Stones and Fear of God in the Context of 74th Verse of al-Baqarah

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 24, 325 - 345, 15.06.2020

Merve Saçlı

https://doi.org/10.35415/sirnakifd.717062

Cited By: 1

Öz

While Allah Almighty declares various truths in his
Qur'an, he considers his perceptions and ensures that the facts he mentions
become a concrete scene in the minds of the servants. This style, which is
called Metaphor in the science of rhetoric, is one of the most important
narrative features of the Quran. The subjects, which would normally be very
closed to understanding of human, can thus be understood more easily and
clearly. One of the truths that the Qur'an expresses through metaphor is about
the stiffness of the hearts of the infidels, which are mentioned in the 74th
verse of the Surah al-Baqarah. In this verse, Allah explains how hard their
hearts are with the stone analogy. He even declares that their hearts are
harder than stones. Despite the solid structure of the stones, he indicates
that there are some beautiful qualities such as the rivers boiling and the
water gushing or falling from where they are due to the fear of Allah, but that
there is no positive quality in the hearts of those hard-hearted unbelievers.
Although they are an inanimate being, it is remarkable that the stones are
mentioned in the verse for fear of Allah. In this regard, the essential focus
of the study will be to try to reveal the nature of the situation in question, especially
in the light of Sufi tafsir besides classical tafsirs.

Anahtar Kelimeler

Tafsir, Quran, Stone, Heart, Fear of God, Sufi Tafsir

Bakara Suresi 74. Ayet Bağlamında Taşlar ve Allah Korkusu

Öz

Yüce Allah
Kur'ân-ı Kerîm’de kullarına hitâben çeşitli hakikâtleri beyan buyururken
onların idrâklerini de dikkâte almakta, zikrettiği hakikâtlerin kulların zihin
dünyalarında somut birer sahneye dönüşmesini sağlamaktadır. Belâgat ilminde mecâz
olarak adlandırılan bu üslup Kur'ân-ı Kerîm’in en önemli anlatım
özelliklerinden birisidir. Normalde beşerin algısına belki çok kapalı gelecek
konular bu sayede daha kolay ve açık bir şekilde anlaşılabilmektedir. Kur’ân’ın
mecaz yoluyla ifade etmiş olduğu hakikâtlerden biri de Bakara Suresinin 74. âyetinde
dile getirilen, kâfirlerin kalplerinin katılığı hakkındadır. Allah Teâlâ söz
konusu âyette onların kalplerinin ne kadar katı ve sert olduğunu, zikretmiş
olduğu taş temsiliyle anlatmakta, hatta onların kalplerinin taşlardan bile daha
katı olduğunu beyan etmektedir. Taşların katı yapılarına rağmen kendilerinden
ırmakların kaynayıp suların fışkırması yahut da Allah korkusuyla bulundukları
yerden düşmeleri gibi güzel vasıfları bulunduğuna, ancak katı kalpli o
kâfirlerin kalplerinde ise hiçbir olumlu nitelik olmadığına işâret etmektedir.
Cansız birer varlık olmalarına rağmen âyette taşların Allah korkusuyla anılmaları
dikkati çeken bir husustur. Bu cihetle, çalışmanın ana odağında söz konusu
durumun mahiyetini klasik tefsirlerin yanı sıra bilhassa tasavvufî tefsirler
ışığında ortaya koymaya çalışmak olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Kur’an, Taş, Kalp, Allah Korkusu, İşârî Tefsir

Kaynakça

• Algar, Hamid. “Necmeddîn-i Kübra”. Türkiye Diyânet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 32/498-500. Ankara: TDV Yayınları, 2006.
• Begavî, Ebû Muhammed Muhyissünne el-Hüseyn b. Mes‘ûd b. Muhammed el-Ferrâ’. Tefsîru’l-Begavî-Meâlimu’t-tenzîl. thk. Muhammed Abdullah en-Nemr vd.. Riyad: Dâru Taybe, 1409/1989.
• Bozkurt, Nebi. “Taş”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 40/141-142. İstanbul: TDV Yayınları, 2011.
• Bursevî, İsmail Hakkı. Rûhu’l-Beyân. çev. Abdullah Öz vd.. İstanbul: Damla Yayınevi, 2012.
• Çelik, Ömer. Hakk’ın Daveti Kur’ân-ı Kerîm Meâli ve Tefsiri. İstanbul: Erkam Yayınları, 2017.
• Demirli, Ekrem. “Sûfilerin Âlem ve Tabiat Görüşü: Her Şey Tanrı’ya İşaret Eden Canlı Bir Âyettir”. Çevre ve Din Uluslararası Sempozyumu. 2/67-72. İstanbul: Yalın Yayıncılık, 2008.
• Durmuş, İsmail. Cahiliyye Şiirinde ve Kur'an-ı Kerim'de Benzetme. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1988.
• Fîrûzâbâdî, Mecduddîn Muhammed b. Ya‘kûb. el-Kâmûsu’l-muhît. thk. Muhammed Naîm el-Araksûsî. Beyrut: Müessesetü’r-risâle, 2005.
• Frolov, Dmitriy Vladimiroviç. “Kur’ân’da Taş Motifinin Anlambilimsel İncelemesi”. çev. Halil İbrahim Usta. Marife: Dini Araştırmalar Dergisi 14/1 (Bahar 2014), 199-216.
• Karaman, Hayreddin vd.. Kur’an Yolu Türkçe Meal ve Tefsir. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2017.
• İbn Fâris, Ebu’l-Huseyn Ahmed. Mu‘cemu mekâyîsi’l-luga. thk. Abdusselâm Muhammed Hârun. y.y.: Dâru’l-fikr, ts.
• İbn Kesîr, İmâdü’d-dîn Ebu’l-Fidâ İsmail ed-Dımeşkî. Tefsîru’l-Kur’âni’l-azîm. thk. Mustafa es-Seyyid Muhammed vd.. Giza: Müessesetü Kurtuba, 2000.
• İbnü’l-Arabî, Muhyiddin Muhammed b. Alî. Tefsîr-i Kebîr Te’vîlât. çev. Vahdettin İnce. İstanbul: Kitsan Basım Yayın, 2008.
• İbnü’l-Arabî, Muhyiddin Muhammed b. Alî. Fütûhât-ı Mekkiyye. çev. Ekrem Demirli. İstanbul: Litera Yayıncılık, 2014.
• İbnü’l-Arabî, Muhyiddin Muhammed b. Alî. Rahmetün mine’r-Rahmân Kur’ân-ı Kerîm Tefsiri. çev. Muhammed Coşkun. haz. Mahmûd el-Gurâb. İstanbul: İnsan Yayınları, 2018.
• İsfahânî, Ebü’l-Kāsım Hüseyn b. Muhammed b. el-Mufaddal er-Râgıb. Müfredâtu elfâzi’l-Kur’ân. thk. Safvân Adnân Dâvûdî. Dımaşk-Beyrut: Dâru’l-kalem-Dâru’ş-şâmiyye, 2009.
• Karahan, Duran Serdar. Dünyada ve Türkiye’de Doğal Taşlar. MTA, 2018.
• Kılıç, Sadık. “Kutsalın Tezahürü ve Kur’an’da Taş Kavram Alanı”, EKEV Akademi Dergisi 3/1 (2001), 1-23.
• Konuk, Ahmed Avni. Mesnevî-i Şerîf Şerhi. haz. Selçuk Eraydın-Mustafa Tahralı vd.. İstanbul: Kitabevi Yayınları, 2005.
• Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr. el-Câmi‘ li ahkâmi’l-Kur’ân. thk. Abdullah Abdulmuhsin et-Türkî -Muhammed Rıdvan Araksûsî. Beyrut: Müessesetü’r-risâle, 2006.
• Kuşeyrî, Ebü’l-Kāsım Zeynülislâm Abdülkerîm b. Hevâzin b. Abdilmelik. Tefsîru’l-Kuşeyrî Letâifu’l-işârât. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 2015.
• Mâturîdî, Ebû Mansur Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd. Te’vîlâtü’l-Kur’ân. çev. Bekir Topaloğlu. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2015.
• Mâverdî, Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Habîb el-Basrî. en-Nüket ve’l-uyûn Tefsîru’l-Mâverdî. nşr. Seyyid b. Abdulmaksûd b. Abdurrahîm. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 2015.
• Mukātil b. Süleymân, Ebü’l-Hasen. Tefsîru Mukâtil b. Süleymân. thk. Abdullah Mahmud Şehhâte. Beyrut: Müessesetu’t-tarihi’l-Arabî, 2002.
• Necmüddîn-i Kübrâ, Ebü’l-Cennâb Ahmed b. Ömer el-Hîvekî el-Hârizmî. et-Te’vîlâtü’n-Necmiyye fî tefsîri’l-işâriyyi’s-sûfî. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 2015.
• Olgun, Tahiru’l-Mevlevî. Mesnevî Şerhi. İstanbul: Şamil Yayınevi, ts.
• Özgün, Cihan. “Mermer Taşı Osmanlı Anonim Şirketi’nin Kuruluşu”. Kültürümüzde Taş. haz. Emine Gürsoy Naskali - Murat Koçak. 347- 390. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2017. Râzî, Ebû Abdillâh Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn. Tefsîr-i Kebîr: Mefâtîhu’l-gayb. Beyrut: Dâru’l-fikr, 1981.
• Şahin, Aslı Çandarlı. “Bozkırın Mührü: Taş Heykeller”. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 63 (Eylül 2018), 419-436.
• Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr. Câmiu’l-beyân an te’vîli âyi’l-Kur’ân. thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî. Kahire: Dâru Hicr, 2001.
• Uludağ, Süleyman. “Kalp”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 24/229-232. İstanbul: TDV Yayınları, 2001.
• Uludağ, Süleyman. “Kâşânî, Abdürrezzak”. Türkiye Diyânet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 25/5-6. Ankara: TDV Yayınları, 2002.
• Yazır, Elmalılı M. Hamdi. Hak Dini Kur’an Dili. İstanbul: Eser Neşriyat ve Dağıtım, 1979.
• Yüzer, Erdoğan. “Taşlar Üzerindeki İzler (Ya Taşlar Olmasaydı!!)”. II. Uluslararası Mermer ve Doğal Taşlar Kongresi. 2-22. İzmir: Jeoloji Mühendisleri Odası, 2010.
• Zemahşerî, Ebü’l-Kāsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî. el-Keşşâf ‘an hakâiki gavâmidi’t-Tenzîl ve ‘uyûni’l-ekâvîl fî vucûhi’t-te’vîl. çev. Muhammed Çoşkun vd.. ed. Murat Sülün. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2016.