2008 Küresel Finans Krizi Sonrası Türkiye’de Uygulanan Kamu Harcama Politikalarının İstihdam Oranları Üzerine Etkisi

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 1, 92 - 109, 10.04.2018

Ekrem Gül , Ahmet Gökçe Akpolat , Recep Kaya

Öz

2008 yılında ABD’de başlayan finansal kriz küreselleşme ve entegre ekonomilerin bir sonucu olarak Türkiye dahil olmak üzere tüm dünyayı etkisi altına almıştır. ABD’de mortgage piyasalarında riskli ve geri dönmeyen kredilerin yol açtığı kriz, finansal ve reel piyasaları küresel çapta olumsuz bir şekilde etkilemiştir. Bu çerçevede krizin ekonomiler üzerindeki olumsuz etkilerini giderebilmek adına ülkeler çeşitli para ve maliye politikaları geliştirmişlerdir.

Bu çalışmada 2008 Küresel finans krizi sonrasında Türkiye’de hükümet tarafından uygulanan maliye politikalarının önemli bir aracı olan kamu harcamaları ile istihdam oranları arasındaki ilişki öncelikle teorik olarak açıklanmaya çalışılmıştır. Teoriye ilaveten 2006Q1-2016Q4 dönemleri arasında kamu harcama politikalarıyla istihdam oranları arasındaki ilişki Toda – Yamamoto nedensellik testine göre analiz edilmiş ve kriz sonrası uygulanan kamu harcama politikalarından istihdam oranlarına doğru tek yönlü Toda –Yamamoto (1995) Granger nedenselliği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kamu Harcamaları, İstihdam Oranları, Toda – Yamamoto Granger Nedensellik Testi

After the 2008 Global Financial Crisis in Turkey Emerging Public Expenditure Policies Impact on Employment Rates

Öz

The
global financial crisis, which began in USA in 2008, had effected the whole world countries including
Turkey as a result of globalization and integrated economies.  The crisis caused by risky and non-returnable
loans in mortgage markets in the United States negatively affected financial
and real markets globally. In
this framework, countries developed various monetary and fiscal policies in
order to mitigate the adverse effects of the crisis on economies.

In this
study, the relationship between the public expenditure, a significant
instrument of fiscal policies implemented by the government, and the employment
rates for the post-crisis period is explained. In addition to this explanation, the
relationship between public expenditure and employment rates between
2006Q1-2016Q4 was analyzed according to the Toda- Yamamoto Granger causality
test. As a result, unidirectional causality running from post- crisis public
expenditure policies to employment rates is determined

Anahtar Kelimeler

Public Expenditure, Employment, Toda- Yamamoto Granger Causality Test

Kaynakça

• Akgül Yılmaz, G., (2013), “Türkiye’de 2008-2009 Krizinde Uygulanan Genişletici Vergi Politikasının Üretim Üzerindeki Etkileri”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt: 34, Sayı:1, ss. 213-228.
• Awokuse, T.O. (2003), Is the Export-Led Growth Hypothesis Valid For Canada? Canadian Journal of Economics, V.36, N.1, pp. 126-136.
• Bayrak, M. ve Kanca, O.C. (2013), “2008 Yılı Küresel Finans Krizinin Türkiye’de Bazı Makroekonomik Değişkenler Üzerine Etkisi ve Uygulanan Maliye Politikalarının Cevabı”, 28. Maliye Sempozyumu, 22-26 Mayıs 2013, Antalya, ss. 84-110.
• BDDK, http://www.bddk.gov.tr/WebSitesi/turkce/Raporlar/Kitaplar/8639agir_.pdf Erişim Tarihi: 02.02.2018
• Bumin, M. (2009). Türk bankacılık sektörünün karlılık analizi: 2002-2008. Maliye Finans Yazıları, 23(84), 39-60.
• Bocutoğlu, E. ve Ekinci, A (2009) Genel Teori, Küresel Krizler ve Yeniden Maliye Politikası. Maliye Dergisi, Sayı: 156 ss. 168
• Çınar, Barış, Erdoğan, Ö., Güngür, T. ve Tandoğan, P. (2010), “Küresel Kriz ve Politika Uygulamaları”, TCMB Ekonomi Notları, Sayı:2010/2.
• Çeştepe, H ve Bilen, M (2001), ‘’ Devletin Ekonomideki Rolü: Finansal Kriz Sonrası Doğu Asya’da Performans Analizi’’ İktisat Dergisi, Sayı:183, ss. 56
• Demircan Siverekli, E., (2003), “Vergilendirmenin Ekonomik Büyüme ve Kalkınmaya Etkisi”, Erciyes Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Sayı:21, ss.97-116.
• Doğanalp, N (2012) Finansal Krizlerin Gelişmekte Olan Ülke Ekonomileri Üzerine Etkileri: Türkiye Örneği, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı İktisat Bilim Dalı
• DPT (2009), “Yatırım Teşvik, İstihdam ve Kredi Garanti Desteği Paketi”, DPT, Mayıs.
• Emsen, Ö. Selçuk (2004). Türkiye’de 1994-2001 döneminde uygulanan istikrar politikaları, Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5, 86-108.
• Kazgan, G. (2005). Türkiye Ekonomisinde Krizler (1929-2001): Ekonomi Politik Açısından Bir İrdeleme. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• MB (2009), “Kriz Maliyetlerinin Bütçeye Maliyeti”, Finansal İstikrar Raporu, Mayıs, www.tcmb.gov.tr
• Özdemir, L. (2013), “2008 Küresel Ekonomik Krizinin İşletmeler Üzerindeki Etkileri”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, Cilt:14, Sayı:2, ss. 249-265.
• Perron, P. (1989). The Great Crash, The Oil Price Shock, and The Unit Root Hypothesis. Econometrica, 57(2), pp.1361-1401.
• Shan, J., Tian, G.G. (1998), Causality Between Exports and Economic Growth: The Empirical Evidence From Shanghai, Australian Economic Papaers, pp.195-202.
• TEPAV,http://www.tepav.org.tr/upload/files/1271312239r2127.2007_08_Kuresel_Finans_Kri zi_ve_Turkiye_Etkiler_ve_Oneriler.pdf Erişim Tarihi: 03.01.2018
• T.C. Maliye Bakanlığı, www.muhasebat.gov.tr/content/genel-yonetim-mali-istatistik-detayi?tabId=1&pageId=5 Erişim Tarihi: 28.12.1992
• TCMB, (2011). Finansal İstikrar Raporu, Kasım, Sayı: 13.
• TCMB (2001) Yıllık Rapor, Ankara.www.tcmb.gov.tr Erişim Tarihi: 03.01.2018
• TUİK, https://biruni.tuik.gov.tr/isgucuapp/isgucu.zul Erişim Tarihi: 21.12.1992
• Uygur, Ercan (2001). Krizden krize Türkiye: 2000 Kasım ve 2001 Şubat krizleri. Türkiye Ekonomi Kurumu Tartışma Metni, 1-40. Vardareri, D.ve Dursun, G. (2010) “Asimetrik Bilgi Çerçevesinde 2008 Küresel Krizinin İncelenmesi”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, C.5, S.1, s.137-150
• Ünal, A. ve Kaya, H. (2009), “Küresel Kriz ve Türkiye” http://www.ekopolitik.org Erişim Tarihi: 03.01.2018
• Ümit, A. Ö. ve Bulut, E. (2013), “Türkiye’de İşsizliği Etkileyen Faktörlerin Kısmi En Küçük Kareler Regresyon Yöntemi ile Analizi: 2005-2010 Dönemi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:37, ss. 131-142.