An Evaluation About Bringing Salawat to the Prophet in terms of Meaning, Form and Function

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 23, 747 - 778, 15.12.2019

Serkan Başaran

https://doi.org/10.35415/sirnakifd.618578

Cited By: 4

Öz

To recite the salawat when the name of the prophet is being heard
is an encouraged act according to the Sunnah and has become a strong tradition
in Islam. The act of salawat has reached far and wide in the islamic world and
has become a part of every social and individual activity as a way of
interacting with the Prophet (pbuh). The foundation of the Salawat has been
laid by the teaching of the Prophet(pbuh) that every salawat will reach and be
known to him without a matter of time or place. However there is a group of
people who have given the salawat only a symbolic meaning and have denied any
other significance this has been given to it. They argue that any other
interpretation of the salawat has lead to negligence and inertia. While this
opinion has been backed up by research through giving ‘Salat’ another meaning
than familiar like service, pursuit and responsibility, it does not encompass
the passion and the emotion that the salawat generates and produces. This paper
will look at the original meaning of the salawat as is defined by the Quran and
Sunnah, furthermore it will analyse the extend that the salawat follows the
Sunnah as it is and has been conducted, and the critique that has been made to
the way it has been implemented.

Anahtar Kelimeler

Hadith, Salawat, The Prophet, Rememberence, Passion

Anlamı, Keyfiyeti ve İşlevi Bakımından Hz. Peygamber’e Salavat Getirme Hakkında Bir Değerlendirme

Öz

Hz. Peygamber’e salavat getirmek, sünnetin teşvik ettiği, gelenekselleşmiş
bir uygulamadır. Nitekim İslam coğrafyasına bakıldığında salavat pratiğinin
geniş bir çerçeveye yayıldığı, ferdî veya sosyal birçok etkinliğin parçası
kılınarak bir tür Hz. Peygamber ile ünsiyet kurmanın vasıtası kabul edildiği
görülmektedir. Esasen Hz. Peygamber yer ve zaman kaydı koymaksızın getirilecek
her bir salavatın kendisine arz edileceğini haber vererek bu bilinci ümmetine
bizzat kendisi telkin etmiştir. Söz konusu geleneğin böyle bir algıyla
biçimlenip yaygınlık kazanması, salavatın Hz. Peygamber’e duyulan sevginin bir
tezahürü görülmesiyle de ilgilidir. Zira Allah sevgisi ve peygamber sevgisi
bütün sevgilerden daha güçlü hissedilmesi istenen birer mükellefiyet olup Allah
sevgisi bağlamında zikrin gördüğü işlevi peygamber sevgisi bağlamında salavat
görmektedir. Diğer taraftan salavata sadece sembolik değer atfedip uygulamaya
bunun ötesinde anlamlar yüklemeyi yanlış görenler de bulunmaktadır. Bu
yaklaşıma göre şimdiki haliyle salavat geleneği, kişiyi atalete ve asıl
sorumluluklarını ihmale sevk eden bir yapıdadır. Ülkemizde yapılan bazı
çalışmalarda “salât” kelimesine bilinen anlamlarından farklı olarak yardım,
destek, görev ve sorumluluk gibi anlamlar verilmesi de bu algıyı destekler
niteliktedir. Kanaatimizce bu yaklaşım, çokça salavat getirmeyi şeklî yönüyle değerlendirmekte,
uygulamanın Hz. Peygamber sevgisi üreten işlevini göz ardı etmektedir. Bu
makale salavatın şerî naslarla ortaya çıkan anlamını, keyfiyetini ve işlevini
tespit etmeyi; bu bağlamda ortaya çıkan uygulama biçimlerinin sünnete uygun
olup olmadığını ele almayı, ayrıca konu hakkında yapılan bazı güncel çalışma ve
eleştirileri de değerlendirmeyi hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

Hadis, Salavat, Hz. Peygamber, Zikir, Sevgi

Kaynakça

• Aliyyu’l-Karî, Nuruddin Ali b. Sultan Muhammed. Mirkâtu’l-Mefâtîh Şerhu Mişkâti’l-Mesâbîh. 9 cilt. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 2002.
• Âlûsî, Şihâbuddîn Mahmûd. Ruhu’l-Meânî. 16 cilt. Thk. Ali Abdulbârî Atıyye. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1995.
• Âmidî, Ebu'l-Hasen Ali b. Ebî Ali Seyfuddin. el-İhkâm fî üsûli’l-ahkâm. 4 cilt. Thk. Abdürrezzâk Afîfî. Beyrût: Mektebetü’l-İslâmî, ts.
• Banaz, Şaban. Hz. Peygambere Salavat Getirmek. Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, 2006.
• Başaran, Serkan. “Salavatların Arzı Bağlamında Hz. Peygamber’in Vefatından Sonra Ümmetiyle İrtibatının İmkânı”, Tasavvur / Tekirdağ İlahiyat Dergisi 5/1 (Haziran 2019): 299-323.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl. Sahîhu’l-Buhârî. 9 cilt. Nşr. Mu-hammed Züheyr b. Nasır. y.y: Dâru tavkı’n-necât. 2001.
• Cessâs, Ahmed b. Ali er-Râzî. el-Fusul fi’l-Usûl. 4 cilt. Thk. Câsim en-Neşemî. Kuveyt: Dâirerü’l-Evkâf el-Kuveytiyye, 1994.
• Cürcânî, Seyyid Şerif. et-Ta‘rîfât. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1995.
• Düzgün, Şaban Ali. “Sevginin İstismarı ve Sevgide Aşırılık (Kültler)”, Kelam Araştırmaları 9/2 (2011):19‐40.
• Ebû Dâvûd, Süleyman b. el-Eş’as b. İshak es-Sicistânî. es-Sünen. Beyrut: Dârü kütübi’l-ilmiyye, 2005.
• Ebu’l-Bekâ, Eyyûb bin Mûsâ el-Huseynî. el-Külliyât. Thk. Adnân Dervîş, Muhammed el-Mısrî. Beyrût: Müesseseti’r-Risâle, 1998.
• Ebussuûd, Muhammed. İrşâdu’l-akli’s-selîm ilâ mezayâ Kitâbi’l-Kerîm. 9 cilt. Beyrût: Dâru ihyâi’t-türâsi’l-Arabî, 2001.
• Elmalılı, Muhammed Hamdi Yazır. Hak Dini Kur’an Dili. 10 cilt. İstanbul: Azim Dağıtım, 1992.
• Fahreddîn er-RÂZÎ, Muhammed b. Ömer. Mefâtîhu’l-ğayb. 32 cilt. Beyrût: Dâru ihyâi’t-türâsi’l-Arabî, 1999.
• Gazzâlî, Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed. el-Müstasfâ. Thk. Muhammed Abdüsselâm Abduşşâfî. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1993.
• Gazzâlî, Ebû Hamid Muhammed. İhyâu ulûmi’d-dîn. 4 cilt. Beyrût: Dâru’l-ma’rife, ts.
• İbn Abdilberr, Ebû Ömer Yûsuf b. Abdillâh en-Nemerî. et-Temhîd limâ fi'l-Muvatta' mine'l-ma'ânî ve'l-esânîd. Fas: Vizâretu'l-Evkâf ve'ş-Şuûni'l-İslâmiyye, 1982.
• İbn Hacer, Ahmed b. Alî el-Askalânî. Fethu’l-bârî şerhu Sahîhi’l-Buhârî. 13 cilt. Beyrut: Dâru’l-ma’rife, 1960.
• İbn Hacer el-Heytemî, Şihâbuddîn Ahmed b. Muhammed b. Ali. ed-Dürerü’l-mendûd fi’s-salâti ve’s-selâmi alâ sâhibi’l-makâmi’l-mahmûd. Beyrût: Dâru’l-Minhâc, 2005.
• İbn Kayyim, el-Cevziyye. Dav’ul Munîr ale’t-Tefsîr. 6 cilt. Thk. Alî Ahmed Muhammed es-Sâlih. Riyâd: Mektebetü Dâru’s-Selâm, ts.
• İbn Kayyim, el-Cevziyye. Celâu’l-İfhâm fî Fadli’s-Salâti ve’s-Selâmi ala Muhammmedin Hayri’l-Enâm. Thk. Zaid b. Ahmed en-Nüşeyrî. Mekke: Dâru Âlemi’l Fevâid, 2005.
• İbn Kayyim, el-Cevziyye. el-Fevâid, Riyâd: Mektebetu’r-Riyâd el-Hadîse, ts.
• İbn Kutluboğâ, Nureddîn Kasım. Ğarîbu’l-Kur’ân, Thk. Abdulmu’min Ebû’l-Ayneyn Alî Hufeyş.Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2012.
• İbn Mâce, Ebû Abdillah Muhammed b. Yezîd İbn Mâce el-Kazvînî. Sünenü İbn Mâce. 2 cilt. Kahire: Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, ts.
• İbn Manzûr, Ebu’l-Fazl Cemâlüddîn el-Mısrî. Lisânu’l-Arab. 2 cilt. Beyrut: Müesseseti’l-A’lem li’l-Matbuât, 2005.
• İsfahani, Ebi Musa Muhammed b. Ebi Bekr b. Ebi İsa el-Medeni. Mecmu’ul –Muğis fi Ğaribi’l-Kur’ani ve’l-Hadis. 3 cilt. Thk. Abdülkerim el-Azbavi. Cidde: Daru’l-Medeni, 1988.
• Isfahânî, Râğıb el-Huseyn b. Muhammed. Müfredâtü elfâzı’l-Kur’an. Şam/Beyrût: Daru’l-kalem/Daru’ş-Şamiye, 2014.
• İslamoğlu, Mustafa. Hayat Kitabı Kur’ân. İstanbul: Düşün Yayınları, 2012.
• İslamoğlu, Mustafa. Üç Muhammed. İstanbul: Düşün Yayınları, 2015.
• Karaalp, Cahit. Türkçe Meallerde Kavram Çevirileri Sorunu: Salât Kavramı Örneği. Doktora Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, 2017.
• Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr. el-Câmi li Ahkâmi’l-Kur’an. 20 cilt. Thk. Ahmed el-Berdûnî, İbrahim Atfîş, Kâhire: Dâru’l-Kütübi’l-Arabiyye, 1964.
• Muhâsibî, Ebû Abdillâh Hâris b. Esed. Risâletü’l-müsterşidîn. Beyrût: Mektebetü’l Matbûâtu’l İslâmiyye, 2014.
• Mukâtil b. SÜLEYMÂN, Ebü’l-Hasen el-Ezdî el-Belhî. Tefsîru Mukâtil b. Süleyman. Thk. Abdullah Mahmûd Şehâteh. Beyrût: Dâru İhyâi’t-Türâs, 2003.
• Mübârekfûrî, Emânullâh Husâmuddîn er-Rahmân. Mir’âtu’l-Mefâtîh Şerhu Mişkâti’l-Mesâbîh. 9 cilt. Banârisu’l-Hind: İdâratu’l-Buhûsi’l-İlmiyye, 1984.
• Mücahid, Ebü’l-Haccâc Mücâhid b. Cebr el-Mekkî el-Mahzûmî. Tefsîru Mücâhid. Thk. Muhammed Abdusselâm Ebu’n-Neyl. Mısır: Dâru’l-Fikr, 1989.
• Müslim, Ebû’l-Huseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî. el-Câmi‘u’s-sahîh. Beyrut: Dârü kütübi’l-ilmiyye, 2003.
• Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Ali el-Horasânî en-Nesâî. Süne-nü’n-Nesâî. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2009.
• Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Muhyiddîn Yahyâ b. Şeref en-Nevevî. Tehzîbu’l-esmâ ve’l-lüğa. 4 cilt. Beyrut: Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye, ts.
• Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Muhyiddîn Yahyâ b. Şeref. el-Minhâc fî şerhi Sahîhi Müslim b. Haccâc. 18 cilt. Beyrût: Dâru’l-ma’rife, 1997.
• Okuyan, Mehmet. Çok Anlamlılık Bağlamında Kur’an Sözlüğü, İstanbul: Düşün Yayınları, 2013.
• Özdemir, İbrahim. İslam Düşüncesinde Dil ve Varlık Vaz’ İlminin Temel Meseleleri, İstanbul: İz Yayıncılık, 2006.
• Sirâcuddîn el-Hüseynî, Abdullah. es-Salâtu ale’n-Nebiyy ahkâmuhâ, fadâiluhâ, fevâiduhâ. Halep: Mektebetü Dâru’l-Felâh, 1990.
• Şevkânî, Muhammed bin Alî bin Muhammed. Fethu’l-Kadîr. 1. Beyrût: Dâru Risâleti’l-Alemiyye, 2009.
• Tehânevî, Muhammed Ali. Mevsûatü Keşşâf Istılâhâti’l-fünûn ve’l-ulûm. 2 cilt. Beyrût: Mektebetu Lübnân, 1996.
• Zebidî, Muhammed Murtazâ el-Huseynî. Tâcu’l-Arûs min Cevâhiri’l-Kâmûs. 40 cilt. Thk. Abdussabur Şahîn, Kuveyt: Turâsi’l-Arabî, 2001.
• Zürkânî, Muhammed b. Abdulbâkî. Şerhu’z-Zürkânî alâ Muvatta İmâm Mâlik. 4 cilt. Thk. Tâhâ Abdurraûf Sa’d. Kâhire: Mektebetü’s-Sekâfetu’d-Diniyye, 2003.