Batman, Gotham ve İbn Haldûn: Batman Begins’in Siyasal ve Toplumsal Anlatısının İbn Haldûncu Bir Değerlendirmesi

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 16, 31.05.2022

Enes Şahin

Öz

Sinemanın söylem üretme ve bu söylemleri küresel bir kültüre dönüştürme kabiliyeti olduğu malumdur. Bilhassa popüler kültür unsuru haline gelen çeşitli figürler kullanılarak tesis edilen sinema filmleri, söylemlerini daha etkin bir şekilde iletme imkânı bulur. Bu hususta örnek gösterilebilecek en önemli figürlerden birinin Batman olduğu söylenebilir. 1939’da ortaya çıktığı çizgi romandan itibaren önemli bir popüler kültür unsuru haline gelen Batman sinemada da kendisine defaten yer bulur. Bu sinema filmleri içerisinde siyasal ve toplumsal alana dair ürettiği söylemler üzerinde durulması gerekenlerden biri Christopher Nolan’ın yönetmenliğini yaptığı 2005 yılında gösterime giren Batman Begins olur. Burjuva sınıfının müntesibi bir aileden gelen Bruce Wayne’in bu sınıfın varoluşsal kaynağı olan şehri yani Gotham’ı içinde bulunduğu yozlaşmadan kurtarmak için burjuva süper kahramanına dönüşmesinin hikayesini konu edinen film, siyasetin toplumsal cephesi ve medeniyetin mahiyet ve keyfiyeti üzerine çeşitli tartışmalar yürütür. İbn Haldûn’un bedavetle hadaret arasında intikal eden toplumsal yapıların bu süreçte ortaya koydukları yapısal dönüşümleri merkeze aldığı Mukaddime serlevhalı eseri bu tip anlatıların ortaya koyduğu unsurları tetkik etme hususunda işlevsel bir niteliğe bürünür. Bu doğrultuda söylem analizi yönteminin kullanılacağı çalışmanın amacı Batman Begins filmindeki bu tartışmaları İbn Haldûn’un zihniyet dünyası etrafında değerlendirmektir. Çalışmanın sonucu, Batman Begins’in toplum, siyaset ve medeniyet gibi hususlardaki söylemlerinin Haldûnî nazariye etrafında değerlendirilebileceği olmuştur.

Anahtar Kelimeler

batman begins, gotham, toplum, siyaset, ibnhaldun

Kaynakça

• Alacahan, O. Vatandaş, S. (2021). Kamusal-özel alan ayrışmasının inşa süreci ve sosyal medya. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 (1), 720-733.
• Altunay, U. (2010). Gündelik yaşam ve sosyal paylaşım ağları: Twitter ya da pıt pıt net. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, (12) , 31-56.
• Aras, Ü. Y. (2010). İnsan hakları temelinde özel hayat hakkının ulusal ve uluslararasıalanda uygulamaları. (Yayın No. 263396) [Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi. Aydın, A. F. (2020). Gösteri toplumunun yeni panoptikonu olarak sosyal medya. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9 (3), 2573-2594.
• Akdağ, G. (2015). “Gözetim Toplumu” Teorilerinin tarihsel ve teorik bir incelemesi. (Yayın No. 413988) [Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Akyazı, A . (2019). Sosyal Medya Ve Tüketim İlişkisi: Popüler Ünlülerin Instagram Hesapları Üzerine Bir Araştırma. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Volume 21 Supplement Issue, 93-108.
• Aslan, M, Akıcı Tayanç, D. (2018). Tarkovsky’nin “Ayna”sına Yansıyan Bellek: Bellek Türleri, Özellikleri ve Süreçleri Açısından “Ayna” Filminin Analizi. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (30), 301-321. DOI: 10.31123/akil.459333
• Basmacı, P. (2018). Yeni iletişim teknolojilerinin bireyin serbest zaman kullanımına etkisi ve kuramsal açıdan değerlendirilmesi. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,8 (2) , 110-126.
• Baltacı, A . (2019). Nitel Araştırma Süreci: Nitel Bir Araştırma Nasıl Yapılır? . Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (2) , 368-388.
• Bauman, Z. (2010). Küreselleşme Toplumsal Sonuçları, (çev. A. Yılmaz ), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Bayrak, T. (2017). Sosyal medyada dijital etik: Twitter’da şiddet içerikli iletilerin incelenmesi. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 1 (1), 32-46.
• Binark, M. ve Bayraktutan, G. (2013). Ayın Karanlık Yüzü: Yeni Medya ve Etik, Kalkedon Yayınları.
• Bölükbaş, K, Kırık, A. (2020). Siber zorbalık bağlamında twitter fenomenleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17 (2), 944-966.
• Çaycı, E. A. Çaycı, B. (2016). Dijital iletişim çağında teknolojinin açığa çıkardıkları: gözetim ve mahremiyet. İnif E-Dergi, 1 (2), 157-169.
• Çelik, Çelik, Y. B. (2020). Mahremiyetin dönüşümü: Sosyal medyada özel hayatın sunumu. (Yayın No. 606551) [Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Çelik, Y. (2017). Özel hayatın gizliliğinin yansıması olarak kişisel verilerin korunması ve bu bağlamda unutulma hakkı. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi (32), 391 - 410.
• Çakır, C., Sosyal Medyada Kişilik Hakları İhlalleri ve Korunma Yolları, Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7 (2), 155-193
• Çelik, Y. (2017). Özel hayatın gizliliğinin yansıması olarak kişisel verilerin korunması ve bu bağlamda unutulma hakkı. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, (32), 391-410.
• Diken Y. D . (2015). Sinema filmlerinde gözetim ve iktidar ilişkilerinin inşası . International Journal of Social Sciences and Education Research, 1 (2) , 390-398.
• Doğru, O., Ve Nalbant, A. (2013). İnsan hakları Avrupa sözleşmesi açıklama ve önemli kararlar. (2), 1-904. Pozitif Matbaa.
• Durmuşahmet, A., (2019). Ekonomi politik yaklaşım çerçevesinde yeni medyanın büyük veri üzerinden incelenmesi (Yayın No. 555538) (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi)
• Erdoğan T. F., Tuğran, A. (2016). Lyon’un gözetim alanları tasnifine göre “Özgür kız” reklam serisinin incelenmesi. Middle Black Sea Journal of Communication Studies, 1 (2), 48-56.
• Günüç, S, Odabaşı, H, Kuzu, A. (2013). 21. Yüzyıl Öğrenci Özelliklerinin Öğretmen Adayları Tarafından Tanımlanması: Bir Twitter Uygulaması / 21. Yüzyıl Öğrencilerinin Öğretmen Adayları Tarafından Tanımlanması: Bir Twitter Etkinliği. Eğitimde Kuram ve Uygulama Dergisi, 9 (4), 436-455.
• Gürdal, E, Kanat, S. (2020). Hegemonyal Düzende Gözeti̇m Toplumu. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 21 (2), 208-237.
• Okmeydan, S. B. (2017). Yeni iletişim teknolojilerini sorgulamak: Etik, güvenlik ve Mahremiyetin Kesiştiği Nokta. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 5 (1), 347-372.
• Okmeydan, S. B. (2017). Postmodern Kültürde Gözetim Toplumunun Dönüşümü: ‘Panoptikon’dan ‘Sinoptikon’ ve ‘Omniptikon’a. AJIT-e: Bilişim Teknolojileri Online Dergisi, 8 (30), 45-69.
• Kalaman, S. (2019). Yeni medya ve dijital gözetim: Türkiye’deki sosyal medya kullanıcıları üzerine bir araştırma. Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26 (2), 575-594.
• Karagöz, K . (2018). Post truth çağında yayıncılığın geleceği. TRT Akademi Dergisi, 3 (6), 678-708.
• Kartal, D. (2019). Foucault’da etik özne kavramı ve bu bağlamda ın-yer-face oyunları [Yayın No. 587699]. (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi). Ulusal Tez Merkezi. Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (15), 170-189.
• Korkmazcan, F. (2019). Toplumsal denetim ve kontrol mekanizması olarak gözetim olgusu ve sosyal medyada kullanıcının kendini ifşa etmesi üzerine bir araştırma. (Yayın No. 589363). [Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Mısırlı, Ö, Kuzu, A. (2019). Öğretmen adaylarının sosyal medya etiğine ilişkin görüşlerinin etik ikilem senaryolarıyla incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (20), 1093-1107.
• Mısırlı, Ö. (2016). Öğretmen adaylarının sosyal medyadaki etik davranışlara ilişkin görüşlerinin incelenmesi: Eskişehir ili örneği. (Yayın No. 438236) [Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Nalbantoğlu, S. (2018). Bir Temel Hak Olarak Unutulma hakkı. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, (35), 583-605.
• Özcan, A . (2021). Büyük veri: Fırsatlar ve tehditler. TRT Akademi Dergisi, 6 (11) , 10-31.
• Özcan, E. (2019). Yeni medya ve internet haberciliğinde etik sorunlar. AJIT-e: Bilişim Teknolojileri Online Dergisi, 10 (37), 97-116.
• Özdemir, Ş. (2020). Post- panoptikon çağı: Gözetimin dijitalleşmesi ve çevrimiçi kimliğin gizliliği üzerine bir analiz. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20 (3) , 81-108.
• Öztürk, Ş. (2015). Sosyal medyada etik sorunlar. Selçuk İletişim Dergisi, 9 (1), 287-311.
• Rigel, N., Batuş G., Yücedoğan G., ve Çoban, B. (2015). Kadife karanlık: McLuhan, Foucault, Chomsky, Baudrillard, Postman, Lacan, Zizek. Su Yayınevi. Süslü, B, Uluç, G. (2016). Örnek yargı kararlarıyla sosyal medya hukuku. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (17), 337-353.
• Şahin, H. (2009). Özel yaşam. H. Çaplı (Ed.), Televizyon haberciliğinde etik Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.
• Toktaş, S. A., vd. (2012). Türkiye’de dijital gözetim: T.C. kimlik numarasından e-kimlik kartlarına yurttaşın sayısal bedenlenişi. İstanbul: Alternatif Bilişim Derneği.
• Türk Ceza Kanunu (2004). T.C. Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı Hukuk ve Mevzuat Genel Müdürlüğü. https://bit.ly/3biknUQ (Erişim Tarihi: 04.03.2021)
• Türk Dil Kurumu. (2021). https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 04.03.2021).
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. (1982). 22, 1-74. (Erişim Tarihi: 04.03.2021)
• Ünal, A. (2010). Özel hayata ve özel hayatın gizliliğine karşı suçlar. (Yayın No. 313096) [Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Yeygel Ç. S. (2017). Sosyal medyada dijital aktivist hareketler üzerine kuramsal bir inceleme. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 5 (2), 753-783.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (11. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Ying, M. (2012). Sosyal medya platformları üzerinden pazarlama ve bu mecrayı etkin kullanan sektörler. (Yayın No. 308471) [Yüksek Lisans Tezi, Kadir Has Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi. İnternet Sitesi Numara Komşusu Akımında Özel Hayatın Gizliliğinin İhlali Uyarısı (2020, 17 Kasım). https:// www.hurriyet.com.tr.
• https://www.hurriyet.com.tr/teknoloji/numara-komsusu-akiminda-ozel-hayatin-gizliliginin- ihlali-uyarisi-41641086
• https://twitter.com/search?q=numarakomsusu&src=typed_query&f=live