added Tax, Individual Tax, Corporate Tax

Serbest Bölgelerde Vergi Uygulamalarının Yeni Düzenlemeler Çerçevesinde Değerlendirilmesi

Öz

Serbest bölgeler, bir ülkenin siyasi sınırları içinde olmakla
birlikte, gümrük ve kambiyo mevzuatının uygulanması açısından gümrük bölgesi
dışında kalan alanlardır. Bu bölgeler öncelikli olarak ihracatı artırmak, yabancı
sermaye girişini kolaylaştırmak ve döviz rezervlerini artırmak gibi gelişmiş ve
gelişmekte olan ülkelerin sürdürülebilir ekonomik büyümesinde önemli bir rol
oynamaktadır. Firmaların serbest bölgelere yönelmesinin en önemli nedeni, bu
bölgelerin firmalara sağlamış olduğu vergisel avantajlardır. Bu çalışmanın
amacı, 24 Şubat 2017 tarih ve 29989
sayılı Resmi Gazetede yayımlanan  “6772
Sayılı Serbest Bölgeler Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde
(KHK) Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” sonrasında, serbest bölgelerle
ilgili yapılan vergisel ve diğer yasal düzenlemelerin incelenmesidir. 

Anahtar Kelimeler

Serbest Bölgeler, Katma Değer Vergisi, Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi

Kaynakça

• Arslan, İbrahim ve Sevda Yapraklı, (2007) “Serbest Bölgelerin Ekonomik Etkileri: Gaziantep Serbest Bölgesi’nin Etkilerine İlişkin Bir Saha Araştırması”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 91-102. Avcı, Mehmet ve Didem Erek, (2018) “Türkiye’de Serbest Bölge Uygulamalarının Yabancı Sermaye Girişine Katkısının Değerlendirilmesi: Ege Serbest Bölge Örneği”, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 200-227. Bakan, Sumru ve Seyit Gökmen, (2014) “Serbest Bölgeler ve Dış Ticaret İlişkisi: Gaziantep Serbest Bölgesi Örneği”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(51), 34-51.Bakanlar Kurulu Kararı, “BKK 2017/10051 Serbest Bölgelerde Türk Lirası ile Yapılacak Ödemelere İlişkin Kararın Yürürlüğe Konulması Hakkında Karar”, Erişim Tarihi 15.09.2018, http://www.resmigazete.gov .tr/eskiler/2017/05/20170511-3.pdf.Canıtez, Murat ve diğ., (2016) Uygulamalı ihracat-İthalat İşlemler ve Dökümantasyon, Güncellenmiş 4. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara. Cıllı, Ebru, (2013) “Türkiye’de Serbest Bölgeler ve Vergi Uygulamaları: Bursa Serbest Bölgesi Özelinde Bir Değerlendirme”, Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak. Çetinkaya, Özhan ve Nur Belkız Bektaş, (2014) “Serbest Bölgeler ve Ekonomik İşlevleri Yönüyle Değerlendirilmesi”, U.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 53-70. Demirci, Ayhan ve Dilara Berrak Tarhan, (2016) “Serbest Bölgelerin Dış Ticaretteki Önemi ve Türkiye’deki Serbest Bölgelerin Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi ile İncelenmesi”, Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), 31-53.Ebiri, Kevser Altay, (2000) “Türkiye’deki Serbest Bölgelerin Ekonomiye Etkileri ve Vergisel Boyutu, Vergi Raporu Dergisi, 47, 45- 51.Gelir İdaresi Başkanlığı, “Serbest Bölgede Üretilen Ürünlerin FOB Bedeli Üzerinden İhraç Oranının Şirketin Kendi Talebiyle %50'ye Düşürülmesi Durumunda Gelir Vergisi İstisnası Uygulanıp Uygulanamayacağı”, Erişim Tarihi 09.10.2018, https://www.verginet.net/dtt/11/ozelge-2018-2.aspx?oz ID=1671. Gümüş, Erhan, (2007) “Serbest Bölgelerde Vergi Uygulamalarının Değerlendirilmesi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1), 47-60. Kibritçioğlu, Aykut, (1997) “Serbest Bölgelerin Olası Makroekonomik Etkileri ve Bazı Düşündürdükleri”, Liberal Düşünce Dergisi, 6, 75-88.Küçükarslan, Özgür, (2001) “Dış Ticarette Bankacılık ve Gümrük Prosedürü”, Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon. Orhan, Ayhan, (2003) “Serbest Bölgelerin Sağladığı Avantajlar: Kosbaş Örneği”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2003/1, 117-131.Öztürk, Lütfü, (2013) “Serbest Bölgelerin Geleceği: Türkiye Açısından Değerlendirilmesi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9(19), 75-86.Tüzün Rad ve diğ. (2006) “Serbest Bölgelerin Kalkınmaya Etkileri: Mersin Serbest Bölgesi”, Akademik Bakış Dergisi, 55, 288-305. Tümenbatur, Atiye, (2012) “Serbest Bölgeler ve Türkiye Ekonomisine Katkıları Üzerine Bir Değerlendirme”, C.U. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(3), 339-356.Türkgenci, Gizem, (2008), “Türkiye Serbest Bölgelerinin Kalkınmaya Etkisi”, Uluslararası Ekonomik Sorunlar, 34, 49-57. Ural, Özge, (2009) “AB ve Türkiye’de Serbest Bölgelerin Vergilendirilmesi”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Uzay, Nisfet ve Hayrettin Tıraş, (2009) “Serbest Bölgelerin Ekonomik Etkileri: Kayseri Serbest Bölgesi İçin Bir Uygulama”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26 (1), 247-277.3218 Sayılı Serbest Bölgeler Kanunu, M.5, M.6, M.7, M.8. 4458 Sayılı Gümrük Kanunu, M.152.6772 Sayılı Serbest Bölgeler Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun M.1, M.2, M.3, M.4., M.5, M.6, M.7, M.8, M.10, M.13. 30152 Sayılı Resmi Gazete, “Türkiye Tanıtım Grubunun Kuruluş ve Görevleri Hakkında Yönetmelik”, Erişim Tarihi 12.09.2018, http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/2017/08/20170812.html.