Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Gelişimlerinin Desteklenmesi: Sosyal Sorumluluk Projelerinin Rolü

Yıl 2020, Cilt: 23 Sayı: 2, 497 - 512, 30.11.2020

Burcu Çabuk , Esra İlhan , Ayşenur Günay

https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.663005

Cited By: 1

Öz

Okul öncesindeki çocukların gelişimlerinin desteklenmesinde sosyal sorumluluk projelerinin rolünün belirlenmesi amacıyla geliştirilen araştırma kapsamında “Her Güne Bir Etkinlik” (2017-2018) ile “Mamak’ta Bilim Yolculuğu-Dil ve Kavram Gelişimi Atölyeleri” (2018-2019) projeleri gerçekleştirilmiş, çocuklar arasında fırsat eşitliği sağlamak, farklı uygulamalarla eğitimlerine katkıda bulunmak, öğretmenlere farklı eğitsel bakış açılarını göstermek, öğretmen adaylarının teorik bilgiyi oyunlaştırarak uygulamalarını, velilere oyunla eğitimin önemini benimsetmek amaçlanmıştır. Kavram oyuncakları, etkileşimli kitap okuma, Orff Schulwerk temelli müzik eğitimi, çocuk yogası, drama kullanılarak ve bahçe oyunları oynanarak 32 lisans öğrencisiyle üniversite kampüsünde gerçekleştirilmiştir. Bu durum çalışmasında, Ankara-Mamak’taki 198 anasınıfı evreninde, basit seçkisiz örnekleme yöntemi kullanılarak 1503 çocuğa, 110 öğretmene, 196 veliye ulaşılmıştır. Nitel veriler, araştırmacılar tarafından geliştirilen, geçerlik-güvenirlik çalışmaları yapılan yarı-yapılandırılmış görüşme ve gözlem formlarıyla elde edilmiş, betimsel analizle çözümlenmiştir. Çocukların özellikle dil, sosyal-duygusal, bilişsel gelişimlerinde ilerleme gözlemlenmiş; öğretmenlerin farklı oyunlar-oyuncakları gördükleri, uygulamaları gözlemleyerek çeşitli etkinlikler gerçekleştirdikleri belirlenmiştir. Öğretmen adayları, lisans öğrenimlerinde edindikleri bilgileri deneyimlemişlerdir. Velilerden çocuklarının gelişimleriyle ilgili olumlu görüşler alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Okul Öncesi Eğitim, Sosyo-Ekonomik Düzey, Fırsat Eşitliği

Kaynakça

• Altunışık, R. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. (6. Baskı), Sakarya: Sakarya Kitabevi.
• Arı, M. ve Gönen, M. (1988). Dil Gelişimi ve Çocuk Kitapları. Ankara: Aşama Matbaası.
• Başaran, N. (2006). Erken Öğrenme Becerilerini Değerlendirme Aracının Tokat Örnekleminde 48–66 Aylık Türk Çocuklarına Uyarlanması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Bradley, R. H. & Corwyn, R.F. (2002). Socioeconomic status and child development. Annual Review of Psychology, (53), 371-399.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Camgöz, A. (2010). Ankara Örnekleminde Penn Etkileşimli Akran Oyunu Ölçeğinin 60-72 Aylık Düşük Sosyoekonomik Düzeydeki Çocukların Ebeveyn ve Öğretmenlerine Uyarlanması (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
• Cevher, N. (2015). Ankara’daki Halk Kütüphanesi Çocuk Bölümlerinin Çocukların Okuma Alışkanlığındaki Rolü (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
• Çelik, C. (2005). Oyun materyallerinin okul öncesi eğitim çağındaki çocukların kavram gelişimi üzerindeki etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya, Türkiye
• Deniz Z, Türe E., Uysal A. ve Akar T. (2015). Sosyo-ekonomik düzey değişkenlerinin kümeleme analizi ile belirlenmesi. İlköğretim Online Dergisi. 14(1), 108-117.
• Dinçer, F., Ergül, A., Şen, M. ve Çabuk, B. (2011). Bir topluma hizmet uygulaması örneği “Haydi kavram oyuncaklarıyla oynayalım”. Kastamonu Eğitim Dergisi, 59(1), 19-38.
• Duman, A. (2014). Okulların Sosyal Sorumluluk Projelerini Yerine Getirebilme Yeterliliği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
• Garces, E., Thomas, D. ve Currie, J. (2002). "Longer-Term Effects of Head Start " Amerikan Ekonomik İnceleme, 92 (4): 999-1012.
• Haktanır, G., Akgün, E., Karaman, G. ve Duman, G. (2012). “Topluma hizmet uygulamaları dersi” ve “MEB Mobil Anaokulu Projesi”nin birlikte yürütülmesi ile çocukların gelişimlerinin desteklenmesi: Peçenek köyü örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(1), 69-82.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1981), Çocuğun Değeri - Türkiye’de Değerler ve Doğurganlık, (1. Baskı), İstanbul: Gözlem Matbaacılık.
• Kandır, A. ve Tümer B. (2013) Farklı Sosyo-Ekonomik Düzeydeki Beş-Altı Yaş Çocukların Erken Öğrenme Becerilerinin İncelenmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 13(7), 1-13.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• MEB (2013). Okul Öncesi Eğitim Programı, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• MEB (2018). 2023 Eğitim Vizyonu. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. S. Turan (Çev.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Özdemir, N., Sefer, N. ve Türkdoğan N. (2008). Bir Sosyal Sorumluluk Projesi Örneği: “Korunmaya Muhtaç Çocuklar Örneği”. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32(2), 283-305.
• Patton, Q. M. (1987). How to use qualitative methods in evaluation. London: Sage Pub.
• Taner, M. ve Başal, H. (2002). Farklı Sosyoekonomik Düzeylerde Okulöncesi Eğitimi Alan ve Almayan İlköğretim Birinci Sınıf Öğrencilerinin Dil Gelişimlerinin Cinsiyete Göre Karşılaştırılması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 395-420.
• Taş, H. (2017). Sosyal Sorumluluk Projelerinde Yer Almanın Üniversite Öğrencileri Üzerindeki Etkilerine İlişkin Öğrenci Görüşleri, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sakarya.
• Temel, Z. T. (Ed). (2017). “Erken çocukluk eğitiminde yaklaşımlar ve programlar.” Ankara: Vize Yayıncılık.
• TÜİK. (2017). “Eğitim İstatistikleri”, www.tuik.gov.tr.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2004). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.