Büyük Deller Hellenistik Dönem Seramikleri Üzerine Ön Değerlendirmeler

Yıl 2024, Sayı: XIV, 297 - 327, 13.06.2024

Burcu Tüysüz , Işıl Demirtaş , Pınar Çaylı

Öz

Aksaray’da 20. yüzyılın ortalarında başlayan arkeolojik kazı ve araştırmalar ağırlıkla prehistorik ve protohistorik dönemleri kapsamaktadır. İlin Hellenistik Dönemi ile ilgili verileri ise oldukça sınırlı olup, söz konusu dönem ile ilgili bilgiler burada gerçekleştirilen yüzey araştırmalarından gelmektedir. Yüzey araştırmaları sırasında tespit edilen Hellenistik Dönem malzemenin sayıca baskın olması, Aksaray’ın Hellenistik Dönem’de yoğun iskân edildiğini gösterse de bu dönemin bölgesel özelliklerini tanımlayacak sistematik çalışmalar henüz gerçekleştirilmemiştir. Bu bağlamda Büyük Deller’in Hellenistik Dönemi’ne yönelik başlatılan kazı çalışmalarıyla, Aksaray’da tam olarak bilinmeyen Hellenistik Dönem kültürünün tanımlanmasına katkı sağlamak amaçlanmaktadır. Büyük Deller’de 2020-2022 yılı kazı sezonunda açığa çıkartılan ve Hellenistik Dönem kültürünün önemli bir parçasını oluşturan seramikler bu yazının konusunu oluşturmaktadır. Erken, Orta ve Geç Hellenistik Dönemleri tanımlayabildiğimiz seramik grupları, arazi çalışmalarında mimari stratigrafiyle takip edilebilmektedir. Elde edilen veriler, yerleşmede Hellenistik Dönem’de kesintisiz bir iskân olduğunu ortaya koymuştur (MÖ 4. yüzyılın son çeyreği- MÖ 1. yüzyılın sonu). Çalışma kapsamında değerlendirmeye alınan seramiklerden MÖ 4. yüzyılın son çeyreği ile MÖ 3. yüzyıla tarihlendirilen parçaların tamamı şimdilik bölgesel üretim örneklerden oluşmaktadır. MÖ 2. yüzyıl ile MS 1. yüzyılın başlarına tarihlenen seramiklerin büyük bir bölümü de bölgesel üretim niteliğindedir. Ancak bölgesel üretimin yanı sıra farklı bölgelerle kurulan kültürel bağlara işaret eden Pergamon ve Ephesos üretimi seramikler de tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kappadokia, Aksaray, Büyük Deller, Hellenistik, Seramik

Kaynakça

• Abdioğlu 2007 Abdioğlu, E., Sivas Ziyaretsuyu Hellenistik ve Roma Dönemi Seramikleri, (Gazi Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.