Molla Gürâni’nin Sünnî İtikadının Hadis Yorumuna Yansıması

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 19, 133 - 147, 30.04.2018

Uğur Erman

Öz

Şemsuddin Ahmed b. İsmail b. Osman b. Muhammed
el-Gürânî İslam âleminin değişik yerlerinde hizmet etmiş bir ilim adamıdır.
Hemen hemen İslâmi ilimlerin her alanında eser yazmış olan Molla Gürânî, hadis
alanında İbn Hacer el-Askalânî’den (ö. 852/1448)  icazet almıştır. Fatih Sultan Mehmed’e de
hocalık yapan Gürânî birçok ilim talebesi yetiştirmiş, İstanbul’un fethi
esnasında etkin bir rol üstlenmiştir. Hadis alanında Buhârî’nin el-Câmiu’s-Sahîh
adlı eserine “el-Kevserü’l-Cârî ilâ
Riyâdi Ehâdîsi’l-Buhârî” adlı şerhini kaleme almıştır. Makalemizde mezkûr
eserde Molla Gürânî’nin sünnî anlayışının itikâdî konularda varid olan hadis
yorumuna etkisini inceleyeceğiz. Bu makalede inceleyeceğimiz konular İman,
Mürtekib-i Kebîre, Halku’l-Kur’ân, Haberî sıfatlar, Rü’yetullâh, Şefaat gibi
konular etrafında yoğunlaşacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Molla Gürânî, iman, haberî sıfatlar, rü’yetullâh, şefaat

Kaynakça

• Agitoğlu, Nurullah. “Halku’l-Kur’ân ve Rü’yetullah Konuları Bağlamında İbnü’l-Mülakkın’ın Buhârî’nin Bab Başlıklarına Yaklaşımı”. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5, sy. 10 (2014): 99-123.
• Agitoğlu, Nurullah. “Bir Hadîsçi Olarak Suyutî’nin Bazı Haberî Sıfatlara Yaklaşımı -et-Tevşîh Adlı Eseri Bağlamında”. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19, sy. 2 (2014): 103-123.
• Ahmed B. Hanbel, Ebu Abdillah. el-Akîde. Tahkik: Abdulaziz İzzeddin. Dımeşk: Dâru Kuteybe, 1408.
• Ahmed B. Hanbel. Müsned. Tahkik: Ahmed Muhammed Şakir. Kâhire: Dâru’l-Hadis, 1416/1995.
• Ahmed B. Hanbel. es-Sünne. Yayın yeri yok, Dâru İbn-i Kayyim, 1406/1986.
• Berbehârî, Ebu Muhammed el- Hasan b. Ali b. Halef. Şerhu’s-Sünne. Yayın yeri yok, tarihsiz.
• Brockelmann, Carl. Geschichte der Arabischen Litteratur (GAL). Leiden, New York, Köln: E. J. Brill, 1996.
• Çelebi, Mustafa b. Abdullah Kâtip. Keşfu’z-Zunûn an Esâmi’l-Kutub ve’l-Funûn. Bağdat: Mektebetu’l-Müsennâ, 1941.
• Demirci, Selim. “Molla Gürânî ve el-Kevserü’l-Cari Adlı Buhârî Şerhi”. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 2009.
• Erman, Uğur. “Hicri III. Asırda Yaşayan Muhaddislerin İdeolojik Âidiyetlerinin Hadis Rivayetine Yansıması”. Dicle Üniversitesi, 2017.
• Eş’arî, Ebu Musa. el-İbâne an Usûli’d- Diyâne. Kahire: Dâru’l Ensâr, 1397.
• Gürânî, Şemsuddin Ahmed b. İsmail b. Osman b. Muhammed. el-Kevserü’l-Cârî ilâ Riyâdi Ehâdîsi’l-Buhârî. Tahkik: Ahmed İzzu İnâye. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, 1429/2008.
• İbn Ebî Zemeneyn, Muhammed b. Abdillah. Usûlu’s-Sünne. Tahkik: Muhammed b. Hüseyn el-Buhârî. Medine: Mektebetu’l Ğurebâ, 1415.
• Kehhâle, Ömer Rızâ. Mu’cemu’l- müellifin. Beyrût: Mektebetu’l Müsennâ, tarihsiz.
• Kutlu, Sönmez. İslam Düşüncesinde İlk Gelenekçiler. Ankara 2002.
• Öz, Mustafa. el-Vasiyye: İmam Azamın Beş Eseri. İstanbul 2013.
• Sehâvî, Ebü’l-Hayr Şemsüddîn Muhammed b. Abdirrahmân b. Muhammed. ed-Dav’u’l-lâmi’ li-ehli’l-ķarni’t-tâsi’. Beyrut: Menşûrat-ı Dâr-i Mektebeti’l-Hayat, tarihsiz.
• Şevkânî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Alî b. Muhammed es-San‘ânî el-Yemenî. el-Bedrü’t-tâli’ bi-mehâsini men ba’de’l karni’s-sâbi’. Beyrût: Dâru’l-Ma’rife, tarihsiz.
• Taşköprülüzâde, Ahmed İbn Mustafa Usâmuddîn Ebu’l-Hayr. eş-Şekâiku’n-Nu’mâniyye fî Ulemâi’d-Devleti’l-Osmâniyye. Beyrût: Dâru’l Kitâbi’l-Arabi, tarihsiz.
• Uzundağ, Mehmet Sait. “Bir Muhaddis Olarak İbnü’l-Mülakkın ve et-Tazvîh Adlı Şerhinde Îman Konusuna Yaklaşımı”. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6, sy. 11 (2015): 65-87.
• Uzundağ, Mehmet Sait ve Nurullah AGİTOĞLU. “Şârihlerin Müteşâbih Rivayetlere Yaklaşımı -İbnü’l-Mülakkın Örneği”. The Journal of Academic Social Science Studies [JASSS], sy. 36 (2015): 235-249.
• Yaşaroğlu, M. Kâmil. “Molla Gürânî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 30: 248-250. İstanbul: TDV Yayınları, 1997.