KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN SİBER GÜVENLİK ALGISI ÜZERİNE ETKİSİ: Z KUŞAĞI ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 643 - 670, 31.05.2023

Nurgül Erdal , Mustafa Filiz , Olkan Budak

https://doi.org/10.30561/sinopusd.1256325

Öz

Bu çalışma, üniversite öğrencilerinin kişilik özelliklerinin ve siber güvenlik algıları üzerindeki etkilerini, çeşitli demografik değişkenlere göre inceleyerek farklılıkları ortaya çıkarmak için yapılmıştır. Araştırmanın evrenini Türkiye’de 2022-2023 yılları arasında Artvin Çoruh Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulunda eğitim alan öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmaya 387 öğrenci katılmış ve toplanan verile-rin SPSS 25 paket programı ile analiz edilmiştir. Öğrencilerin kişilik alt boyutlarından yumuşak başlılık boyutunun diğer kişilik tiplerine göre daha çok öne çıktığı ve nevro-tiklik boyutunun en düşük ortalamaya sahip olduğu görülmüştür. Siber güvenlik algısı ölçeğinin alt boyutlarından güvenilmeyenden kaçma boyutu en yüksek ortalamaya ve kişisel gizliliği koruma boyutunun en düşük ortalamaya sahip olduğu görülmüştür. Kişiliğin siber güvenlik algısının alt boyutlarından kişisel gizliliği koruma üzerindeki etkinin anlamlı olduğu görülmektedir. Kişilik alt boyutları ile siber güvenlik alt boyut-larından güvenilmeyenden kaçınma, önlem alma, ödeme bilgilerini koruma ve iz bı-rakmama boyutları arasında ilişkilerin anlamlı olmadığı görülmüştür. Kişilik özellikle-rinin ve siber güvenlik algısının alt boyutlarından hiçbiri öğrenim düzeyine göre de-ğişmediği görülmüştür. Öğrencilerin siber güvenlik alt boyutlarına ve kişilik alt boyut-larından dışa dönüklük, deneyime açıklık, nevrotiklik ve yumuşak başlılık düzeyleri-nin sosyal medya kullanım süresine göre değişmediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

bilgi güvenliği, kişilik, siber güvenlik, üniversite öğrencileri, z kuşağı

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

yok

Kaynakça

• Alharbi, T. ve Tassaddiq, A. (2021). Assessment of cybersecurity awareness among students of Majmaah University. Big Data and Cognitive Computing, 5(23), 1-15,23.
• Al-Janabi, S. ve Al-Shourbaji, I. (2016). A study of cyber security awareness in the educational environment in the middle east. Journal of Information & Knowledge Management, 15(01), 15-32.
• Altunbay, M. ve Bıçak, N. (2018). Türkçe eğitimi derslerinde “Z kuşağı” bireylerine uygun teknoloji tabanlı uygulamaların kullanımı. Journal of World of Turks, 10(1), 127-142.
• Atak, H. (2013). The Turkish adaptation of the ten-item personality inventory. Nöro Psikiyatri Arşivi, 50(4), 312-319.
• Canbek, G. ve Sağıroğlu, Ş. (2006). Bilgi, bilgi güvenliği ve süreçleri üzerine bir inceleme. Politeknik Dergisi, 9(3), 165-174. Chaudhary, S., Zhao, Y., Berki, E., Valtanen, J., Li, L., Helenius, M. ve Mystakidis, S. (2015). A cross-cultural and gender-based perspective for online security: Exploring knowledge, skills, and attitudes of higher education students. IADIS, 13(1), 57-71.
• Chen, H., Beaudoin, C. E. ve Hong, T. (2017). Securing online privacy: An empirical test on Internet scam victimization, online privacy concerns, and privacy protection behaviors. Computers in Human Behavior, 70, 291-302.
• Costa Jr, P. T., & McCrae, R. R. (1992). Four ways five factors are basic. Personality and individual differences, 13(6), 653-665.
• Dağseven Emecen, D. (2020). Z kuşağı ne istiyor. What does generation Z want? Maltepe Üniversitesi, Scienceup, 3, 68-69.
• Digman, J. M. (1990). Personality structure: emengence of the five-factor model. Annual Review of Psychology, 41, 417-440.
• Erol, O., Şahin, Y. L., Yılmaz, E. ve Haseski, H. İ. (2015). Personal cyber security provision scale development study kişisel siber güvenliği sağlama ölçeği geliştirme çalışması. Journal of Human Sciences, 12(2), 75-91.
• Furnell, S. M., Jusoh, A. ve Katsabas, D. (2005). The challenges of understanding and using security: A survey of end-users. Computers & Security, 25(5), 27-35.
• Gratian, M., Bandi, S., Cukier, M., Dykstra, J. ve Ginther, A. (2018). Correlating human traits and cyber security behavior intentions. Computers & Security, 73, 345-358.
• Gümüş, N. (2020). Z kuşağı tüketicilerin satın alma karar tarzlarının incelenmesi. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 15(58), 381-396.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2014). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Halevi, T., Lewis, J. ve Memon, N. (2013). A pilot study of cyber security and privacy-related behavior and personality traits. In Proceedings of the 22nd international conference on world wide web (pp. 737-744).
• John, O. P. ve Srivastava, S. (1999). The Big-Five trait taxonomy: History, measurement, and theoretical perspectives.
• Kane, R. K. (2010).Internet Governance in an Age of Cyber Insecurity. Council Special Report No. 56.
• Karaarslan, E. ve Akbaş, M. F. (2017). Blok zinciri tabanlı siber güvenlik sistemleri. Uluslararası Bilgi Güvenliği Mühendisliği Dergisi, 3(2), 16-21.
• Karacı, A., Akyüz, H. İ. ve Bilgici, G. (2017). Üniversite öğrencilerinin siber güvenlik davranışlarının incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(6), 2079-2094.
• Karadoğan, A. (2019). Z kuşağı ve öğretmenlik mesleği. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 9-41.
• Karakuş, T., Çağıltay, K., Kaşıkcı, D., Kurşun, E., & Ogan, C. (2014). Türkiye ve Avrupa’daki çocukların internet alışkanlıkları ve güvenli internet kullanımı. Eğitim ve Bilim, 39(171).
• Karaoğlan Yılmaz, F. G., Yılmaz, R. ve Sezer, B. (2014). Üniversite öğrencilerinin güvenli bilgi ve iletişim teknolojisi kullanım davranışları ve bilgi güvenliği eğitimine genel bir bakış.
• Kayiş, A. R., Satici, S. A., Yilmaz, M. F., Şimşek, D., Ceyhan, E. ve Bakioğlu, F. (2016). Big five-personality trait and internet addiction: A meta-analytic review. Computers in Human Behavior, 63, 35-40.
• Khalid, A., Kirisci, P., Khan, Z. H., Ghrairi, Z., Thoben, K. D. ve Pannek, J. (2018). Security framework for industrial collaborative robotic cyber-physical systems. Computers in Industry, 97, 132-145.
• Kırık, A. M. ve Köyüstü, S. (2018). Z kuşaği konusunda yapılmış tezlerin içerik analizi yöntemiyle incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(2), 1497-1518.
• Landers, R. N. ve Lounsbury, J. W. (2006). An investigation of Big Five and narrow personality traits in relation to Internet usage. Computers in human behavior, 22(2), 283-293.
• Mai, P. T. ve Tick, A. (2021). Cyber security Awareness and behavior of youth in smartphone usage: A comparative study between university students in Hungary and Vietnam. Acta Polytech. Hung, 18, 67-89.
• Mamonov, S. ve Benbunan-Fich, R. (2018). The impact of information security threat awareness on privacy-protective behaviors. Computers in Human Behavior, 83, 32-44.
• Mishra, R.K., Sarkar, S. P. ve Singh, P (2012). Today’s HR for a Sustainable Tomorrow, Patranabis C. I., The Future of Workforce Management: Perspectives and Way Ahead. New Delhi: Allied Publishers.
• Moore, T., Dynes, S., & Chang, F. R. (2016, June). Identifying how firms manage cybersecurity investment. In Workshop on the Economics of Information Security (WEIS) (pp. 1-27).
• Nagy, Á. ve Kölcsey, A. (2017). Generation Alpha: marketing or science. Acta Educationis Generalis, 7(1), 107-115.
• Öğütçü, G., Testik, Ö. M. ve Chouseinoglou, O. (2016). Analysis of personal information security behavior and awareness. Computers & Security, 56, 83-93.
• Pusey, P. ve Sadera, W. A. (2011). Cyberethics, cybersafety, and cybersecurity: Preservice teacher knowledge, preparedness, and the need for teacher education to make a difference. Journal of Digital Learning in Teacher Education, 28(2), 82-85.
• Roberts, B. W., Luo, J., Briley, D. A., Chow, P. I., Su, R. ve Hill, P. L. (2017). A systematic review of personality trait change through intervention. Psychological Bulletin, 143(2), 117-141.
• Sasse, M. A., Brostoff, S., & Weirich, D. (2001). Transforming the ‘weakest link’—a human/computer interaction approach to usable and effective security. BT technology journal, 19(3), 122-131.
• Semerci, A. (2019). Üniversite öğrencilerinin kişisel siber güvenlik davranışlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. The Twelfth International Congress of Educational Research, Rize.
• Servidio, R. (2014). Exploring the effects of demographic factors, Internet usage, and personality traits on Internet addiction in a sample of Italian university students. Computers in human behavior, 35, 85-92. Sümer N. & Sümer H. C. (2005). Beş Faktör Kişilik Özellikleri Ölçeği. (Yayımlanmamış Çalışma)
• Swanzen, R. (2018). Facing the generation chasm: The parenting and teaching of Generations Y and Z. International Journal of Child, Youth and Family Studies, 9(2), 125-150.
• Talan, T. ve Aktürk C. (2021). Ortaöğretim öğrencilerinin dijital okuryazarlık ve bilgi güvenliği farkındalığı seviyelerinin incelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 158-180.
• Tükel, A.U. (1992), işletme yöneticilerinin davranışlarına yön veren hâkim kişilik faktörleri ile yönetsel davranış arasındaki ilişkiler ve uygulama, Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Döner Sermaye İşl. Matbaası, İstanbul.
• Uffen, J., Guhr, N. ve Breitner, M. H. (2012). Personality traits and ınformation security management: an empirical study of ınformation security executives. ICIS 2012 Proceedings.
• Von Solms, R. ve Van Niekerk, J. (2013). From information security to cyber security. Computers & Security, 38, 97-102.
• Warrington, C. (2017). A study of personality traits to explain employees' information security behavior among generational cohorts. Yayımlanmamış doktora tezi. Capella University, Minneapolis, USA.
• Yazıcıoğlu ve Erdoğan (2004).
• Yalçın Kayıkçı, M. ve Kutluk Bozkurt, A. (2018). Dijital çağda z ve Alpha kuşağı, yapay zeka uygulamaları ve turizme yansımaları. Sosyal Bilimler Metinleri, 1, 54-64.
• Yenisey, M. M., Ozok A.A. ve Salvendy, G. (2008). Perceived security determinants in e-commerce among Turkish university students. Proceedings of World Academy of Science, Engineering, and Technology, 24(4), 259-274.
• Yılmaz, E., Ulus, H., & Gönen, S. (2015). Bilgi toplumuna geçiş ve siber güvenlik. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 8(3), 133.
• Yılmaz, E. N., Gönen, S., Şanoğlu, S., Karacayılmaz, G. ve Özbirinci, Ö. (2021). Endüstri 4.0’ın gelişim sürecinde unutulan bileşen: siber güvenlik. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 9(4), 1142-1158.
• Yiğit, M.F. ve Seferoğlu, S.S. (2019). Öğrencilerin siber güvenlik davranışlarının beş faktör kişilik özellikleri ve çeşitli diğer değişkenlere göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 186-215.