2017-2019 Lebedos Yüzey Araştırmalarında Ele Geçen Siyah Firnisli Attika Seramikleri

Yıl 2024, Sayı: XIV, 31 - 63, 13.06.2024

Figen Çevirici-coşkun

Öz

Lebedos antik kenti, İzmir İli, Seferihisar İlçesi, Ürkmez Köyü, Kısık mevkii civarında yer almaktadır. 12 İon kent devletinden biri olan Lebedos’un merkezini, akropolis (Kısıktepe/ Belentepe), akropolisin güney doğusunda yer alan küçük yarımada (Adacıktepe) ve bunların arasında kalan kıstak bölgesi (İsthmos) oluşturmaktadır. Lebedos’ta bugüne kadar yapılan arkeolojik araştırmalar az sayıdadır ve bu çalışmalar yüzey araştırmalarıyla sınırlı kalmıştır. 2017-2019 yılları arasında gerçekleştirilen yüzey araştırmalarında, seramik ve diğer küçük buluntulara yönelik yoğun yüzey taraması yapmak, çalışma programının en önemli ayaklarından biri olmuştur. Öncelikle, akropolisi, kıstak bölgesini ve yarımadayı içine alacak şekilde bir karelaj sistemi oluşturulmuş, sonrasında her plankarede detaylı tarama yapılarak yüzey buluntuları belgelenmiştir. Bu kapsamlı çalışma çerçevesinde, kent hakkında bugüne kadar bilinmeyen yeni veriler elde edilmiştir. Küçük buluntu grubu içinde Attika üretimi siyah firnisli kap formlarına ait seramik parçalarının küçümsenemeyecek miktarda olması, Attika seramiklerinin ithalatı bağlamında oldukça önemlidir. Söz konusu örneklerin büyük bir kısmı içki kâselerine ait gövde parçalarıdır. Bununla birlikte, tarihlendirilebilecek nitelikte profil veren örnekler de bulunmaktadır ve bu örneklerin tamamını açık kaplar oluşturmaktadır. Bu çalışmada öncelikle, Lebedos yüzey araştırmaları kapsamında ele geçen Attika üretimi siyah firnisli seramik parçaları tipolojik açıdan incelenip, tarihlendirilmiştir. Ardından Arkaik ve Klasik Dönemlerde, Batı Anadolu ve bilhassa İonia özelinde Attika seramik ithalatı, tarihsel arka plan çerçevesinde irdelenmektedir. Çalışma konusunu oluşturan seramik parçaları Lebedos’un ticari faaliyetlerine yönelik, ilk somut kanıtlar olmaları sebebiyle önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Lebedos, Attika Seramikleri, Seramik İthalatı, Siyah Firnisli Seramikler, Arkeolojik Yüzey Araştırması.

Kaynakça

• Ager 1998 Ager, S. L., “Civic Identity in the Hellenistic World: Th e Case of Lebedos”, GRBS 39, 5-21.