POPÜLER SİNEMADA OEDİPUS: VAY ARKADAŞ VE DÜĞÜN DERNEK’TE BABALAR VE OĞULLAR ÜZERİNE

Yıl 2017, Cilt: 8 Sayı: 1, 79 - 97, 14.03.2019

Özge Güven Akdoğan

https://doi.org/10.32001/sinecine.536709

Öz

Bu çalışmada, Vay Arkadaş (Kemal Uzun, 2010) ve Düğün Dernek (Selçuk Aydemir, 2013) filmleri, erkek kahramanların babalarıyla ilişkilerindeki psikanalitik konumlanışa vurgu yapılarak analiz edilmektedir. Baba-oğul ilişkisinin kuramsal alanı, Freud’un Oedipus karmaşası üzerine kurulmaktadır. Bu psikanalitik kuram çerçevesinde baba-oğul ilişkileri; filmlerin olay örgüsü, karakterleri, zaman ve mekân kurgusu, diyaloglar ve kültürel evren odağında metin analizi tekniği ile incelenmektedir. Sonuç olarak, bu filmlerde babalık meselesi üzerine dönen bir krizin var olduğu gösterilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Psikanaliz, Türk sineması, babalar ve oğullar, çocukluk anıları, taşralı baba

Oedipus in Popular Cinema: On Fathers and Sons in Vay Arkadaş and Düğün Dernek

Öz

This study analyses two films, Vay Arkadaş (Kemal Uzun, 2010) and Düğün Dernek (Selçuk Aydemir, 2013), with an emphasis on the relationship between sons and their fathers. The theoretical framework is based on the Freud’s concept of the Oedipus complex. The father- son relationship is explored with a focus on plot, character, time and space, dialogue, and cultural space, within the framework of psychoanalytic theory. The article concludes that the two films reveal a crisis of fatherhood.

Anahtar Kelimeler

Psychoanalysis, Turkish cinema, fathers and sons, childhood memories, country father

Kaynakça

• Adorno, T. W. (2014). Kültür Endüstrisi-Kültür Yönetimi (Çev. N. Ülner, M. Tüzel & E. Gen). İstanbul: İletişim.
• Aktuğ, E. (2014, 18 Aralık). 100 Filmin Toplamı 5 Film Etmiyor. Radikal. www.radikal.com.tr
• Aslan, U. T. (2005). Bu Kâbuslar Neden Cemil?-Yeşilçam’da Erkeklik ve Mazlumluk. İstanbul: Metis.
• Aydemir, S. (Yönetmen). (2013). Düğün Dernek [Film]. Türkiye: BKM. Bachelard, G. (1996). Mekânın Poetikası (Çev. A. Derman). İstanbul: Kesit.
• Bauman, Z. (2001). Bireyselleşmiş Toplum (Çev. Y. Alogan). İstanbul: Ayrıntı.
• Bora, T. (2006). Taşralaşan ve Taşrasını Kaybeden Türkiye. T. Bora (Ed.), Taşraya Bakmak (s. 37-66). İstanbul: İletişim.
• Bruzzi, S. (2005). Bringing Up Daddy-Fatherhood and Masculinity in Post-war Hollywood. Londra: British Film Institute.
• Chodorow, N. J. (2007). Duyguların Gücü-Psikanalizde, Cinsiyette ve Kültürde Kişisel Anlam (Çev. J. Ö. Dirlikyapan). İstanbul: Metis.
• Coşkun, Z. (1995). Aleviler, Sünniler ve Öteki Sivas. İstanbul: İletişim. Dostoyevski, F. M. (2001). Karamazov Kardeşler (Çev. E. Altay). İstanbul: İletişim.
• Freeman, T. (2008). Psychoanalytic Concepts of Fatherhood: Patriarchal Paradoxes and the Presence of an Absent Authority. Studies in Gender and Sexuality, 9(2), 113- 139.
• Freud, S. (1984). Psikanalize Giriş (Çev. G. K. İlal). İstanbul: Altın Kitaplar. (Özgün eser 1917 tarihlidir)
• Freud, S. (1990). Kitle Psikolojisi ve Psikanaliz Üzerine (Çev. K. Şipal). İstanbul: Cem. (Özgün eser 1909 tarihlidir)
• Freud, S. (1991). Psikanaliz Üzerine (Çev. A. A. Öneş). İstanbul: Say. (Özgün eser 1910 tarihlidir)
• Freud, S. (1999). Uygarlığın Huzursuzluğu (Çev. H. Barışcan). İstanbul: Metis. (Özgün eser 1930 tarihlidir)
• Freud, S. (2000). Rüyaların Yorumu (Çev. S. Budak). Ankara: Öteki. (Özgün eser 1900 tarihlidir)
• Freud, S. (2001). Dostoyevski ve Baba Katilliği, Karamazov Kardeşler. (Çev. E. Altay). İstanbul: İletişim. (Özgün eser 1927 tarihlidir).
• Freud, S. (2008). Totem ve Tabu (Çev. H. İhsan). Ankara: Alter. (Özgün eser 1913 tarihlidir)
• Freud, S. (2013). Psikopatoloji (Çev. H. Atalay). İstanbul: Payel. (Özgün eser 1926 tarihlidir)
• Freud, S. (2014). Cinsellik Üzerine (Çev. H. Can). Ankara: Tutku. (Özgün eser 1905 tarihlidir)
• Gürbilek, N. (1994). Taşra Sıkıntısı. Defter, 22, 74-92.
• Gürbilek, N. (2005). Ev Ödevi. İstanbul: Metis.
• Gürbilek, N. (2011). Benden Önce Bir Başkası. İstanbul: Metis.
• Hegel, G. W. F. (2011). Tinin Görüngübilimi (Çev. A. Yardımlı). İstanbul: İdea. (Özgün eser 1807 tarihlidir)
• Jay, M. (2005). Diyalektik İmgelem-Frankfurt Okulu ve Toplumsal Araştırmalar Enstitüsünün Tarihi (Çev. Ü. Oskay). İstanbul: Belge.
• Jones, K. (2005). The Role of the Father in Psychoanalytic Theory. Smith College Studies in Social Work, 75(1), 7-28.
• Jung, C. G. (2003). Dört Arketip (Çev. Z. A. Yılmazer). İstanbul: Metis.
• Kadıoğlu, A. (2005). Milletini Arayan Devlet: Türk Milliyetçiliğinin Açmazları. S. Bakan, A. Küçük & A. Karadağ (Ed.), 21. Yüzyılın Eşiğinde Türkiye’de Siyasal Hayat-2 (s. 807- 821). İstanbul: Alfa Akademi.
• Lacan, J. (1995). The Mirror Stage as Formative of the Function of the I as Revealed in Psychoanalytic Experience. Ecricts (s. 1-7). Londra: Routledge.
• Lerer, R. J. (1987). Motor Tics, Tourette Syndrome, and Learning Disabilities. Journal of Learning Disabilities, 20(5), 266-267.
• Modleski, T. (1998). Sunuş. T. Modleski (Ed.), Eğlence İncelemeleri- Kitle Kültüründe Eleştirel Yaklaşımlar (s. 7-20). İstanbul: Metis.
• Nuri Bilge Ceylan yeni filmi ile geliyor: ‘Ahlat Ağacı’ (2016, 29 Eylül). Birgün. www. birgun.net
• Sennett, R. (2014). Otorite (Çev. K. Durand). İstanbul: Ayrıntı. Suner, A. (2006). Hayalet Ev. İstanbul: Metis.
• Thoma, D. (2011). Babalar-Modern Bir Kahramanlık Hikâyesi (Çev. F. Doğan). İstanbul: İletişim.
• Tura, S. M. (2012). Freud’dan Lacan’a Psikanaliz. İstanbul: Kanat. Ulusay, N. (2004). Günümüz Türk Sinemasında ‘Erkek Filmleri’nin
• Yükselişi ve Erkeklik Krizi. Toplum ve Bilim, 101, 144-161.
• Uzun, K. (Yönetmen). (2010). Vay Arkadaş [Film]. Türkiye: Özen Film.
• Yüksel, E. (2013). Babalar ve Oğullar: 2000’ler Türkiye Sinemasında Erkeklik Krizi. sinecine, 4(2), 41-67.