Assessment of Mediation as a Profession

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 2, 917 - 934

Ferhat Yıldırım

https://doi.org/10.56701/shd.1537925

Öz

Introduced into our legal system in 2012 with the Law No. 6325 on Mediation in Civil Disputes (HUAK), mediation has become one of the most preferred methods and its application area has significantly expanded over time. Especially with the adoption of mandatory mediation in 2017, mediation has become a preferred method for both parties experiencing disputes and legal professionals wishing to work in this field. Mediation can be generally described as a voluntary dispute resolution method where the parties involved resolve their conflicts with the help of a neutral and independent third party, the mediator. During the mediation process, the mediator plays a crucial role in supporting, guiding, and assisting the parties as they work to resolve their disputes themselves. The question of whether mediation and the role of the mediator should be recognized as a profession, and whether the existing regulations provide sufficient provisions for recognizing it as such, is a topic of debate in the doctrine. This study thoroughly examines whether it is possible to consider mediation as a profession and analyzes the perspectives of mediators on the subject based on interviews conducted with them.

Anahtar Kelimeler

Mediation, Mediation Profession, Terms of Being a Mediator, Mediation Code in Legal Disputes, Mediator

Arabuluculuğun Meslek Olarak Değerlendirilmesi

Öz

2012 yılında 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu (HUAK) ile hukuk sistemimize dahil olan alternatif uyuşmazlık çözüm yolu olan arabuluculuk, aradan geçen süreçte en çok tercih edilen yöntemlerden biri olmuş ve uygulama alanı oldukça genişlemiştir. Özellikle 2017 yılı itibariyle zorunlu arabuluculuk uygulamasının kabul edilmesi ile arabuluculuk hem uyuşmazlık yaşayan taraflar hem de bu alanda profesyonel olarak faaliyet göstermek isteyen hukukçular açısından tercih nedeni olmuştur. Arabuluculuk en genel ifade ile, uyuşmazlık yaşayan tarafların uyuşmazlıklarını, tarafsız ve bağımsız bir üçüncü kişi olan arabulucu vasıtası ile, bizzat kendilerinin çözdüğü ihtiyari bir uyuşmazlık çözüm yolu olarak ifade edilebilir. Arabuluculuk sürecinde uyuşmazlık yaşayan tarafların yanında arabulucu da önemli bir role sahiptir. Tarafların uyuşmazlıklarını bizzat kendilerinin çözmeleri sürecinde onlara destek, rehber ve yardımcı olacak kişi arabulucudur. Dostane ilişkilere, toplum barışına hizmet eden böylesi önemli bir rolü üstlenen arabulucunun "arabulucu- arabuluculuk" faaliyetinin bir meslek olarak kabul edilip edilmediği, mevcut düzenlemelerin meslek olarak kabulünde yeterli düzenleme barındırıp barındırmadığı husussuları doktrinde tartışma götürmektedir. Bu çalışma ile arabuluculuğun bir meslek olarak değerlendirilmesinin mümkün olup olmadığı ayrıntılı şekilde ele alınmış olup, uygulamadan arabulucular ile yapılan görüşmeler neticesinde arabulucuların konuya olan yaklaşımları incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Arabuluculuk, Arabuluculuk Mesleği, Arabulucu Olma Şartları, HUAK, Arabulucu

Kaynakça

• Amtsblatt der Europäische Union https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2008:136:0003:0008:de:PDF Erişim 10.03.2024.
• Arabuluculuk Daire Başkanlığı, Güncel Arabulucular Listesi, https://adb.adalet.gov.tr/home/arabuluculistesi Erişim 20.04.2024.
• Arabulucu Daire Başkanlığı Etik Kuralları, https://adb.adalet.gov.tr/Resimler/SayfaDokuman/13032023103745Türkiye%20%20Arabulucular%20%20Etik%20Kuralları.pdf Erişim 25.4.2024.
• Bayraktar, Muratcan. "Alman ve Türk Hukuk Sistemlerinde Arabuluculuk Düzenlemelerine Genel Bakış", İstanbul Barosu Dergisi, (Temmuz- Ağustos 2015), 151- 173.
• Behme, Caspar. "Rechtliche Grenzer der Konfliktlösung durch Mediation Wirksamkeit der Mediationsvereinbarung Dispositionsbefugnis. der Parteien, Durchführung des Verfahrens", Deutscher Anwaltsblatt (AnwBl), München (Jannuar 2017), 16- 22.
• Bercovitch, Jacob. "Internatonal Mediation", Journal of Peace Research, Vol. 28, No. 1, (February 1991), 3- 6. Brown, Kent L. Confidentiality in Mediation", Journal of Dispute Resolution, Volume 1991, Issue 2, (July 1991), 307- 334.
• Bundesministerium der Justiz https://www.gesetze-im-internet.de/mediationsg/MediationsG.pdf Erişim 10.03.2024.
• Caplow, Theodore. The Sociology of Work, University of Minnesota Press, 1954.
• Duss-Von Werdt, Joseph. Einführung in Mediation, Heidelberg: Carl-Auer Verlag, 2011.
• Dür, Orhan. Arabuluculuk Faaliyeti ve Arabulucuların Hak ve Yükümlülükleri, Ankara: Adalet Yayınları, 2017.
• Eıdenmüller, Horst vd. Mediationsrecht, Köln: Verlag Dr. Otto Schmidt KG, 2013.
• Ekmekçi, Ömer Vd. Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2019.
• Erol, Muhammet. Türk Hukukunda Arabuluculuk ve Teşkilatlanması, Ankara Adalet Yayınevi, 2018.
• Ersen Perçin, Gizem. "Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemlerinden Arabuluculuğun Hukuksal Düzenlemelerdeki Yeri", Public and Private International Law Bulletin, Volume 31, Issue 2, (Eylül 2012), 177- 201.
• Eryetiş, Muharrem Vedat. "Meslek Seçimi ve Mesleki Rehberlik", Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, Sayı 44, (Ekim 2016), 1-17.
• Ferz, Sascha. Mediation, Außergerichtliche Streitbeilegung, Wien: LexisNexis Verlag, 2023.
• Fritz, Roland vd. Handbuch zum Mediationsgesetz, Hürth: Luchterhand Verlag, 2020.
• Fuchshuber, Christian. Mediation im Zivilrecht, Neue Wege der Konfliktlösung, Wien: Lexis Nexis, ARD Orac 2004.
• Gordon, Robert Aeron vd. Higher Education in Business, Columbia University Press, 1959.
• Greger, Reinhard vd. Recht der alternativen Konfliktlösung, München: C.H. Beck Verlag, 2016.
• Ildır, Gülgün. Alternatif Uyuşmazlık Çözümü, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2003.
• Jung, Martin vd. Mediation am Bauk- Wirkung und Methode, Stuttgart: W. Kohlhammer Verlag 2022.
• Kısmet Kekeç, Elif. Arabuluculuk Yoluyla Uyuşmazlık Çözümünde Temel Aşamalar ve Taktikler, Ankara: Adalet Yayınları, 2014.
• Kıyak, Emre. Dönüştürücü Arabuluculuk Problem Çözücü Arabuluculuk ile Uyumlaştırılması, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2018.
• Knapp, Dietmar. Grundzüge des Mediationsrechts, Wien: Linde Verlag, 2012.
• Kösekaya, Fatih. Anonim Şirket Yönetim Kurulu Üyelerinin Mesleki Sorumluluk Sigortası, Ankara: Adalet Yayınevi, 2013.
• Lutkehaus, Isabell vd. Basiswissen Mediation, Frankfurt am Main: Wolfgang Metzner Verlag, 2020. Oboth, Monika vd. Mediation für Dummes, Weinheim: Wiley-VCH Verlag, 2014.
• Özmumcu, Seda. Uzak Doğu'da Arabuluculuk Anlayışı ile Türk Hukuk Sisteminde Arabuluculuk Kurumuna Genel Bir Bakış, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2013.
• Rabe, Christine Susanne vd. Mediation Grundlagen, Methoden, rechtlicher Rahmen, Heidelberg: Springer Verlag, 2014.
• Resmi Gazete, 25.10.2017 tarih ve 30221 sayı https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/10/20171025-8.htm Erişim 12.03.2024.
• Resmi Gazete, 19.12.2018 tarih ve 30630 sayı, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/12/20181219-1.htm Erişim 20.03.2024.
• Resmi Gazete, 28.07.2020 tarih ve 31199 sayı, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/07/20200728-14.htm Erişim 20.03.2024.
• Sonnenleitner, Karin. Wege aus dem Konflikt Mediation Schlichtung- Gericht, Graz: Uni Press Graz Verlag, 2015.
• Şıpka, Şükran. "Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Tasarısının Değerlendirilmesi", İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl 6, Sayı 12, (Eylül 2007), 163-175.
• Taşpolat Tuğsavul, Melis. Türk Hukukunda Arabuluculuk (6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Çerçevesinde), Ankara: Yetkin Yayıncılık, 2012.
• TDK Sözlük. https://sozluk.gov.tr Erişim 20.03.2024.
• Tuncer, Mehmet Umut. "Türkiye'de Halkla İlişkilerin Meslekleşme Standartları: Akademisyenler ve Uygulayıcılar Üzerinden Karşılaştırmalı Bir Analiz", Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Antalya 2010.
• UNCITRAL, Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonu, https://rm.coe.int/uncitral-ticari-tahkim-model-kanunu/1680a72db8 Erişim 06.04.2024
• Wall, James A. vd. "Mediation A Current Review and Theory Development", The Journal of Conflict Resolution, Vol 45/3., (June 2001), 370- 391.
• Wanderer, Ulrich. Praxisbuch Mediation, Falldokumentationen und Methodik zur Konfliktlösung, München: C.H. Verlag, 2020.
• Weber, Anke vd. Etymologie des Begriffes Mediations Handbuch Mediation, Wien: WEKA Verlag, 2012. Weiler, Eva vd. Praxisbuch Mediation, Falldokumentationen und Methodik zur Konfliktlösung, München: C.H. Verlag, 2020.
• Yazıcı Tıktık, Çiğdem. Arabuluculukta Gizliliğin Korunması, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2013.
• Yıldırım, Ferhat. Avusturya ve Türkiye'de Hukuk Uyuşmazlıkları Arabuluculuk Kanunu, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2015.
• Yıldırım, Ferhat. Arabuluculuk ve Ombudsmanlık, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2023.
• Yıldırım, Ferhat. "Türk ve Mukayeseli Hukuk Düzenlemelerinde Arabulucu Olabilme Şartları ve Arabulucular Siciline Kayıt", Arabuluculuğun Geleceği Sempozyumu, Bildiri Tam Metin Kitabı, Ed. Ali Yeşilırmak ve Diğerleri, İstanbul: Şenyıldız Yayıncılık, (2020), 63- 87.