Doğa ve Medeniyet Karşıtlığındaki Sudaki Bıçak (Nóz W Wodzie) Filminde Yapısal Kişilik Modelinden Esintiler
Öz
Modern çağı ve modern insanı açıklamaya çalışan en önemli kuramlardan biri olan Psikanalitik Kuram, Sigmund Freud’un yapısal kişilik modeli ile insan davranışlarının altında yatan nedenlerin kökenlerine ulaşabilme imkânı tanır. Bir organizma olarak insanın tutum ve davranışlarını aydınlatan yapısal kişilik kuramı, yalnızca psikoloji ya da sosyoloji alanında değil, aynı zamanda sinema gibi farklı alanları da kapsayan çalışmalara kaynaklık eder. Psikanalitik film kuramı ise, filmlerde yer alan psikanalitik unsurları saptayarak, hem bir araç olarak sinemanın insan zihniyle olan bağına, hem de filmlerin psiko-sosyal boyutunun incelenmesiyle sinema ve toplum ilişkisine yakından bakabilmeyi sağlamaktadır. Pek çok filminde psikanalitik unsurların yer aldığı yönetmen Roman Polanski’nin Knife in the Water (Sudaki Bıçak, 1962) filmi id, ego ve süperegodan oluşan yapısal kişilik kuramının bir alegorisi niteliğindedir. Bu anlamda psikanalitik film okumasıyla, Polanski’nin Sudaki Bıçak filmindeki yapısal kişilik kuramından izler aramayı amaçlayan bu çalışma, yapılan çözümleme neticesinde filmin id, ego ve süperegonun mücadelesi üzerine kurulduğunu ortaya koymuştur.
Anahtar Kelimeler
Teşekkür
Çalışmamız için ön değerlendirme fırsatı sunduğunuz için teşekkür ederiz.
Kaynakça
- Andrew, J. D. (2010). Büyük Sinema Kuramları, Zahit Atam, (Çev,) İstanbul: Doruk Yayınları
- Arslan, U. T. (2009). Aynanın sırları: Psikanalitik film kuramı. Kültür ve İletişim, 12(1), ss.9-38.
- Bakır, B. (2008). Sinema ve Psikanaliz, İstanbul: Hayalet Yayınları
- Berger, A. A. (1996). Kitle İletişiminde Çözümleme Yöntemleri, Nazmi Ulutak, Aslı Tunç (Ed.), Murat Barkan, Uğur Demiray, D. Güler, Nazlı Bayram, Aslı Tunç, Nazmi Ulutak, A. H. Yüksel (Çev.), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Eğitim Sağlık ve Bilimsel Araştırma Çalışmaları Yayınları
- Deutsch, M., Krauss, R. M. (1986). Psikoseksüel Gelişim Evreleri, Bekir Onur (Çev.), Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt: 19 Sayı: 1 (225237)
- Dimmock, M., & Fisher, A. (2017). Conscience. In Ethics for A-Level (pp. 157-167). Cambridge, UK: Open Book. Retrieved February 7, 2020, from www.jstor.org/stable/j.ctt1wc7r6j.13
- Eisenstein, S. (1975). Bir Sinemacının Düşünceleri, Azmi Arna(Çev.), İstanbul: Yol Yayınları
- Frank, W. (1934). Sigmund Freud. The Virginia Quarterly Review, 10(4), 529-539. Retrieved February 8, 2020, from www.jstor.org/stable/26445332 erş. trh. 06.02.2020
- Freud, S. (1923). Ego and Id, https://www.sigmundfreud.net/on-narcissism-pdf-ebook.jsp erş. trh. 06.02.2020
- Freud, S. (1993). Cinsiyet Üzerine, A. Avni. Öneş (Çev.), İstanbul: Say
- Freud, S. (1994). Psikanaliz Üzerine, A. Avni. Öneş (Çev.), İstanbul: Say
- Freud, S. (2000). Uygarlık ve Hoşnutsuzlukları, Aziz Yardımlı (Çev.), İstanbul: İdea
- Freud,(2011). Uygarlığın Huzursuzluğu kitabının içinde makale, Haluk Barışcan (Çev.)
- Geçtan, E. (1998). Psikanaliz ve Sonrası, İstanbul: Remzi Kitabevi
- Lapsley, D. K., Stey, P. C. (2011). Id, Ego, and Superego. Encyclopedia of human behavior, 1-9.
- Miller, J. A. (2013). Everyone Is Mad, Culture/Clinic, 1, 17-42. doi:10.5749/cultclin.1.2013.0017
- McLeod, S. (2014). Theories of Personality. Retrieved on January, 15, 2017.
- Smith P, Riley A, (2016) Kültürel Kurama Giriş, Selime Güzelsarı ve İbrahim. Gündoğdu (Çev.), Ankara: Dipnot
- Stam, R. (2014), Sinema Teorisine Giriş, Selda Salman, Çiğdem Asatekin (Çev.), İstanbul: Ayrıntı
- Tura, S. M. (1996). Freud’dan Lacan’a Psikanaliz, İstanbul: Ayrıntı
- Wollen P. (2004). Sinemada Göstergeler ve Anlam. Zafer Aracagök ve Bülent Doğan (Çev.), İstanbul: Metis
- İnternet kaynakları: Cowie, Peter, (2003). “Knife in the Water”. https://www.criterion.com/current/posts/298-knife-in-the-water erş. trh. 15.02.2020
- Görseller: Görsel 1: Andrej, Krystyna ve arkada otostopçu genç https://www.imdb.com/title/tt0056291/mediaviewer/rm2571789312 erş. trh. 15.02.2020
- Görsel 2: Christine adlı tekne https://www.imdb.com/title/tt0056291/mediaviewer/rm3960170752 erş. trh. 15.02.2020
- Görsel 3: Egoyu temsil eden Krystyna ve id’i temsil eden genç adam https://www.imdb.com/title/tt0056291/mediaviewer/rm3557517568 erş. trh. 15.02.2020
- Görsel 4: Andrzej ve genç adam karşı karşıya https://www.imdb.com/title/tt0056291/mediaviewer/rm1383336960 erş. trh. 15.02.2020
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | İletişim ve Medya Çalışmaları |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 5 Sayı: 9 |
