ORTAÖĞRETİM BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINA YÖNELİK ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 159 - 186, 29.12.2023

Yakup Koç , Emre Çalık

https://doi.org/10.31798/ses.1380494

Öz

Beden eğitimi ve spor (BES) öğretmenlerinin mevcut ortaöğretim BES ders müfredatına ilişkin görüşlerinin incelenmesi öğretmen eğitimcilerine, müfredat geliştiricilere ve öğretmenler gibi paydaşlara yardımcı olmak için önem taşımaktadır. Bu çalışmanın bulguları aynı zamanda bu alanda gelecekte yapılacak araştırmalara da yol haritası oluşturacaktır. BES öğretmenlerinin müfredata ve dersin işlenişine ilişkin bakış açılarını inceleyen çok fazla çalışma bulunmamaktadır. Yapılan az sayıdaki çalışmanın büyük çoğunluğunun 2018 yılı öncesi BES ders müfredatı üzerine yoğunlaştığı dikkat çekmektedir. Bu çalışmanın amacı, BES öğretmenlerinin ortaöğretim BES ders müfredatına ilişkin görüşlerini incelemektir. Araştırma için 2021–2022 eğitim-öğretim yılında Erzincan ilindeki liselerde görev yapan 20 BES öğretmenleri görüşme yapılmıştır. Katılımcılarla yapılan görüşmelerde yarı yapılandırılmış görüşme formu ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler nitel veri analiz yöntemlerinden betimsel analizi tekniği ile incelenmiştir. Katılımcıların ifade ettiği görüşlere göre; BES dersini uygularken öğrencilerin ilgi ve isteklerini de dikkate aldıkları, ders müfredatındaki değer ve yeterlilikleri kısmen uyguladıkları ortaya çıkmıştır. Ayrıca BES öğretmenlerinin müfredatın amaçları doğrultusunda hareket etmedikleri ve BES'in kendine özgü hedeflerini öğrencilere anlatmakta zorlandıkları tespit edilmiştir. Ayrıca BES öğretmenlerinin müfredatın amaçları doğrultusunda hareket etmedikleri ve BES'in kendine özgü hedeflerini öğrencilere aktarmakta zorlandıkları tespit edilmiştir. Ayrıca öğretmenlerin, çocukların okul aile hekimleri ve iş sağlığı ve güvenliği kurullarından sağlık muayenesi yaptırmalarını garanti altına almak için herhangi bir çaba göstermedikleri kaydedildi. Araştırmanın sonuçları, öğretmenlerin özellikle programla ilgili bilgilerini genişletmek için hizmet içi eğitim ve seminerler düzenlemenin ne kadar önemli olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Beden eğitimi ve spor dersi, Beden eğitimi ve spor öğretmeni, Öğretim programı

Etik Beyan

Araştırma için Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Sağlık ve Spor Bilimleri Etik Kurulunun 30/06/2022 tarihli 06/07 protokol nolu kararı ile etik onay alınmıştır.

Kaynakça

• Ağırbaş, S.İ. & Karakaya, Y.E. (2013). Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü Çalışanlarının Motivasyon Düzeyleri, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2):349-360.
• Akgün, N.( 1986). Isınmanın Fizyolojisi. Egzersiz Fizyolojisi. 2. Baskı, Bornova-İzmir, Ege Üniversitesi Basımevi, 1986:330-2
• Arslan, Y. & Altay, F. (2008). Sınıf öğretmenlerinin beden eğitimi ders programı ve ders uygulamalarına ilişkin görüşleri. Spor Bilimleri Dergisi, 19(2), 63-79.
• Aydın, A. & Tekneci, E. (2013). Zihin engelliler öğretmenliği öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile kaygı düzeyleri. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(2), 1-12.
• Baş, M., Aydoğan, H., & Kılıçarslan, U. (2019). Teachers’ perspectives on changes in physical education and sport course curriculum. The Online Journal of Recreation and Sports, 8(1), 12-22.
• Benli, A. R., Cebecik, A., Ersoy, S., & Sunay, D. (2018). Aile hekimliği polikliniğine sporcu sağlık raporu için başvuran preeksitasyon sendromlu bir hasta: Olgu sunumu. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 22(1), 42-46.
• Bloom, B. S. (2012). İnsan Nitelikleri ve Okulda Öğrenme, (Çeviren: Durmuş Ali Özçelik), Pegem Akademi, Ankara.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri (28. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
• Caswell, H. L. & Campbell, D. S. (1935). Curriculum development. New York: American Book Co. 66.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri. [Qualitative research methods]. M. Bütün & SB Demir, Trans.(Eds.). İstanbul: Siyasal Kitapevi.
• Çağlayan, G. N., & Ağgön, E. (2021). Beden eğitimi ve spor dersi öğretim programının temel felsefi ve genel amaçlarına yönelik öğretmen görüşleri, Anatolia Sport Research, 2(2), 26-32.
• Çalışır, S.E. (2008). Sınıf öğretmenliği programında kullanılan öğretim yöntemlerinin öğrenme stillerine uygunluğunun değerlendirilmesi (D. Kolb Örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
• Dalaman, O. (2010). İlköğretim birinci kademede beden eğitimi dersi öğretim programı kazanımlarının gerçekleşme durumuna ilişkin öğretmen görüşleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Demirel, Ö. (2012). Öğretim ilke ve yöntemleri: Öğretme sanatı. Ankara: Pegem Akademi
• Demirel, Ö. (2014). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem Akademi.
• Demirhan, G., Bulca, Y., Altay, F., Şahin, R., Güvenç, A., Aslan, A. & Açıkada, C. (2008). Beden eğitimi öğretim programları ve programların yürütülmesine ilişkin paydaş görüşlerinin karşılaştırılması. Spor Bilimleri Dergisi, 19(3), 157–180.
• Eminoğlu Küçüktepe, S. (2016). Öğrenme- Öğretme Yöntem ve Teknikleri. Çelenk, S. (Ed.). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Filiz, S. B., & Baysal, S. B. (2019). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı kazanımlarının revize edilmiş Bloom taksonomisine göre analizi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 234-253.
• Goddard, Y. L., Goddard, R. D. & Tschannen, M. (2007). A theoretical and empirical investigation of teacher collaboration for school improvement and student achievement in elementary schools. Teacher’s college record, 109(4), 877-896
• Heyward, V.H. (1991). Advanced Fitness Assessment and Exercise Prescription (2nd Ed). Champaign, IL: Human Kinetics
• Gözütok, F. D., Akgün, Ö. E. & Karacaoğlu, Ö. C. (2005). İlköğretim programlarının öğretmen yeterlilikleri açısından değerlendirilmesi. Yeni ilköğretim programlarını değerlendirme sempozyumu. Kayseri, 14-16 Kasım.
• Harmandar, H. (2004). Beden eğitimi ve sporda özel öğretim yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Hensley, L. (1997). Alternative assessment for Physical Education. Journal of Physical Education. Recreation and Dance. 68171. 19-24
• İnal, A. N. (2003). Beden eğitimi ve spor bilimi. Ankara: Nobel
• Kandakai, T. L. & King, K. A. (2002). Preservice teachers’ perceived confidence in teaching school violence prevention. American Journal of Health Behavior, 26(5), 342-353.
• Koç, Y. & Mutlu, A. (2021). Ortaöğretim beden eğitimi ve spor dersi öğretim programı kazanımlarının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Ö. Ağırbaş, İ. Uçan & B. Tatlısu (Editörler), Her Yönüyle Spor Araştırmaları I içinde (ss. 59-70). Ankara: Akademisyen Kitabevi.
• Lincoln, Y. S. ve Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Beverly Hills, CA: Sage
• Lund, J. & Tannehill, D. (2014). Standards-Based Physical Education Curriculum Development. (3. Baskı). Burlington: Jones & Bartlett Publishers
• Mesleki Yeterlik Kurumu. (2015). Türkiye yeterlilikler çerçevesi. Ankara: Meslekî Yeterlilik Kurumu.
• MEB, (2018). Ortaöğretim beden eğitimi ve spor dersi öğretim programı, (10 Ekim 2022 tarihinde indirilmiştir) https://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/2018120203530835-Beden%20Egitimi%20ve%20Spor%20Dersi%20Ogretim%20Program%C4%B1%20(ORTOGRT)%2020.01.2018.pdf
• Sallis, J. F., & McKenzie, T. L. (1991). Physical education's role in public health. Research quarterly for exercise and sport, 62(2), 124-137.
• Seçer, İ. (2015). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci. SPSS ve LISREL Uygulamaları. 1. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Singleton, E. (2003). Rules? Relationship? A feminist analysis of competition and fair play in physical education. quest (Human Kinetics), 55. 193-239.
• Şimşek, F., Ulukol, B., Berberoğlu, M., Gülnar, S.B., Adıyaman, P. & Öcal, G. (2005). Ankara’da Bir ilköğretim Okulu ve Lisede Obezite Sıklığı. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, Sayı, 58, s. 163-166.
• Şimşek, S. (2015). Eğitimle ilgili temel kavramlar. Eğitim Bilimlerine Giriş. (Ed: Saylan, N). (Gözden Geçirilmiş 9. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şirinkan, A., Çalışkan, E., Gündoğdu, K., Şirinkan, S., Bay, E., & Kürkçü, R. (2008). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin beden eğitimi ve spor dersleri hakkındaki görüşleri (Erzurum İli Örneği). Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10(1), 53-57
• Taşkin, C. (2018). Ortaokul beden eğitimi ve spor dersi öğretim programı hakkında öğrenci ve öğretmen görüşleri. Yayınlanmamış doktora tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi. Çanakkale.
• Tutkun, Ö. F. & Okay, S. (2012). Bloom ’un yenilenmiş taksonomisi üzerine genel bir bakış. Sakarya University Journal of Education, 1(3), 14-22.
• Türkoğlu, Ç. (2009). Beden eğitimi öğretmenlerinin ve beden eğitimi dersi alan lise öğrencilerinin çevresel boş zaman etkinliklerine katılımlarının çevreye yönelik tutumları ile ilişkisi. Ankara ili Sincan ilçesi örneği. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Türkoğlu, Ç. (2016). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin ortaokul beden eğitimi ve spor dersi öğretim programı hakkındaki farkındalık durumlarının incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Yenipınar, Ş. (2018) Okul Müdürlerinin Zümre Çalışmalarını Yönetebilme Durumu. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(4), 2447-2474.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, F., & Karakoç Öztürk, B. (2009). Türkçe dersi öğretim programının ölçme değerlendirme ögesi hakkında öğretmen görüşleri. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(37), 92-108
• Yıldız, M. (2019). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin iş sağlığı ve güvenliği hakkındaki bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Kırklareli Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kırklareli.
• Yıldız, Ö., Yıldız, M., & Çağlayan, H. (2013). Ortaöğretim beden eğitimi dersi yeni öğretim programının öğretmen görüşleriyle değerlendirilmesi. Bartın University Journal of Faculty of Education, 2(1), 253-269.
• Yüksek Öğretim Kurulu, (2018). (10 Ekim 2022 tarihinde indirilmiştir) https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/Beden_Egitimi_ve_Spor_Ogretmenligi_Lisans_Programi.pdf