Toplumsal Hareketler ve Uzun Devrim: Zapatistalar ve Kara Panterler

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 2, 43 - 69, 06.07.2023

Özgür Yılmaz

Öz

Uzun Devrim kavramı Raymond Williams’ın önerdiği bir kavramdır. Uzun Devrim nedir? Uzun Devrim, Marksist devrim anlayışıyla ne gibi benzerlikler ve farklılıklar barındırmaktadır? Uzun Devrim bugün sosyal bilimlere neler katabilir? Bu sorulardan hareketle Uzun Devrim olgusuyla toplumsal hareketler literatürü bir diyaloğa sokulmaktadır. Toplumsal hareketler ve Uzun Devrim kavramlarının kültür meselesinde ortaklaştığı düşünülmektedir. Çalışmanın temel amacı toplumsal hareketlerin yarattığı ve kültürel değişim/dönüşüm sürecini Uzun Devrim kavramı bağlamında incelemektir. Bu inceleme Zapatistalar ve Kara Panterler örnekleri üzerinden gerçekleştirilmektedir. Çalışmanın bu şekilde hem toplumsal hareketler literatürüne hem de kültürel çalışmalar alanına katkı yapacağı düşünülmektedir. Çalışma giriş ve sonuç bölümleri haricinde iki ana bölüme ayrılmaktadır. İlk bölümde toplumsal hareketler ve Uzun Devrim kavramları incelenmiştir. İkinci bölümde ise Zapatista ve Kara Panter örnekleri incelenmiştir. Çalışmada ikincil kaynaklara/çoklu veri kaynaklarına dayalı nitel araştırma yöntemi kullanılacaktır. Bu bağlamda metne dayalı dokümanlar ve görsel veri kaynakları temel alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Uzun Devrim, toplumsal hareketler, Zapatistalar, Kara Panterler, üç kıtacılık

Kaynakça

• Alk, H. (1971). “The Murder of Fred Hampton”. https://www.imdb.com/title/tt0067456/?ref_=kw_li_tt Erişim Tarihi: 25.02.2023.
• Bassett, M. T. (2016). “Beyond Berets: The Black Panthers As Health Activists”. American Journal Of Public Health, 106 (10), 1741-1743.
• BBC. (2014). “Mexico's Zapatista rebel leader Subcomandante Marcos steps down”. https://www.bbc.com/news/world-latin-america-27569695 Erişim Tarihi: 24.02.2023. BBC Mundo. (2003). “Marcos: enigma y realidad”. http://news.bbc.co.uk/hi/spanish/latin_america/newsid_3359000/3359093.stm Erişim Tarihi: 24.02.2023.
• Besancenot, O. & Löwy, M. (2022). Devrimci Yakınlıklar Kızıl ve Kara Yıldızlarımız. (Çev. Ayşen Sarı). İstanbul: Habitus.
• Blakemore, E. (2021). “How the Black Panthers’ Breakfast Program Both Inspired and Threatened the Government.” https://www.history.com/news/free-school-breakfast-black-panther-party Erişim Tarihi: 24.02.2023.
• Bogues, A. (2011). “CLR James, Pan-Africanism And The Black Radical Tradition”. Critical Arts, 25(4), 484-499.
• Boumama, S. (2016). Afrika Devriminin Figürleri Kenyatta’dan Sankara’ya. (Çev. Şule Ünsaldı). Ankara: NotaBene.
• Bourse, M. & Yücel, H. (2017). Kültürel Çalışmaları Anlamak. (Çev. Halime Yücel). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Can, G. (2004). “Sınıf ve Kültür İlişkisi Üzerine bir Deneme: Popüler Kültür Alanı İşçi Sınıfına Olanak Sunar mı?”. https://gelenek.org/sinif-ve-kultur-iliskisi-uzerine-bir-deneme-populer-kultur-alani- isci-sinifina-olanak-sunar-mi/ Erişim Tarihi: 23.02.2023.
• Carson, C. & Carson, D. M. (1990). “Black Panther Party”. https://web.stanford.edu/~ccarson/articles/am_left.htm Erişim Tarihi: 23.02.2023.
• Castells, M. (2006). Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür Cilt 2 Kimliğin Gücü. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Caunes, S. & Özdoğan, H. K. (2015). “1960’larda Etnik/Sosyalist Hareket Olarak Kara Panter Partisi”. MSGSÜ Sosyal Bilimler, (12): 165-202.
• Chao, M. (2002). “EZLN... Para Tod@s Todo…”. Radio Bemba Sound System. http://www.manuchao.net/radio-bemba-sound-system Erişim Tarihi: 24.02.2023.
• Chow, A. R. (2021). “How The Black Panther Party Inspired a New Generation of Activists”. Time. https://time.com/5938058/black-panthers-activism/ Erişim Tarihi: 24.02.2023.
• Christ, G. (2020). “A brief history of the Zapatista murals”. https://www.sp-arte.com/en/editorial/a-brief-history-of-the-zapatista-murals/ Erişim Tarihi: 24.02.2023.
• Comandancia General del EZLN. (1993). “Primera Declaración de la Selva Lacandona”. https://enlacezapatista.ezln.org.mx/1994/01/01/primera-declaracion-de-la-selva- lacandona/ Erişim Tarihi: 24.02.23.
• Coşkun, M. K. (2022). Sınıf, Kültür ve Bilinç Türkiye’de İşçi Sınıfı Kültürü, Sınıf Bilinci ve Gündelik Hayat. 2. Baskı. Ankara: Dipnot.
• Couch, J. (2001). “Imagining Zapatismo: The anti-globalisation movement and the Zapatistas”. Communal/Plural: Journal of Transnational & Cross-Cultural Studies, 9 (2): 243-260.
• Creswell, J. W. (2017). Araştırma Deseni. (Çev. Selçuk Beşir Demir). Ankara: Eğiten Kitap.
• Çetinkaya, Y. D. (2015). “Tarih ve Kuram Arasında Toplumsal Hareketler”. (Ed. Y. Doğan Çetinkaya) Toplumsal Hareketler Tarih, Teori ve Deneyim içinde. 3. Baskı. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Dagnini, J. K. (2008). “Afrocentrism through Afro-American Music: from the 1960’s until the Early 2000’s”. http://www.revuesociologique.org/sites/default/files/2._Kroubo._Afrocentricrism.pdf Erişim Tarihi: 25.02.2023.
• D’Amelio, L. (2014). “The legacy of the Black Panthers”. International Socialist Review, #93. https://isreview.org/issue/93/legacy-black-panthers/ Erişim Tarihi: 23.02.2023.
• Della Porta, D. & Diani, M. (2020). Toplumsal Hareketler. (Çev. Pelin Çakır & Ceren Gülbudak). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Delli Carpini, M. X. (2000). “Black panther party: 1966-1982”. Departmental Papers (ASC), 1.
• Dirlik, A. (2006). Global Modernite ve Sosyalizm Üçüncü Dünya Hayaleti, Globalizasyon ve Çin Halk Cumhuriyeti. Çev. Veysel Batmaz. İstanbul: Salyangoz Yayınları.
• Dokuzovic, L. (2021). “Canlı Öğrenme”. (Ed. KRISIS (Journal for Contemporary Philosophy) Yayın Kurulu) Kıyıdan Köşeden Marksizm Kılavuzu içinde. Ankara: Dipnot.
• Doss, E. (1999). “Revolutionary art is a tool for liberation’: Emory Douglas and protest aesthetics at the black panther”. New Political Science, 21(2): 245-259.
• Dworkin, D. (2012). Sınıf Mücadeleleri. (Çev. Utku Özmakas). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Dyer-Witheford, N. (2019). Siber Proletarya: Dijital Girdipta Küresel Emek. (Çev. Eylem Akçay). İstanbul: Z Yayınları.
• Gandbhir, G. & Pollard, S. (2022). “Lowndes County and the Road to Black Power”. https://www.imdb.com/title/tt19796996/?ref_=kw_li_tt Erişim Tarihi: 25.02.2023.
• Goal. (2014). El Ejercito Zapatista y su relación con el Inter de Milán. https://www.goal.com/es/noticias/el-ejercito-zapatista-y-su-relaci%C3%B3n-con-el- inter-de-mil%C3%A1n/blt12ec1de0a0b75a63 Erişim Tarihi: 24.02.2023.
• González Aróstegui, M. D. R. (2003). “Cultura de la resistencia: una visión desde el zapatismo”. LiminaR, 1(2): 6-25.
• Gorz, A. (2011). Maddesiz Bilgi, Değer ve Sermaye. (Çev. Işık Ergüden). İstanbul: Ayrıntı.
• Güven, E. (2020). “Amerika Birleşik Devletleri’nde Sosyalist Afro-Amerikan bir Yapılanma Olarak Kara Panterler Partisi ve Partinin Sesi The Black Panther Intercommunal News Service”. Global Media Journal: Turkish Edition, 11(21).
• Haiven, M. (2018). Radikal Hayalgücü ve İktidarın Krizleri Kapitalizm, Yaratıcılık, Müşterekler. (Çev. Kübra Kelebekoğlu). İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Hardt, M. & Negri, A. (2021). Ortak Zenginlik. (Çev. Efla-Barış Yıldırım). İkinci Baskı. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Hartley, D. (2016). “On Raymond Williams: Complexity, Immanence, and the Long Revolution”. Mediations Journal of the Marxist Literary Group. Volume 30, No. 1: Ideology, Critique, and the Long Revolution.
• Inter. (2017). “Zapatista Community Welcomes Inter Campus Mexico”. https://www.inter.it/en/news/2017-04-29-zapatista-community-welcomes-inter- campus-mexico Erişim Tarihi: 24.02.2023.
• Intercampus. (2016). “Home. News. Return to Zapatista Communities with Inter Campus”. https://intercampus.inter.it/return-to-zapatista-communities-with-inter- campus/?lang=en Erişim Tarihi: 24.02.2023.
• Jennings, R. (1998). “Poetry of the Black panther party: Metaphors of militancy. Journal of Black Studies, 29 (1): 106-129.
• Johnson, G. (t.y.). “North Korea and the Black Civil Rights Movement”. https://www.youngpioneertours.com/dprk-black-civil-rights-movement/ Erişim Tarihi: 25.02.2023.
• Keeling, K. (1999). “’A Homegrown Revolutionary’?: Tupac Shakur and the Legacy of the Black Panther Party”. The Black Scholar, 29 (2-3): 59-63.
• King, S. (2021). “Judas and the Black Messiah”. https://www.imdb.com/title/tt9784798/?ref_=kw_li_tt Erişim Tarihi: 25.02.2023.
• Kuroski, J. (2017). “The Black Panther Party Around the World”. https://allthatsinteresting.com/black-panthers-around-the-world/3 Erişim Tarihi: 25.02.2023.
• Kutlu, D. & Kaderoğlu Bulut, Ç. (2017). “Giriş Türkiye’de Emek/Sınıf Çalışmaları Üzerine Kimi Gözlemler ve “Sınıfın Suretleri”ne Dair Notlar”. (Der. Denizcan Kutlu & Çağrı Kaderoğlu Bulut) Sınıfın Suretleri Emek Süreçleri ve Karşı Hareketler içinde. İstanbul: NotaBene.
• Li, X. (2001). “The Chinese cultural revolution revisited”. China Review, 137-165.
• Marcos, S. (2003). Zapatista Hikayeleri. (Çev. Çiğdem Dalay). İstanbul: Agora.
• Marx, K. (1976). Ekonomi Politiğin Eleştirisine Katkı. (Çev. Sevim Belli). 4. Baskı. Ankara: Sol Yayınları.
• Mattelart, A. & Mattelart, M. (2020). İletişim Kuramları Tarihi. (Çev. Merih Zıllıoğlu). 10. Baskı. İstanbul: İletişim Yayınları.
• McCowan, M. C. (2003). “Imagining the Zapatistas: Rebellion, representation and popular culture”. International Third World Studies Journal and Review, 14: 29-34.
• Meyer, D. S. (2002). “Opportunities and Identities: Bridge-Building in the Study of Social Movements”. (Ed. David S. Meyer, Nancy Whittier, & Belinda Robnett) Social Movements: Identity, Culture, and the State. New York: Oxford University Press.
• Montesorri, N. M. (2018). “El movimiento Zapatista una cultura política, híbrida y paradójica”. Kamchatka revista de análisis cultural, 12: 59-78.
• Oğuz, E. S. (2011). “Toplum Bilimlerinde Kültür Kavramı”. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 28 (2).
• Prodnik, J. A. (2014). “A seeping commodification: the long revolution in the proliferation of communication commodities”. tripleC: Communication, Capitalism & Critique. Open Access Journal for a Global Sustainable Information Society, 12(1): 142-168.
• Rose, S. (2018). “Black Panther: does the Marvel epic solve Hollywood's Africa problem?”. The Guardian, fevereiro de.
• Rustin, M. (2007). “‘The Long Revolution Revisited’” Soundings 35, March, 16-30.
• Spencer, R. C. (2008). “Engendering the Black Freedom Struggle: Revolutionary Black Womanhood and the Black Panther Party in the Bay Area, California”. Journal of Women's History, 20 (1): 90-113.
• Starr, A., Martínez-Torres, M. E., & Rosset, P. (2011).” Participatory democracy in action: Practices of the Zapatistas and the Movimento Sem Terra”. Latin American Perspectives, 38(1): 102-119.
• Street, J. (2010). “The Historiography Of The Black Panther Party.” Journal of American Studies, 44 (2): 351-375.
• Şener, M. (2014). “Marksizmde Siyasal Strateji Sorunu: Marx’tan Komintern’e”. http://kongrekaraburun.org/wp- content/uploads/2014/08/images_2014_TamMetinler_C5_01_MustafaSener.pdf Erişim Tarihi: 23.02.2023.
• Tabor, M. (1970). Capitalism Plus Dope Equals Genocide. USA: Black Panther Party.
• Taş, O. (2020). İletişim, Medya ve Kültür Anahtar Kavramlar. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Telesur. (2017). “5 Ways Fidel Castro and Cuba Inspired US Black Radicals”. https://www.telesurenglish.net/news/5-Ways-Fidel-Castro-and-Cuba-Inspired-US- Black-Radicals-20161128-0009.html Erişim Tarihi: 25.02.2023.
• Thomas, C. (2018). “’Black’ Comics as a Cultural Archive of Black Life in America”. Feminist Media Histories, 4 (3): 49-95.
• Tilly, C. (2008). Toplumsal Hareketler 1768-2004. (Çev. Orhan Düz). İstanbul: Babil Yayınları.
• Tricontinental. (1968). “Black Power and the Revolutionary” Struggle. Vol 3, No. 32.
• Tyner, J. A. (2006). “’Defend the ghetto’: Space and the urban politics of the Black Panther Party”. Annals of the Association of American Geographers, 96 (1): 105-118.
• Umoja, A. O. (1999). “Repression breeds resistance: The Black Liberation Army and the radical legacy of the Black Panther Party”. New Political Science, 21(2): 131-155.
• Visual Squirrels. (2014). “Beatriz Aurora: The Art Of The Resistance.” https://visualsquirrels.net/science/the-art-of-resistance/ Erişim Tarihi: 24.02.2023.
• Whittier, N. (2002). “Meaning and Structure in Social Movements.” (Ed. David S. Meyer, Nancy Whittier, & Belinda Robnett) Social Movements: Identity, Culture, and the State. New York: Oxford University Press.
• Wild, N. (1998). “A Place Called Chiapas”. https://www.imdb.com/title/tt0145394/ Erişim Tarihi: 24.02.2023.
• Williams, R. (1960). Culture & Society 1780-1950. New York: Anchor Books.
• Williams, R. (1965). The Long Revolution. Middlesex: Penguin Books.
• Williams, R. (1993). Kültür. (Çev. Suavi Aydın). Ankara: İmge.
• Williams, Y. (2008). “’Some Abstract Thing Called Freedom’: Civil Rights, Black Power, and the Legacy of the Black Panther Party”. OAH Magazine of History, 22 (3): 16-21.
• Yılmaz, Ö. (2019). Latin Amerika’da Toplumsal Hareketler – II: EZLN’nin 36 yılı. https://ilerihaber.org/yazar/latin-amerikada-toplumsal-hareketler-ii-ezlnnin-36-yili- 107673 Erişim Tarihi: 24.02.2023.
• Yoo, J. (2015). “Black Panthers’ Breakfast Program.” https://oregonhunger.org/black-panthers-breakfast-program/ Erişim Tarihi: 25.02.2023.
• Young, R. J. (2016). Postkolonyalizm: Tarihsel Bir Giriş. (Çev. Burcu Toksabay Köprülü & Sertaç Şen). İstanbul: Matbu Kitap.
• Young, B. R. (2019).” Imagining Revolutionary Feminism: Communist Asia And The Women Of The Black Panther Party.” Souls, 21(1): 1-17.
• Zajak, S. & Sorg, C. (2020). “Social movements, stratification, and international political economy.” (Ed. Sabrina Zajak & Sebastian Haunss) Social Stratification and Social Movements. Oxon: Routledge.
• Zuo, J. (1991). “Political Religion: The Case Of The Cultural Revolution in China”. Sociological Analysis, 52(1): 99-110.