Some Considerations Regarding Final Use of Parion Slope Bath in the Light of A Group of Late Roman Coins

Yıl 2018, Sayı: 8, 261 - 304, 01.01.2018

Vedat Keleş Ersin Çelikbaş Kasım Oyarçin

Öz

The excavations of the Slope Bath of Parion started in 2008 at a place where the remains of a vault was located. The vault thought to belong to a bath structure. Nine different sections that belong to the bath unearthted during the excavations. The layout and sections of the bath which are different from the typical baths in Asia Minor and shed light on the social and economic life of the ancient city of Parion as well as providing important data regarding the city’s architecture. Among the various groups of small finds discovered during the excavations 100 coins dating from the late Roman Imperial Period are significant. They were found on the bench adjacent to the northern wall of the apoditerium of the bath. Although the coins were found in close proximity to each other, they are not considered as a “hoard” as they were not found in a vessel. Traces of repairs and renovations in the architectural elements of the Slope Bath of Parion can be seen clearly. Ceramics and metal artifacts revealed during the Slope Bath of Parion excavations are among the finds that provide information on the period when the bath was in use. The coins are important in terms of providing a exact dating and information on the period when the bath had a big repair and the final period when it was in active use. Therefore, these coins are also important in terms of filling a big data gap. In this study, 100 coins and other finds belonging to the same are evaluated to make suggestions related to the final period of use of the Slope Bath of Parion.

Anahtar Kelimeler

Parion, Slope Bath of Parion, Rome, Hypocaust, Coin

Bir Grup Geç Roma Sikkesi Işığında Parion Yamaç Hamamının Son Kullanım Evresi Hakkında Görüşler

Öz

Parion antik kentinde yer alan Yamaç Hamamı kazılarına 2008 yılında, yüzeyde yer alan bir hamama ait olduğu düşünülen tonoz kalıntısından başlanmıştır. Yapı kalıntısında halen devam eden arkeolojik kazılar sonucunda, hamamın dokuz bölümü ortaya çıkarılmıştır. Anadolu’daki tipik Roma Dönem’i hamamlarından farklı bir plana ve bölümlere sahip olan hamam, Parion antik kentinin sosyal ve ekonomik yönlerine ışık tutmasının yanında, kentin mimarisi hakkında da önemli bilgiler vermektedir. Yamaç Hamamı kazılarında çok çeşitli buluntu grupları ortaya çıkarılmıştır. Bunlar arasında yer alan sikkeler önemli buluntu gruplarından birini oluşturmaktadır. Özellikle hamamın apoditerium bölümünün kuzey duvarına bitişik olan oturma sekisinin üzerinde Geç Roma Dönemi’ne ait 100 adet sikke ele geçmiştir. Sikkeler birbirine çok yakın bir mesafede ortaya çıkarılmış olmasına rağmen herhangi bir kap vb. malzemenin içinde ortaya çıkarılmaması nedeniyle “define” olarak adlandırılmamıştır. Yamaç Hamamı’nın mimari unsurlarındaki tamirat ve tadilat izleri net bir şekilde izlenebilmektedir. Yamaç Hamamı kazılarından ortaya çıkarılan seramikler ve metal eserler de hamamın en yoğun kullanım evresi hakkında bilgiler veren diğer bulgulardır. Bu konuda sikkelerin çok daha net bir tarih vermesi, hamamın büyük bir tamirat geçirdiği döneme ve hamamın aktif kullanımının son evresine ait bilgi vermesi ve büyük bir veri açığını kapatması bakımından önemlidir. Çalışmada 100 adet sikke ve diğer kontekst buluntular da değerlendirilerek Yamaç Hamamı’nın son kullanım evresine ait görüşler öne sürülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Parion, Yamaç Hamamı, Roma, Hypocaust, Sikke

Kaynakça

• Antik Kaynaklar Vitruvius, De Architectura, V, X, 5, 117. Çağdaş Kaynaklar
• Bayburtluoğlu 2003 Bayburtluoğlu C., Arykandra: Yüksek Kayalığın Yanındaki Yer, İstanbul. Biers 2003 Biers, J., “Lavari est Vivere: Baths in Roman Corinth”, Corinth, Vol. 20, Corinth, The Centenary: 1896-1996, Atina. Cunliffe 1976 Cunliffe B., “The Roman Baths At Bath: The Excavations 1969-1975”, Britannia, Vol: 7. 1-32. Çelikbaş 2013 Çelikbaş, E., “Yamaç Yapısı”, (Ed. C. Başaran), Antik Troas’ın Parlayan Kenti, Parion, 1997-2009 Yılları Yüzey Araştırmaları, Kazı ve Restorasyon Çalışmaları, Ege Yay., İstanbul.
• Çelikbaş-Oyarçin 2014 Çelikbaş, E.- Oyarçin, K. “Parion Yamaç Hamamı”, Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, Vol.3, No:4, 61-85. Çelikbaş 2015 Çelikbaş, E., “Parion’dan Bir Trapezophoros (= Masa Ayağı)”, (Ed. C. Başaran - V. Keleş), Parion Kazıları 10. Yıl Armağanı, Bilgin Kültür Sanat Yayınları, Ankara. Çoşkun 2007 Çoşkun, A., “Salamis Kenti Roma Hamamı”, Anadolu/Anatolia, Sayı: 33, 25-41. Dikici 2013 Dikici R., Bizans İmparatorluğu Tarihi (Şu Bizim Bizans - Byzantium 330-1453), Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Farrington 1987 Farrington, A., “Imperial Bath Buildings in South - West Asia Minor in the Roman Imperial Period”, (Ed. F. H. Thompson) Roman Architecture in the Greek World, London.
• Farrington - Coulton 1990 Farrington, A., - Coulton J. J., “Terracotta Spacer Pins in Lycian Buildings” Anatolian Studies Vol. 40, Ankara. Karagöz 2005 Karagöz, Ş., Eskiçağ’da Depremler, Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Yayınları, İstanbul.
• Stelle - Mannari 1984 Stelle, F. B., - Mannari, A., Le Terme Romane di Fiesole, Michigan. Steskal 2011 Steskal, M., “Erken Bizans Döneminde Ephesos’ta Yıkanma ve Hamam Mimarisi”, Bizans Döneminde Ephesos, (Ed: F. Daim-S. Ladstatter), Ege Yay., İstanbul, 77-95. Tekin 1994 Tekin, O., Grek ve Roma Sikkeleri, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul. Tekin 2008 Tekin O., Eski Yunan ve Roma Tarihine Giriş, İletişim Yayınları, İstanbul. Yegül 2006 Yegül, F., Antikçağda Hamamlar ve Yıkanma, İstanbul. Yegül 2011
• Yegül, F., Roma Dünyasında Yıkanma, İstanbul.