Kelebekler Filminin “Travma” ve “Yas” Bağlamında İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 2, 341 - 367, 30.10.2019

Rifat Becerikli , Mikail Boz

https://doi.org/10.32001/sinecine.639726

Cited By: 4

Öz

Sinema filmleri anlatı yoluyla temelde filmdeki kişilerin/karakterlerin ruhsal durumlarını betimleme amacını gütmektedir. Böylece seyirci karakterlerin psikolojik durumları ile yakın temas etmekte, onların yaşam dünyasına katılmaktadır. Bu yönüyle filmler psikolojik olarak karakterlerin değişiminin net olarak analiz edilebileceği /incelenebileceği metinlerdir. Türk sineması travma ve yas çalışmaları kapsamında çok irdelenmemiştir. Belirli türde bir kayıp ve bu kayıp ile yüzleşme biçimi olarak travma ve yas kavramı hem modern toplumsal yaşamın deneyimlenmesi, hem de aile gibi daha özel alanlarda karakterlerin acı verici deneyimlerle nasıl başa çıktığını anlama imkanı sunmaktadır. Bu çalışmada Tolga Karaçelik’in 2018 yapımı Kelebekler filmi travma ve yas kavramları temelinde betimsel niteliksel film analizi yöntemi ile açıklanacaktır. Yönetmen filmde travmanın karakterlerin hayatlarını kesintiye uğratması, yaşam alanlarını ve aile/sosyal ilişkilerini sınırlaması gibi birçok olumsuzluk betimlemektedir. Sonuç olarak filmde üç kardeş anne ve babalarının kaybıyla yüzleşme, bu yüzleşme üzerinden birbirleriyle daha yakın ve samimi ilişkiler kurma olanağına kavuşarak belirli bir iyileşme olasılığı yaratarak, yas tutarak ve geçmişlerindeki travmayı atlatarak yeni bir yaşama doğru adım atma şansı bulmuşlardır.

Anahtar Kelimeler

Travma, yas, Türk sineması, Tolga Karaçelik, Kelebekler

An Analysis of Kelebekler in the Context of "Trauma" and "Mourning"

Öz

Typically, a motion picture portrays the state of mind of its characters by means of narration. The audience is in close contact with the psychological state of the characters and joins their lifeworld. From this perspective, movies are texts out of which psychological change can be analyzed clearly. Turkish cinema has not been subject to much research in the context of trauma and mourning. Trauma and mourning as forms of loss and confrontation with loss help one understand modern social life and the ways in which characters deal with painful experiences. This study analyzes Kelebekler, directed by Tolga Karacelik in 2018, by using the methodology of descriptive qualitative analysis based on trauma and mourning. The director creates a negative picture in which trauma interrupts the lives of the characters, limiting their living spaces and their family/social relations. The three siblings in this movie experience the loss of their parents and have closer, more intimate relations with one another after confronting and dealing with their loss. They are able to step into a new life after experiencing the trauma of loss and their confrontation with loss through mourning.

Anahtar Kelimeler

Trauma, mourning, Turkish cinema, Tolga Karaçelik, Kelebekler

Kaynakça

• Açar, M.( 2018, 30 Mart). Baba ocağına yolculuk. Habertürk. https://www.haberturk.com/
• Ainsworth, M. S. & Bowlby, J. (1991). An Ethological Approach to Personality Development, American Psychologist, 46 (4),333-341.
• Berman, M. (2013). Katı Olan Her Şey Buharlaşıyor Modernite Deneyimi. (16. Baskı). (Çev. Ü. Altuğ, B. Peker). İstanbul: İletişim.
• Bowlby, J. (1980). Attachment and Loss Loss Sadness And Depression Volume III. New York: Basic Books.
• Bowlby, J. (1982) Attachment AND Loss: Retrospect And Prospect, American Journal of Orthopsychiatry, 52(4). 664-678. Bowlby,J. (1960). Rief and Mourning in Infancy and Early Childhood, The Psychoanalytic Study of the Child, 15(1), 9-52.
• Butler, J. (2013). Kırılgan Hayat, Yasın ve Şiddetin Gücü. (2. Baskı). (Çev. B. Ertür). İstanbul: Metis.
• Caruth, C. (1996) Unclaimed Experience Trauma, Narrative, and History. Baltimore & London: The Johns Hopkins University Press.
• Colman, W. (2010). Mourning and the Symbolic Process, Journal of Analytical Psychology, 55, 275–297.
• Craib, I. (2006). Hayal Kırıklığı. (Çev. A. Onacak). İstanbul: Ayrıntı.
• Freud, S. (1977). Endişe. (Çev. L. Özcengiz). İstanbul: Dergah.
• Freud, S. (2013). Metapsikoloji. (Çev.E. Kapkın & A. Tekşen). İstanbul: Payel.
• Gelcer, E. (1983). Mourning is a Family Affair, Family Process, 22(4),501-516.
• Golden, G. K. & Melvyn, A. H. (1991). A Token Of Loving: From Melancholia To Mourning. Clinical Social Work Journal, 19(1), 23-33.
• Gürsoy, N. & Dinçer, M. (2016, Mayıs). Tolga Karaçelik’le Metaforik Bir Söyleşi. https://filmhafizasi.com/tolga-karacelikle-metaforik-bir-soylesi/
• Hart, W.(1991). Melanie Klein on Mourning: Its Relation to Pastoral. Journal of Religion and Health, 30(3), 237-240.
• Herbert, C. (2018). Travma Sonrası Psikolojik Tepkileri Anlamak. (Çev. N. Azizlerli & R. Güneş). İstanbul: Psikonet.
• Karaçelik, T. (Yönetmen). (2018). Kelebekler [Film]. Türkiye: Karaçelik Film.
• Klein, M. (1940). Mourning and its Relation to Manic-Depressive States, International Journal of Psycho-Analysis, 21,125-153.
• Kolk, B. A. (2019). Beden Kayıt Tutar Travmanın İyileşmesinde Beyin, Zihin ve Beden. (Çev. N. C. Maral). Ankara :Nobel Akademik Yayıncılık.
• Lacan, J. (2013). Psikanalizin Dört Temel Kavramı. (Çev. N. Erdem). İstanbul: Metis.
• Leader, D. (2018). Depresyon Yas ve Melankoli. (Çev. A. Göçmen) İstanbul: Encore.
• Marx, K. ve Engels, F. (2008). Komünist Manifesto ve Hakkında Yazılar. (Çev. N. Satlıgan). İstanbul: Yordam.
• O'Toole, J. K. (1960). Mourning A President The Reactions Of A Group Of Emotionally Disturbed Adolescent Girls To The Assassination. Psychiatric Quaterly, 40,737-755.
• Özmen, E. (2017). Vazgeçemediklerinin Toplamıdır İnsan Yas, Melankoli, Depresyon. İstanbul: İletişim.
• Parkers, C. M & Prigerson, H. G. (2010). Bereavement Studies of Grief in Adult Life. London and New York: Routledge Taylor &Francis Group.
• Rank, O. (2014). Doğum Travması ve Psikanalizdeki Anlamı. (2. Baskı). (Çev. S. M. Tura). İstanbul: Metis.
• Ricoeur, P. (2012). Hafıza, Tarih, Unutuş. (2. Baskı). (Çev. M. E. Özcan). İstanbul: Metis.
• Sancar, M. (2016). Geçmişle Hesaplaşma Unutma Kültüründen Hatırlama Kültürüne. İstanbul: İletişim.
• Sánchez - Pardo ,E. (2003). Cultures of The Death Drive Melanie Klein and Modernist Melancholia. Durham & London: Duke University.
• Schwab, R. (1997). Parental Mourning and Children’s Behavior, Journal of Counseling & Development, 75(4), 258-265.
• Şen, E. & Ögetürk, U. (2018, Nisan). 37. İstanbul Film Festivali: Tolga Karaçelik Röportajı. https://www.filmloverss.com/37-istanbul-film-festivali-tolga-karacelik-roportaji/
• Taylor, C. (2011). Modernliğin Sıkıntıları. (2. Baskı). (Çev. U. Canbilen. İstanbul: Ayrıntı.
• Terbaş, Ö. (2015). Kayıplarımızın ve Zamanın İzinde. Ö. Terbaş (Ed.), Sinema ve psikanaliz-2 Kayıp ve Zaman (s. 1-12). İstanbul: Bilgi Üniversitesi.