Muhasebe Hata ve Hilelerin Tespitinde Kırmızı Bayrakların (Hile Belirteçleri) Önemi: 2008-2022 ACFE Raporlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 27 Sayı: 1, 184 - 202, 30.04.2024

İpek Yaylalı

https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.1402910

Öz

Teknoloji, küreselleşme, rekabet ve ekonomik gelişmeler, ister istemez işletmelerin politika ve yapılarında değişikliğe yol açarak faaliyetlerde uluslararası büyümeye yönlendirmiştir. Söz konusu değişim karşısında işletmeler hem olumlu hem de olumsuz etkilenmiştir. Faaliyetlerde gelişen işlem çeşitliliği artmış ve beraberinde hileleri kaçınılmaz noktaya getirmiştir. Enron vb. muhasebe skandalları olumsuz etkiye en iyi örnek olarak gösterilebilir. Yaşanan bu skandallar finansal tablo kullanıcılarını olumsuz yönde etkilemiş ve ayrıca işletmenin sürdürülebilirliğini tehdit eder duruma getirmiştir. Muhasebede yaşanan hilelerin profesyonelce yapılması hilelerin tespitini güçleştirmekte ve ciddi kayıpları doğurmaktadır. Yaşanan olumsuz durumlar karşısında işletmeler daha fazla zararla karşılaşmamak için proaktif yöntemlere ihtiyaç duymakta ve özellikle hilelerin tespitinde söz konusu yöntemlerin içinde kırmızı bayrakların önemine daha fazla odaklanmaktadırlar. Bu çalışmada işletmelerde ortaya çıkan hata ve hilelerin tespitinde önemli paya sahip olan kırmızı bayrakların (hile belirteçleri) verimliliğine ilişkin genel değerlendirmeler yapılmaya çalışılmıştır. İşletmeler için kâbus haline gelen hilelerin önemini ortaya koymak üzere ACFE (Association of Certified Fraud Examiners) tarafından 2008-2022 yıllarında yayımlanan raporlarda kırmızı bayraklara ilişkin davranışsalların içeriği ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Muhasebe, Hata, Hile, Kırmızı Bayraklar, ACFE

The Importance of Red Flags (Fraud Indicators) in Detecting Accounting Errors and Frauds: Evaluation of 2008-2022 ACFE Reports

Öz

Technology, globalization, competition, and economic developments have inevitably led to changes in the policies and structures of businesses, directing them towards international expansion. In the face of such changes, businesses have been both positively and negatively affected. The diversity of transactions in operations has increased, bringing along inevitable fraudulent activities. Notable examples of the negative impact include accounting scandals like Enron. These scandals have negatively impacted financial statement users and, moreover, posed a threat to the sustainability of the business. The professional execution of fraudulent activities in accounting makes their detection challenging and results in significant losses. Faced with such negative situations, businesses need proactive methods to avoid further damages and particularly focus on the importance of red flags in the detection of fraud. This study attempts to provide a general assessment of the effectiveness of red flags (indicators of fraud) that play a significant role in detecting errors and fraud in businesses. To highlight the importance of fraud, behaviors related to red flags in reports published by the ACFE (Association of Certified Fraud Examiners) from 2008 to 2022 are examined.

Anahtar Kelimeler

Accounting, Errors, Fraud, Red Flags, ACFE

Kaynakça

• Abdioğlu, H. (2007a). Mortgage sözleşmelerinde üçüncü taraflarca yapılan hileler ve bu hileleri ortaya çıkarmaya yönelik kırmızı bayraklar. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (35), 160-172.
• Abdioğlu, H. (2007b). Hilelerin önlenmesi ve ortaya çıkarılmasına yönelik proaktif yaklaşımlar. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, (22), 119-138.
• Abiola, I. (2009). An assessment of fraud and its management in Nigeria commercial bank. European Journal of Social Science, 10(4), 628-640.
• ACFE . (2008). Report to the nation on occupational fraud and abuse. Retrieved from http://www.acfe.com/documents/2008RttN.pdf
• ACFE . (2010). Report to the nation on occupational fraud and abuse. Retrieved from https://www.acfe.com/uploadedfiles/acfe_website/content/documents/rttn-2010.pdf
• ACFE . (2012). Report to the nation on occupational fraud and abuse. Retrieved from https://www.acfe.com/uploadedfiles/acfe_website/content/rttn/2012-report-to-nations.pdf
• ACFE. (2014). Report to the nation on occupational fraud and abuse. Retrieved from https://www.acfe.com/rttn/docs/2014-report-tonations.pdf
• ACFE. (2016). Report to the nation on occupational fraud and abuse. Retrieved from https://www.acfe.com/rttn2016/docs/2016-reportto-the-nations.pdf
• ACFE. (2018). Report to the nation on occupational fraud and abuse. Retrieved from https://www.acfe.com/report-to-the-nations/2018/
• ACFE. (2020). Report to the nation on occupational fraud and abuse. Retrieved from http://www.acfe.com/report- to-the-nations/2020/
• ACFE. (2022). Occupational fraud 2022: A report to the nations. Retrieved from http://www.acfe.com/report-to-the-nations/2022/
• Acito, A. A., Burks, J. J., & Johnson, W. B. (2009). Materiality decisions and the correction of accounting errors. The Accounting Review, 84(3), 659-688.
• Açık, S. (2012). Muhasebede hata ve hilelerin vergi hukuku açısından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(3), 351-366.
• Albrecht, W. S., Albrecht, C. O., Albrecht, C. C., & Zimbelman, M. F. (2012). Fraud examination. Mason, Ohio: South-Western Cengage Learning.
• Alptürk, E. (2008). Finans, muhasebe ve vergi boyutlarında iç denetim rehberi. Ankara: Maliye ve Hukuk Yayınları.
• Amara, I., Amar, A. B., & Jarboui, A. (2013). Detection of fraud in financial statements: French companies as a case study. International Journal of Academic Research in Accounting, Finance and Management Sciences, 3(3), 40–51.
• Arzova, S. B. (2003). İşletmelerde çalışanlar tarafından yapılan hilelerin kırmızı bayraklar yoluyla izlenmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (20), 118-126.
• Aslan, T., Kızıl, C., & Din, A. (2017). Muhasebe hata ve hileleri üzerinde etkili faktörlerin muhasebe meslek etiği kapsamında analizi: Yalova Örneği. International Journal of Social Humanities Sciences Research, 4(12), 1125-1138.
• Baskan, T. D. (2013). Muhasebe hata ve hilelerin önlenmesinde bağımsız denetimin rolü ve etkinliği: Bir uygulama, doktora tezi. Kırıkkale Üniversitesi, SBE, Kırıkkale.
• Bayraklı, H., Erkan, M., & Elitaş, C. (2012). Muhasebe ve vergi denetiminde muhasebe hata ve hileleri. Bursa: Ekin Basım Yayınevi.
• Bayraktar, A. (2007). Türkiye’de muhasebe hileleri tarihi. Yüksek lisans tezi. Trakya Üniversitesi SBE. Edirne.
• Beasley, M. S., Hermanson, D. R., Carcello, J. V., & Neal, T. L. (2010). Fraudulent financial reporting: 1998-2007: An analysis of U.S. public companies. Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission (COSO).
• Bozkurt, N. (2016). İşletmelerin kara deliği hile: Çalışan hileleri. İstanbul: Alfa Basım Yayınevi.
• Carnes, K. C., & Gierlasinski, N. J. (2001). Forensic accounting skills: Will supply finally catch up to demand? Managerial Auditing Journal, 16(16), 378–382.
• Caulfield, T. (2014). The anatomy of procurement fraud. Contract Management, 54(4), 52-55.
• Cengiz, S. (2016). Muhasebede yapılan hata ve hilelerde bağımsız denetimin sorumluluğunun belirlenmesine yönelik bir araştırma. Yüksek lisans tezi. Kafkas Üniversitesi SBE, Kars.
• Coenen, T. L. (2008). Essentials of corporate fraud. New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
• Colbert, J. L. (2000). International and US standards: Error and fraud. Managerial Auditing Journal, 15(3), 97-107.
• Çakalı, K. R., & Baloğlu, G. (2023). Muhasebe hataları: Sayıştay denetim raporları üzerinden il belediyelerine yönelik bir araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 23(69), 229-252.
• Çelik, T. (2010). Muhasebede hata ve hileler ile ilgili muhasebe meslek mensupları üzerinde bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Niğde Üniversitesi SBE, Niğde.
• Çelikdemir, N. Ç. (2020). Finansal tablo hileleri. In A. Gündoğdu (Ed.), İçinde, uygulamalı finansal tablolar analizi (s. 309-326). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Çıtak, N. (2009). Hileli finansal raporlamada yaratıcı muhasebe. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Demir, C., & Yıldız, A. (2022). Muhasebe hata ve hileleri ve hilelerin ortaya çıkarılmasında adli muhasebecilik mesleği. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 91-141.
• DiNapoli, T. P. (2010). Red flags for fraud. New York: State Of New York Office of The State Comptroller. Retrieved from http://www.osc.state.ny.us/localgov/pubs/red_flags _fraud.pdf
• Doğan, Z., & Nazlı, E. (2015). Muhasebede hata ve hilelerin önlenmesinde işletme yöneticilerinin sorumluluğunun tespitine yönelik bir araştırma. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(4), 195-212.
• Doğan, Z., Gülçin, K., & Nazlı, E. (2018). Muhasebe meslek mensuplarının hile yapmaya eğilim düzeylerinin tespitine ilişkin bir araştırma. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(4), 64-83.
• Dorminey, J. W., Fleming, A. S., Kranacher, M. J., & Riley, R. A. (2010). Beyond the fraud triangle: Enhancing deterrence of economic crimes. The CPA Journal, 80(7), 17–24.
• Duman, Ö. (2008). Muhasebe denetimi ve raporlama. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Dumanoğlu, S. (2005). Hata ve hile ayrımı: Hile denetimi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 347-358.
• Elliott, R. K., & Willingham, J. J. (1980). Management fraud: Detection and deterrence. New York: Petrocelli Books.
• Emir, M. (2008). Hile denetim. Mali Çözüm, (86), 109-121.
• Erdoğan, B., & Mengi, T. B. (2018). Hata ve hilelerin önlenmesine yönelik kontroller ve sağlık sektörü üzerine bir uygulama. Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, (8), 85-106.
• Erdoğan, M., Elitaş, C., Erkan, M., & Aydemir, O. (2014). Muhasebe hilelerinin denetiminde benford yasası. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Erdoğan, N. (2002). Hileler karşısında denetçinin sorumluluğu ve SAS No.82. Muhasebe ve Denetime Bakış, Sayı 6.
• Erol, M. (2008). İşletmelerde yaşanan yolsuzluklara (Hata ve Hileler) karşı denetimden beklentiler. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 13(1), 229-237.
• Ertikin, K. (2017). Hile denetimi: Kırmızı bayrakların tespiti için kullanılan proaktif yaklaşımlar. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (75), 71-94.
• Ertürk, A. (2010). İşletmelerde hata ve hileyi önlemede iç kontrol sisteminin etkililiği ve bir uygulama, Yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi SBE, İstanbul.
• Fido, E. M. (2016). Finansal tablolarda hile denetimi ve hileyi önlemeye yönelik denetim teknikleri: Türkiye ve AB uygulamalarının karşılaştırılması. Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Golden, T. W., Steven, L. S., & Mona, M. C. (2006). A guide to forensic accounting investigation. New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
• Gramling, A. A., & Myers, P. M. (2003). Internal auditors’ assessment of fraud warning signs: Implications for external auditors. The CPA Journal, 73(6), 20-24.
• Green, B. P., & Calderon, T. G. (1996). Information privity and the internal auditor’s assessment of fraud risk factors. Internal Auditing, 11(4), 4-15.
• Grippo, F. J., & İbex, T. J. (2003). Introduction to forensic accounting. National Public Accountant, June, (pp.4-5).
• Gullkvist, B., & Jokipii, A. (2013). Perceived importance of red flags across fraud types. Critical Perspectives on Accounting, 24(1), 44–61.
• Gül, M. (2021). Muhasebe meslek mensuplarının 2000–2019 yılları itibariyle almış oldukları disiplin cezalarının analizi. International Journal of Social Humanities Sciences Research, 8(68), 933-941.
• Gül, M., & Demir, Ö. (2022). Muhasebe hata ve hilelerinde farkındalık araştırması: Elâzığ ili örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32(2), 663-673.
• Gümüş, U. T., & Göğebakan, H. (2016). Muhasebe hata ve hileleri ile muhasebe mesleğinde etik, Aydın ilinde muhasebeciler üzerine bir araştırma. Uluslararası İşletme, Ekonomi ve Yönetim Perspektifleri Dergisi. 1(3), 12-27.
• Güvenç, Z. (2009). Termal turizm işletmelerinde hata ve hilelerin önlenmesinde belge sisteminin önemi ve bir uygulama, Yüksek lisans tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi SBE, Çanakkale.
• Herbert, W. E., Tsegba, I. N., Ene, E. E., & Onyilo, F. (2017). The rise of fraud examination and forensic accounting in Africa: The Nigerian experience. Archives of Business Research, 5(4), 1-18.
• Huang, S. Y., Lin, C. C., Chiu, A. A., & Yen, D. C. (2017). Fraud detection using fraud triangle risk factors. Information System Frontiers ,19(6), 1343-1356.
• IFAC. (2014). Handbook of international quality control, auditing, review, other assurance, and related services pronouncements (Cilt I). USA: International Federation of Accountants.
• IIA. (2009). IPPF practice guide-internal auditing and fraud. The institute of internal auditors, USA.
• Irmak, R., Kurnaz, A. G., Çağlayan, B., & Bal, B. (2002). Muhasebenin genel esasları muhasebe hata ve hileleri ile bunların tespit yöntemleri. Ankara: Şafak Matbaacılık.
• Izevbigie, D. I., & Ibhadode, O. J. (2020). Rationalisation red flags and likelihood of fraud detection in Nigeria, EPRA International Journal of Multidisciplinary Research, 6(11),215-226.
• Jafarova, S. (2009). İşletmelerde hile yapmanın nedenleri ve sosyal psikoloji açısından değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi SBE, İstanbul.
• Karahan, M., & İğde, M. (2017). Muhasebe hata ve hileleri üzerinde iç kontrolün rolü. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (7), 143-158.
• Karakaya, M. (1994). Muhasebe bilgi sistemi ve bilgi teknolojisi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Kaşıkcı, B., & Dalgar, H. (2021). Muhasebe hilelerinin ortaya çıkarılmasında benford yasası’nın kullanılmasına yönelik bir uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 12(32), 1196-1211.
• Kaymak, C. (1996). Muhasebede yapılan hata ve hilelerin muhasebe ve muhasebe denetimi yönünden değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi SBE, İstanbul.
• Kenyon, W., & Tilton, P. D. (2006). Potentıal red flags and fraud detectıon technıques. A guıde to forensıc accountıng investigation, Ed. Thomas Golden Steven, S. Skalak-Mona Clayton. New Jersey: John Wıley & Sons, Inc, USA, 119-160.
• Kıllı, M., & Kutlu, H. (2021). Muhasebe meslek mensuplarının muhasebe hata ve hileleri hakkında algı ve tutumlarının incelenmesi: Osmaniye ilinde bir araştırma. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 1-16.
• Kirik, Z. (2007). Muhasebe hata ve hileleri ile muhasebe mesleğinde etik: Afyonkarahisar’da muhasebeciler üzerine bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi SBE, Eskişehir.
• Koca, N. (2010). Muhasebe denetiminde iç kontrolün hata ve hileleri önlemedeki rolü ve bir alan çalışması. Yüksek lisans tezi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi SBE, Kahramanmaraş.
• Koornhof, C., & Du Plessis, D. (2000). Red flagging as an indicator of financial statement fraud: The perspective of investors and lenders. Meditari Accountancy Research, 8(1), 69-93.
• Kapardis, K.M., Christodoulou, C., & Agathocleous, M. (2010). Neural networks: The panacea in fraud detection? Managerial Auditing Journal, 25(7), 659-678.
• Laffin, M., & Gomes, T. (2013). The prevention of error and fraud in accounting. International Journal of Advances in Management and Economics, 2(5), 125-131.
• Lin, S., Pizzini, M., Vargus, M., & Bardhan, I. R. (2011). The role of the internal audit function in the disclosure of material weaknesses. The Accounting Review, 86(1), 287-323.
• Louwers, T. J., Ramsay, R. J., Sinason, D. H., Straws, J. R., & Thibodeau, J. (2015). Auditing and assurance services. New York: Mc Graw Hill.
• Lundstrom, R. (2009). Fraud: Red flags or ‘Red Herrings’? telling the difference. Journal of Forensic Studies In Accounting and Business, 1(2), 1-38.
• Mangala, D., & Kumari, P. (2015). Corporate fraud prevention and detection: Revisiting the literature. Journal of Commerce and Accounting Research, 4(1), 35-45.
• Mangala, D., & Kumari, P. (2017). Auditors’ perceptions of the effectiveness of fraud prevention and detection methods. Indian Journal of Corporate Governance, 10(2), 118-142.
• Mengi, T. B. (2013). İşletme içi hilelerin ortaya çıkarılmasında ve sorgulanmasında bir araç olarak beden dili. Mali Çözüm Dergisi, 23(117), 41-56.
• Murcia, F. R., Borba, J. A., & Schiehll, S. E. (2008). Relevância dos red flags na avaliação do risco de fraudes nas demonstrações contábeis: a percepção de auditores independentes brasileiros. Revista Universo Contábil, 4(1), 25-45.
• Murray, J. G. (2014). Procurement fraud vulnerability: A case study. EDPACS the EDP audit, control and security newsletter, 49(5), 7-17.
• O’Gara, J. D. (2004). Corporate fraud: Case studies in detection and prevention. New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
• O’Regan, D. (2004). Auditor’s dictionary: Terms, concepts, processes, and regulations. New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
• Okoro, L. U., & Onyebueke, C. R. (2021). Fraud detection, prevention, control, and investigation in Nigeria. International Journal of Advanced Finance and Accounting, 2(8), 1-17.
• Oladipo, O. N., & Olurotimi, A. S. (2021). Forensic accounting as a tool for fraud detection and prevention in public sector: Moderating on MDAs. International Business Management Journal, 15(1), 1-8.
• Othman, R., Aris, N. A., Mardziyah, A., Zainan, N., & Amin, N. M. (2015). Fraud detection and prevention methods in the malaysian public sector: Accountants’ and internal auditors’ perceptions. Procedia Economics and Finance, (28), 59-67.
• Ozili, P. K. (2020). Advances and issues in fraud research: A commentary. Journal of Financial Crime, 27(1), 1-15.
• Ömürbek, V., & Durgunböcü, Ö. (2018). Muhasebe meslek mensuplarının muhasebe hata ve hileleri ile ilgili algılarının incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(4), 1251-1265.
• Özcan, M., & Bilen, H. (2021). Muhasebe meslek mensuplarının muhasebe hilelerine yönelik algı farklılıkları. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 177-201.
• Özçelik, M., & Kurt, G. (2021). Varlıkların kötüye kullanımı ve finansal raporlamada hile göstergeleri: Örnek olay analizi. Denetim ve Güvence Hizmetleri Dergisi, 1(1), 1-21.
• Özkul, U. F., & Pamukçu, A. (2012). Fraud detection and forensic accounting. Emerging Fraud. Springer.
• Pehlivanlı, D. (2011). Hile denetimi metodoloji ve raporlama. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Peterson, B. K., & Zikmund, P. E. (2004). 10 truths you need to know about fraud. Strategic Finance, (85), 28-34.
• PWC. (2004). The emerging role of internal audit in mitigating fraud and reputation risks. USA.
• Rae, K., & Subramaniam, N. (2008). Quality of internal control prcoedures: Antecedents and moderating effect on organisational justice and employee fraud. Managerail Auditing Journal, 23(2), 104-124.
• Ramos, M. (2003). Auditors' responsibility for fraud detection. Journal of Accountancy, 195(1), 28-35. http://users.ipfw.edu/pollockk/SAS99Article.pdf (Erişim Tarihi:15.10.2012)
• Sandhu, N. (2019). Behavioural red flags of fraud: An ex post assessment of types and frequencies. Global Business Review. International Management Institute, 21(2), 507-525.
• Sharma, A., & Panigrahi, P. K. (2012). A review of financial accounting fraud detection based on data mining techniques. International Journal of Computer Applications, 39(1), 37-47.
• Singleton, T. W., & Singleton, A. J. (2010). Fraud auditing and forensic accounting. New Jersey: John-Wiley & Sons, Inc.
• Tayman, M., & Tekşen, Ö. (2019). Muhasebe denetiminde karşılaşılan hata ve hileler: Meslek mensupları üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 24(3), 455-477.
• The Chartered Institute of Management Accountants . (2009). Corporate fraud. London: CIMA. http://www.cimaglobal.com/documents/importeddocuments/cid_tg_corporate_fraud_may09.pdf.pdf adresinden alındı
• Tunggal, A. W. (2013). Dasar-dasar fraud auditing. Jakarta: Harvarindo.
• Turner, J. L., Mock, T. J., & Srivastava, R. P. (2003). An analysis of the fraud triangle. University of Illinois, USA.
• Uslu, M. C. (2019). Muhasebe hata ve hilelerinin Türk vergi mevzuatı bakımından değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi. Maltepe Üniversitesi SBE, İstanbul.
• Vona, L. W. (2008). Fraud risk assessment: Building a fraud audit program. New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
• Yıldız, E., & Baskan, T. D. (2014). Muhasebe hilelerinin önlenmesinde kullanılan araçlar: BİST şirketleri üzerine bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (62) 1-18.
• Yılmaz, G., Ataman, B., & Ayboğa, M. H. (2018). Hile önlenme ve tespit etme yöntemlerinin etkinliğinin değerlendirilmesi: Türkiye araştırması. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi 3(3), 646-664.
• Yücel, E. (2013). Hileli finansal raporlamanın tespitinde kırmızı bayrakların etkinliği: Türkiye uygulaması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (60), 139-158.