Archaeological Excavations of Olba Monastery in 2018 and Th eir Results

Yıl 2019, Sayı: 9, 11 - 28, 01.01.2019

Murat Özyıldırım , Yavuz Yeğin

Öz

Th e excavations in Olba Monastery reveal the importance of the city in the Early Christian Period. Th e excavations at the monastery in 2018 working period are executed at the place of “refectory” which is suggested for the fi rst time by this study. Th e refectories in the monasteries known as “agape” are the places in which common eating activity is fulfi lled and religious ceremonies are ended. Th e part which are proposed as a “refectory” by this study off er similarities with the cafeterias of Early Christian Period within the context of architectural form and location. Four rooms of rectangular-square shaped elongated spaces are a reason for our suggestion as a result of excavations. Additionally, various archaeological daily life materials found in these rooms make us think that this section is a refectory. It is envisioned that the continuation of space series will come within the advancement of the relevant excavations

Anahtar Kelimeler

Olba Monastery, Refectory, Agape, Early Christianity, Ritual

Olba Manastırı 2018 Yılı Kazı Çalışmaları ve Sonuçları

Öz

Olba Manastırı’nda gerçekleştirilen çalışmalar, kentin Erken Hıristiyanlık Dönemi’ndeki önemini ortaya koymaktadır. Manastırda 2018 yılı kazıları, tarafımızdan bu çalışma ile ilk defa “yemekhane” olarak önerilen mekânda gerçekleştirilmiştir.Manastırlarda yemekhaneler, “agape” olarak bilinen birlikte yemek yeme eyleminin gerçekleştiği ve ayinin son bulduğu bölümlerdir. Tarafımızdan “yemekhane” olarak önerilen bölüm, mimari form ve konum olarak Erken Hıristiyanlık Dönemi yemekhaneleri ile benzerlikler sunmaktadır. Kazılar sonucu açığa çıkarılan dikdörtgen - kare formlu uzunlamasına mekânlardan oluşan dört oda, önerimizin bir nedenidir. Ayrıca bu odalarda ele geçen ve günlük yaşam ile ilgili çeşitli arkeolojik materyaller, bu bölümü yemekhane olarak düşündürmektedir. Söz konusu kazıların ilerlemesi ile mekânlar dizisinin devamının geleceği öngörülmektedir

Anahtar Kelimeler

Olba Manastırı, Yemekhane, Agape, Erken Hıristiyanlık, Ritüel.

Kaynakça

• Akçay 2017a Akçay, T. Olba’da Bulunan Sikkeler Işığında Kentin Erken Yerleşim Tarihi, Seleucia, VII, 2017, 69-87.
• Akçay 2017b Akçay, T., Sikke Buluntuları Işığında Olba’daki Pers ve Makedon Varlığı Üzerine Düşünceler, Olba, XXV, 2017, 211-227.
• Aydın 2008 Aydın, A. Anamur Müzesi’nde Bulunan Erken Hıristiyanlık-Bizans Dönemi Taş Eserleri, 25. Araştırma Sonuçları Toplantısı, (1.Cilt), Kültür ve Turizm Bakanlığı DÖSİMM Basımevi, Ankara.
• Burridge 1976 Burridge, P. “Th e Development of Monastic Architecture on Mount Athos: with special reference to the Monasteries of Pantocrator and Chilandari”, Ph.D. Th esis, York University
• Darrouzes 1981 Darrouzes, J. Notitiae episcopatuum Ecclesiae Constantinopolitanae, Tome:1, Institut Français D’Etudes Byzantines, Paris.
• Fedalto 1988 Giorgio, F. Hierarchia Ecclesiastica Orientalis: Series Episcoporum Ecclesiarum Christianarum Orientalium, edizoini, messagero padova.
• Erten 2014 Erten, E., Arkeolojik Veriler ve Tarihsel Olaylar Işığında Olba’da Yerleşimin Son Bulması, Seleucia ad Calycadnum, Sayı (IV), Olba Kazısı Yayınları, 57- 72.
• Erten 2018 Erten ,E. Olba Akropolisi Kazılarından Yeni Babil Damga Mührü, Seleucia VIII, 2018, 49-69.
• Hellenkemper- Hild 1986 Hellenkemper H. - Hild F., Neue Forschungen in Kilikien (Hrsg Herber Hunger), (Wien,1986).
• Hild,-Hellenkemper-Salies 1990 Hild, F.-Hellenkemper, H.,-Salies, G.H.,Kommagene-Kilikien- Isaurien, Reallexikon Byzantische Kunst. (Hrsg :Marcell Restle), Band:IV, Anton Hiersmann-Stuttgart.
• Hill 1994 Hill S. “When is a Monastery not a Monastery” Th e Th eotokos Evergetis And Eleventh Century Monasticism, 1994, s. 137-145.
• Hill 1996 Hill, S., Th e Early Byzantine Churches of Cilica and Isauria, USA.
• Jacobek 1993 Jacobek, R. Eine Reliefierte Schrankenplatte aus Limyra, Akten des II. Internationalen Lykien Symposions, Band, II, Wien, s. 197-201.
• Keil –Wilhelm 1931 Keil, J- Wilhelm, A., Denkmäler aus dem Rauhen Kilikien. MAMA III, Manchester.
• Lequien 1740 Lequien M., Oriens Christianus, in quator patriarchatus digestus quo exhibentur ecclesiae patriarchae,caeterique,praaseules,totius,Orientis,(Paris 1740).
• Ötüken 1996 Ötüken, Y., Forschungen im nordwestlichen Kleinasien-antike und byzantinische Denkmäler in der Provinz Bursa, İstanbuler Mitteilungen (41), Ernst Wasmuth Tübingen Verlag.
• Özyıldırım- Ünalan 2011 Özyıldırım, M.,- Ünalan, S., Isauria Dağlarında Hıristiyan Manastırcılığının Bir Örneği: Olba Manastırı, Seleucia ad Calycadnum, Sayı (I), Olba Kazısı Yayınları, 147-166.
• Özyıldırım 2012 Özyıldırım, M. Olba Manastırı Hakkında Arkeolojik ve Yazınsal Yeni Bilgiler, Seleucia ad Calycadnum, Sayı (II), Olba Kazısı Yayınları., 105-118.
• Özyıldırım 2013 Özyıldırım M., Olba Manastırı: 2012 Kazı Sonuçları ve Merkez Mekânlar Üzerine Düşünceler,, Seleucia ad Calycadnum, Sayı (III), Olba Kazısı Yayınları, 213-224.
• Özyıldırım 2016 Özyıldırım, M., 2015 Yılı Kazıları ve Kuzey Kilisesi’ndeki Çalışmaların Değerlendirilmesi. Seleucia, Sayı (VI), Olba Kazısı Yayınları, 181-203.
• Özyıldırım-Yeğin 2018 Özyıldırım M. - Yeğin, Y. Olba Manastırı Kuzey Kilisesi’nin Değerlendirilmesi, Seleucia VIII, Olba Kazısı Yayınları. 165-190.
• Pilhofer2018 Pilhofer P., Das frühe Christentum im kilikisch-isaurischen Bergland, De Gruyter,(Berlin/Boston 2018).
• Popovic 1998 Popovic, S. Th e Trapeza in the Cenobitik Monasteries: Architectural and Spiritual Contexts, DOP, Vol: 52, 281-303.
• Pülz 1996 Pülz A., Eine frühchristliche Kirche beim Ptolemaion in Limyra, Festschrift für Jürgen Borchardt, Fremde Zeiten, Phoibos Verlag, (Wien 1996). 239-250.
• Temple 2014 Temple, Ç. Taş Eserler Eşliğinde Sille’nin Bizans Dönemi Mimarisine İlişkin Görüşler, Art Sanat II., 81-100.
• Tiryaki 2007 Tiryaki, A. Kisleçukuru Manastırı, Antalya’nın Doyran Beldesi’nde Bir Ortaçağ Yapı Topluluğu, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Anabilim Dalı.