Katılım Bankalarının Kârlılığı Üzerinde Sürdürülebilirlik Performanslarının Etkisi: Panel Veri ile Türkiye Üzerine Bir Uygulama

Yıl 2023, Cilt: 26 Sayı: 1, 83 - 94, 30.04.2023

Fatih Akbaş

https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.1230910

Cited By: 1

Öz

Sürdürülebilir bankacılığa geçişte, bankaların sürdürülebilir uygulamalarını paylaşmaları finansal ve sosyal performanslarını raporlamaları önemli bir adımdır. Türk bankacılık sistemindeki aktif büyüklüğü %7’ler civarında olan katılım bankaları, kuruldukları günden beri büyüyerek sektörün önemli aktörü olma yolunda ilerlemektedir. Katılım bankalarının çevresel ve sosyal risk yönetimi uygulamaları sektörün, sürdürülebilir finansa katkısını arttıracaktır. Katılım bankaları, sürdürülebilirliğe katkılarını sürdürülebilirlik raporları ya da yıllık faaliyet raporlarındaki uygulama açıklamalarıyla kamuoyuyla paylaşmaktadır. Bu açıklamaların bankaların kârlılıklarıyla ilişkisi, olumlu ise bu uygulamaların tüm iş süreçlerine, olumsuz olması ise sadece yasal zorunluluktan dolayı yapmalarına sebep olabilir. Katılım bankalarının kurumsal sürdürülebilirlik raporlamalarının kârlılık üzerinde bir etkisinin bulunup bulunmadığını incelemek bu nedenle önemli bir konudur. Çalışmada panel veri yöntemi kullanılarak katılım bankaların sürdürülebilirlik açıklamalarının kârlılıkları üzerindeki etkisi incelenmiştir. Kârlılık değişkeni olarak Özkaynak kârlılığı (ROE) bağımlı değişken olarak belirlenmiştir. Model Huber – Eicker – White tahmincisi kullanılarak tahmin edilmiştir. Gerçekleştirilen panel veri analizi sonucunda katılım bankalarının kârlılığı üzerinde sürdürülebilirlik açıklamalarının önemli derecede etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuca göre katılım bankalarının kurumsal sürdürülebilirliğe ilişkin açıklamalarının, gönüllülük esasına dayalı bir şekilde artarak devam edebileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Katılım Bankası, Panel Veri, ROE, Kurumsal Sürdürülebilirlik

The Effect of Sustainability Performance on the Profitability of Participation Banks: An Application on Turkey with Panel Data

Öz

In the transition to sustainable banking, it is an important step for banks to share their sustainable practices and report their financial and social performance. Participation banks, which have an asset size of around 7% in the Turkish Banking System, have been growing since their establishment and are on their way to becoming an important actor in the sector. Participation banks' environmental and social risk management practices will increase the sector's contribution to sustainable finance. Participation banks share their contributions to sustainability with the public through sustainability reports or application disclosures in annual reports. The relationship of these disclosures with the profitability of the banks may cause these practices to be included in all business processes if they are positive, and if they are negative, it may cause them to do so only due to legal obligation. Therefore, it is important to examine whether the corporate sustainability reporting of participation banks has an impact on profitability. In this study, the impact of sustainability disclosures of participation banks on their profitability is analysed using the panel data method. Return on Equity (ROE) is determined as the dependent variable. The model was estimated using the Huber - Eicker - White estimator. As a result of the panel data analysis, it was concluded that sustainability disclosures have a significant effect on the profitability of participation banks. According to this result, it shows that participation banks' disclosures on corporate sustainability can continue to increase on a voluntary basis.

Anahtar Kelimeler

Participation Bank, Panel Data, Corporate Sustainability

Kaynakça

• A.Waddock, S. ve Graves, S. B. (1997). The Corporate Social Performance–Financial Performance Link. Strategic Management Journal, 18(4), 303–319.
• Ak Bingöl, B. ve Türk, A. (2019).Türkiye’de Yeşil Bankacılık. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 11(20), 81–92.
• Alkan, Y. (2022). Kurumsal sürdürülebilirlik raporlamasının ekseni değişiyor. www.mazars.com.tr, Erişim Tarihi:22.10.2022, https://www.mazars.com.tr/Anasayfa/Blog/Guendem/Suerdueruelebilirlik-raporlamasinin-ekseni-degisiyor
• Aras, Güler ve diğ. (2016). Geleneksel Bankacılık ve Katılım Bankacılığında Kurumsal Sürdürülebilirlik Performansının Topsis Yöntemiyle Karşılaştırılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 27(81), 58–81.
• Artiach, Tracy and et al. (2010). The determinants of corporate sustainability performance. Accounting & Finance, 50(1), 31–51.
• Astarlıoğlu, M. (2017). Yerel Piyasa Koşullarının İhracat Performansı Üzerine Etkileri: Hollanda ve Türkiye’deki Kobiler Üzerine Kantitatif Bir Çalışma. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 35(3), 1–18.
• Athanasoglou, Panayiotis P. and et al. (2008). Bank-Specific, Industry-Specific and Macroeconomic Determinants of Bank Profitability. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 18(2), 121–136.
• Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu. (2021). 2022-2025 Sürdürülebilir Bankacılık Stratejik Planı. https://www.bddk.org.tr/, Erişim Tarihi:18.10.2022, https://www.bddk.org.tr/KurumHakkinda/EkGetir/18?ekId=107
• Bartlett, A. A. (1998). Malthus Marginalized: The Massive Movement To Marginalize The Man’s Message. The Social Contract, 8(3), 239–252.
• Berger, Allen and et al. (1987). Competitive viability in banking. Journal of Monetary Economics, 20(3), 501–520.
• Bilgili, M. Y. (2017). Ekonomik, Ekolojik ve Sosyal Boyutlarıyla Sürdürülebilir Kalkınma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(49), 559–569.
• Binboğa, G. ve Özdil, T. (2021). Sürdürülebilirliğin işletme performansına etkisinin çok kriterli karar verme teknikleriyle incelenmesi. International Review of Economics and Management, 9(2), 182–199.
• Bourke, P. (1989). Concentration and other determinants of bank profitability in Europe, North America and Australia. Journal of Banking & Finance, 13(1), 65–79.
• Canikli, S. (2022). Sürdürülebilir Finans Mekanizmaları, Araçları ve Sürdürülebilir Kalkınma İlişkisi. Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(21), 26–39.
• Çankaya, S. ve Şimsek, O. (2021). Examining The Relationship Between ESG Scores And Financial Performance In Banks: Evidence from G-8 Countries. Pressacademia, 14(1), 169–170.
• Çetenak, Emin Hüseyin ve diğ. (2022). ESG (Çevresel, Sosyal ve Kurumsal Yönetim) Skorunun Firma Performansına Etkisi: Türk Bankacılık Sektörü Örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (63), 75–82.
• Dinçer, Ö. ve Tarakçıoğlu Altınay, A. (2022). The Effect of Declarations of Sustainability Reports on Financial Performances of Banks in Turkey. International Journal of Business and Economic Studies, 4(2), 112–126.
• Doğan, M. (2013). Katılım ve Geleneksel Bankaların Finansal Performanslarının Karşılaştırılması: Türkiye Örneği. Muhasebe ve Finans Dergisi, (58), 175–188.
• Düzer, M. ve Önce, S. (2017). Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlaması ve Finansal Performans: BİST’te İşlem Gören Şirketler İçin Karşılaştırmalı Bir Analiz. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 637–648.
• Düzer, M. ve Önce, S. (2018). Sürdürülebilirlik Performans Göstergelerine İlişkin Açıklamaların Finansal Performans Üzerine Etkisi: BIST’te Bir Uygulama. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 11(1), 93–117.
• Dyllick, T. ve Hockerts, K. (2002). Beyond the Business Case for Corporate Sustainability. Business Strategy and the Environment, 11, 130–141.
• Ekinci, R. ve Poyraz, G. (2019). The Effect of Credit Risk on Financial Performance of Deposit Banks In Turkey. Procedia Computer Science, 158, 979–987.
• Emir, M. ve Atukalp, M. E. (2018). Türk Bankacılık Sisteminde Mevduat Bankalarının Aktif Kalitesi ve Karlılık Analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(3), 577–600.
• Gökalp, F. (2014). Kriz Öncesi ve Kriz Sonrası Dönemler İtibariyle Katılım Bankaları ve Ticari Bankaların Karlılığı Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (32), 191–201.
• Gürünlü, M. (2019). Sürdürülebilirlik ve Finansal Performans Arasındaki İlişki: BİST Şirketleri Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (84), 177–190.
• Hamdan Zyadat, A. A. (2016). The Impact of Sustainability on the Financial Performance of Jordanian Islamic Banks. International Journal of Economics and Finance, 9(1), 55.
• Horasan, E. ve Aktaş, F. (2021). Kurumsal Sürdürülebilirliğin BIST Sürdürülebilirlik Endeksindeki İmalat Sektörü Şirketlerinin Finansal Performansına Etkisi. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 56(4), 2607–2626.
• Jan, Amin and et al. (2019). The Nexus of Sustainability Practices and Financial Performance: From The Perspective of Islamic Banking. Journal of Cleaner Production, 228, 703–717.
• Jeucken, M. H. A. ve Bouma, J. J. (1999). The Changing Environment of Banks. The Greening of Finance, (27), 21–35.
• Jyoti, G. ve Khanna, A. (2021). Does sustainability performance impact financial performance? Evidence from Indian service sector firms. Sustainable Development, 29(6), 1086–1095.
• Karadeniz, Erdinç ve diğ. (2021). Kurumsal Sürdürülebilirlik Performansı Ve Finansal Performans: Borsa İstanbul Konaklama Şirketlerinde Bir Araştırma. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 58(655), 135–159.
• Karataş, Y. ve Okuyan, H. A. (2017). Türk Bankacılık Sektörünün Kârlılık Analizi. Ege Akademik Bakis (Ege Academic Review), 17(3), 395–406.
• Korga, S. ve Aslanoğlu, S. (2022). Sürdürülebilirlik Performansı ile Finansal Performans İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 25(2), 633–645.
• Kumar, K. ve Prakash, A. (2019). Developing A Framework for Assessing Sustainable Banking Performance of The Indian Banking Sector. Social Responsibility Journal, 15(5), 689–709.
• Li, L. ve Yu, Z. (2010). The Impact of Derivatives Activity on Commercial Banks: Evidence from U.S. Bank Holding Companies. Asia-Pacific Financial Markets, 17(3), 303–322.
• McWilliams, A. ve Siegel, D. (2000). Corporate Social Responsibility And Financial Performance: Correlation Or Misspecification?. Strategic Management Journal, 21(5), 603–609.
• Narter & Partners. (2021). Avrupa Birliği Taksonomisi Nedir? https://www.narterlaw.com/, Erişim Tarihi:15.10.2022, https://www.narterlaw.com/avrupa-birligi-taksonomisi-nedir/
• Onuonga, M. S. (2014). The Analysis of Profitability of Kenya`s Top Six Commercial Banks: Internal Factor Analysis. American International Journal of Social Science, 3(5), 94–103.
• Önder, Ş. (2017). İşletme Karlılığına Kurumsal Sürdürülebilirliğin Etkisi: BIST’te Bir Uygulama. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 19(4), 937–956.
• Önder, Ş. ve İrkörücü, İ. E. (2020). Bağımsız Denetim Kalitesi ile Finansal Performans Arasındaki İlişki: BİST 100 Endeksinde Yer Alan Şirketler Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 86, 141–152.
• Öner Kaya, E. (2010). Sürdürülebilir Kalkınma Sürecinde Bankaların Rolü ve Türkiye ’ de Sürdürülebilir Bankacılık Uygulamaları. İşletme Araştırmaları Dergisi, 2(3), 75–94.
• Özevin, O. (2022). Measuring Sustainability Performance by Entropy And Topis Methods: An Application On BİST Companies. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (95), 75–98.
• Özkan, Azzem ve diğ. (2018). Sürdürülebilirlik Açıklamaları Kapsamında Kurumsal Sosyal Sorumluluğun Kârlılık Üzerine Etkisi: BİST Sürdürülebilirlik Endeksinde Bir Araştırma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(3), 560–577.
• Sak, A. F. ve Dalgar, H. (2020). Kurumsal Sürdürülebilirliğin Firmaların Finansal Performansına Etkisi: BIST Kurumsal Sürdürülebilirlik Endeksindeki Firmalar Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (85), 173–186.
• Sakınç, İ. (2015). Doğrudan Yabancı Yatırım Kararlarının Belirleyicileri: Firma Düzeyinde Türkiye Uygulaması. Verimlilik Dergisi, (4), 7–25.
• Salihoğlu, E. (2020). Küresel Kriz Ertesinde Türkiye’de Ticari Bankaların Kârlılık Performanslarının Belirleyicileri. Maliye ve Finans Yazıları, (114), 211–240.
• Sarıtaş, Hakan ve diğ. (2016). Banka Karlılığı ile Finansal Oranlar ve Makroekonomik Değişkenler Arasındaki İlişkilerin Sistem Dinamik Panel Veri Modeli ile Analizi: Türkiye Araştırması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1), 87–108.
• Saxena, Deepika and et al. (2021). Sustainable Banking: A Roadmap To Sustainable Development. Corporate Governance and Sustainability Review, 5(3), 42–56.
• Short, B. K. (1979). The relation between commercial bank profit rates and banking concentration in Canada, Western Europe, and Japan. Journal of Banking & Finance, 3(3), 209–219.
• T.C. Dışişleri Bakanlığı. (2022). Uluslararası Kuruluşlar ve İlişkilerimiz. https://www.mfa.gov.tr/, Erişim Tarihi:10.10.2022, https://www.mfa.gov.tr/birlesmis-milletler-cevre-programi.tr.mfa
• Tandoğan, D. ve Özyurt, H. (2013). Bankacılık Sektörünün Ekonomik Büyüme ve Sürdürülebilir Ekonomik Kalkınma Üzerine Etkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Nedensellik Testleri (1981-2009). M.U. Iktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35(2), 49–80.
• Tekin, İ. (2013). Türkiye’deki Kamu Bankaları ve Özel Bankaların Performansını Etkileyen Faktörler: Panel Veri Analizi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Tunay, K. B. ve Silpar, A. M. (2006). Türk Ticari Bankacılık Sektöründe Karlılığa Dayalı Performans Analizi-I. Türkiye Bankalar Birliği Araştırma Tebliğleri Serisi, 2006/1. İstanbul.
• UNEP Finance Initiative. (2022a). History. https://www.unepfi.org/, Erişim Tarihi:10.10.2022, https://www.unepfi.org/about/about-us/history/
• UNEP Finance Initiative. (2022b). About Us. https://www.unepfi.org/, Erişim Tarihi:10.10.2022, https://www.unepfi.org/about/
• UNEP Finance Initiative. (2022c). Principles for Responsible Banking. www.unepfi.org/, Erişim Tarihi:10.10.2022, https://www.unepfi.org/banking/bankingprinciples/
• UNEP Finance Initiative. (2022d). Signatories, Erişim Tarihi:10.10.2022, https://www.unepfi.org/banking/prbsignatories/
• Varsak, Serkan ve diğ. (2017). Journal of Economics Library. The impact of participation banks on macroeconomic indicators in Turkey, 4(4), 543–551.
• Wallner, H. P. (1999). Towards Sustainable Development of Industry: Networking, Complexity and Eco-Clusters. Journal of Cleaner Production, 7(1), 49–58.
• Wilson, M. (2003). Corporate Sustainability: What is it and where does it come from? Ivey Business Journal, Erişim Tarihi: 05.10.2022, https://iveybusinessjournal.com/publication/corporate-sustainability-what-is-it-and-where-does-it-come-from/
• Wu, M.-L. (2020). Examining the Internal Determinants of Profitability of Commercial Banks in China: A Panel Data Modeling Based Empirical Study. International Journal of Managerial Studies and Research, 8(3), 1–12.
• Yaman, S. (2021). Bankalara Özgü Faktörlerin Banka Karlılığına Etkisi: Türkiye Bankacılık Sektörü Üzerine Panel Veri Analizi. İktisadi ve İdari Yaklaşımlar Dergisi, 3(2), 77–100.
• Yerdelen Tatoğlu, F. (2005). Sermaye Piyasası’nda Riskin Sınırlı Bağımlı Değişkenli Panel Veri Modelleri ile Analizi (Yayınlanmamış Doktora Tezi ).İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.