Gençlerin Kimlik ve Dindarlıklarının Zaman ve Mekâna göre Değişimi: Direnen Gençlik

Yıl 2023, Sayı: 31, 22 - 46, 15.06.2023

Mustafa Cabir Altıntaş

https://doi.org/10.35415/sirnakifd.1257267

Öz

Modernite ile birlikte insanlar Max Weber tarafından hayal kırıklığı olarak tanımlanan, kendilerini kutsal ve manevi gerçeklerden arındırmış, dünyevi ve ölçülebilir bir zamanda ve dünyada yaşamaya başladılar. Müslüman toplumlarda ise pek çok Müslüman gerçeklikten kopuk değildir; daha ziyade manevi bir dünyada, ruhların ve kutsalların dünyasında yaşarlar. Bu, seküler liberal ve geleneksel yaşam görüşleri arasında gerilim oluşturmaktadır. Bu anlamda gençler o toplumda belli bir yer ve rol almak için çaba harcarlar; toplum içinde kendilerini tanımaya, kişiliklerinin sınırlarını belirlemeye, 'kim olduklarını, neye inandıklarını, neye değer verdiklerini ve bağ kurduklarını, amaçlarının ne olması gerektiğini, kısacası toplumdaki yerlerinin ne olduğunu' bulmaya çalışırlar. Bu araştırmada, müslüman gençlerin kimliği, dini yaşam ve davranışları, dini dayanıklılıkları ve buna bağlı olarak dini değişim ve dönüşümleri, dini potansiyelleri ile birlikte incelenmiştir. Dirençli olmak için, bir kişinin değişebilmesi ve yeni koşullara uyum sağlayabilmesi gerekir. Bu nedenle makale, Türkiye’de gençliğin zamanın rengine bağlı olarak yeni dini algılara ve farklı kimlik yapılarına karşı değişimini araştırmaktadır. Farklı kültürlerin ve toplumsal değişmelerin etkisi ve bu duruma bağlı olarak gelişen yeni toplumsal tezahürler, dini kimliklerin dönüşmesinde etkili olabilmektedir. Buna bağlı olarak makale öncelikle şu soruları araştırıyor: 'Din, gençlerin kendilerini ve yaşamı tanıma ve değerlendirmelerini nasıl etkiler ve bu etki nasıl olur? Bir sonraki adımda ise, Müslüman gençliğin değişime dayanıklılığı kimliklerinin güçlenmesine nasıl yardımcı olabileceğini ve dindarlıklarını uygularken nasıl güçlenebileceklerini araştırmaktır. Makale, dini inancın insanlara hayata tutunmaları, anlam ve amaç bulmaları için inanç vererek ve aynı zamanda destekleyici bir insan ağı sağlayarak insanlara zorlukların üstesinden gelmelerini sağlamada nasıl yardımcı olabileceğini ortaya koymada yardımcı olabilir. Veriler Türkiye'de Şırnak Üniversitesi'nde öğrenim gören 30 öğrenci ile yapılan yarı yapılandırılmış görüşmelerden elde edilmiştir. Veriler, katılımcıların dünyayı anlamlandırma süreçlerine, gelişen anlayışlarına, algılarına, deneyimlerine ve kimlik durumlarına ilişkin açıklamalarını içerir. Bununla birlikte, literatür tarama yöntemi de araştırmanın kalitesini desteklemek ve artırmak için seçilmiştir. Elde edilen veriler gösteriyor ki; bireysel ve dini inanç ve kimlik motivasyonu arasındaki ilişki homojen olmayan sonuçlar ve faktörlerle ilgilidir. Her bireyin dini kimliğe ilişkin farklı kavramları ve farklı motivasyonları vardır. Müslüman gençler de karma ve melez bir kimlik oluşturmaktadırlar. Bu anlamda dindarlık ve kimlik, farklı sosyal ve psikolojik dinamiklerden beslenir; genel olarak zaman, mekan ve sosyalleşme süreçleri ile ilgili görünmektedir.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, Din ve Dirençlilik, Değişen Kimlikler ve Dayanıklılık, Hibrit Kimlikler, Direnen Müslüman Gençlik, Yeni Dindarlık Biçimleri

Change of Identities and Religiosities of Muslim Young People across Time and Space: Resilient Youth

Öz

Modern people have cut themselves off from the sacred and imaginative realties and live in secular and measurable time. They live in a world described by Max Weber in terms of disenchantment. In Muslim society, many Muslims are not detached from reality; rather, they live in an enchanted world, a world of spirits and forces. This creates tensions between secular liberal and traditional views of life. In this sense, the young people strives to take a certain place and role in that society; they try to know themselves in society, to determine their personalities’ limits, to find out ‘who they are, what they believe, what they value and connect, what their aim should be, in short, what their place in society is’. In this research, the identity, religious life and behavior of Muslim young people, religious resilience, and accordingly religious changes and transformations have been examined along with religious potential. To be resilient, a person must be able to change, and to adapt to new circumstances. Thus, the paper explores that the Turkish youth may have new religious perceptions and different identity structures depending on the color of the time. The effect of different cultures and social changes and the new social manifestations that develop depending on this situation can be effective on the way to the transformation of religious identities. İn the first step, this paper is exploring the questions: ‘how does religion affect young people's recognition and evaluation of themselves and life? The next step is to research how Muslim youth can help people experiencing resilience to be strengthened, and how they can be strengthened as they exercise a religiosity and their identity. The paper could help to find out how religious faith can have in enabling people to overcome difficulty by giving them faith to hold on to life and find meaning and purpose, as well as by providing a supportive network of people. The data were obtained from semi-structured interviews which were conducted with 30 students of Şırnak University in Turkey. İt includes participants’ accounts of their process of making meaning of the world, their evolving understanding, perceptions, experiences and identity situations. Nevertheless, literature survey method has chosen to support and enhance the quality of the research. The qualitative research method was adopted as an interpretative paradigm. The data shows that; the relationship between the individual and religious belief and identity motivation is related to inhomogeneous results and factors. Young people create their own identity, which is mixed, and bricolage. Each individual has different conceptions and different motivations regarding religious identity. In this sense, religiosity and identity is fed by different social and psychological dynamics; in general, it seems to be related to time, space and socialization processes.

Anahtar Kelimeler

Religion Education, Religion and Resilience, İdentity Changes and Resilience, Hybrid İdentity, Resilient Muslim Youth, New forms of Religiosity

Kaynakça

• Almond, Gabriel A. vd. Strong Religion: The Rise of Fundamentalisms Around the World. Chicago: University of Chicago Press, 2003.
• Altıntaş, Mustafa Cabir. The Role of Religious Education in the 21st Century: Worldviews and Identity Discernment of Muslim Youth. Ankara: Nobel Yayıncılık, 2021.
• Altıntaş, Mustafa Cabir. "Worldview Theory and its relation to Islam and Muslim İdentity." ULUM 4/1 (2021),133-158.
• Argyle, Marry. "Dinin Yedi Psikolojik Temeli." çev: Mehmet Dağ, Eğitim Hareketleri Dergisi 23 (1978), 272-273. Bauman, Zygmunt. Kimlik. çev. Mesut Hazır. Ankara: Heretik Yayınları, 2017.
• Bora, Tanıl. Türk Sağının Üç Hali. İstanbul: İletişim Yayınları, 2003.
• Brown, L.B. “Toward the Psychology of Religion”. Journal of Psychology and Christianity 5/2 (1986), 13-18.
• Certel, Hüseyin. "Dini Yaşantıda Kalite Sorunu." SDÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi 24 (2010), 33-59.
• Chapman, Justine Allain. Resilient Pastors: The Role of Adversity in Healing and Growth. SPCK publishing: UK, 2012.
• Davie, Grace. The Sociology of Religion. Atlanta, GA: Sage, 2007.
• Demir, Ömer - Acar, Mustafa. Sosyal Bilimler Sözlüğü. İstanbul: Adres Yayınları, 6. Basım, 2005.
• Durkheim, Emile. Dini Hayatın İlk Biçimleri. haz. Esen Aksu. çev. Yasin Aktay ve Kenan Çapık. İstanbul: Ataç Yayınları, 2019.
• Fitzpatrick, Margaret vd. Globalization and Education Policy in Turkey: Education of Women, Religious Education and Higher Education. University of Illinois: Urbana-Champaign, 2009.
• Genç, Ernur - Tuba Coşkun. "Muhafazakârlık ve Türkiye Muhafazakârlıklarının Bazı Halleri." Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 8/1 (2015), 27-40.
• Gleason, Philip. Kimliği Tanımlamak: Semantik Bir Tarih, çev. Fırat Mollaer, Haz. Fırat Mollaer, Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2014.
• Göle, Nilüfer. İslam’ın Yeni Kamusal Yüzleri. İstanbul: Metis Yayınları, 2000.
• Hökelekli, Hayati. Gençlik, Din ve Değerler Psikolojisi. İstanbul: DEM Yayınları, 3. Basım, 2015.
• Hökelekli, Hayati. Din Psikolojisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 16. Basım, 2021.
• Hyde, Edwin. Religion in Childhood and Adolescense: A Comprahensive Review of the Research. Birmingham: Religious Education Press, 1990.
• Kearins, Judith. Child-rearing practices in Australia: Variation with life-style, Perth: Education Dept. of Western Australia, 1984.
• Kula, Naci. Gençlik Döneminde Kimlik ve Din. Gençlik, Din ve Değerler Psikolojisi. Hayati Hökelekli. 33-81. İstanbul: DEM Yayınları, 3. Basım, 2015.
• Meral, Seden P. Kurumsal Kimlik ve Marka. Ankara: Detay Yayıncılık, 2011.
• Öztürk, Orhan. Ruhsağlığı ve Bozuklukları. Ankara: Nobel Akademi, 16. Basım, 2020.
• Paker, Kamile – Cesur, Sevim. "Laiklik Konusunda Ayrışan Gruplar ve Belirli Psiko-Sosyal Değişkenlerin Dış-Grup Değerlendirmelerinde Rolü." Akademik Araştırma Dergisi 57 (2013), 51-76.
• Paker, Kamile Oya – Akçalı, Selda. "Dinin Bireyselleşmesi: Üniversite Gençliği ile bir Ölçek Çalışması." Gaziantep University Journal of Social Sciences 11/4 (2012), 1440-1459.
• Parekh, Bhikhu. Kimliğin Mantığı. çev. Suat Aksoy. Haz. Fırat Mollaer. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2014.
• Pargament, Kenneth I. "The Bitter and the Sweet: An Evaluation of the Costs and Benefits of Religiousness." Psychological inquiry 13/3 (2002), 168-181.
• Schweitzer, Friedrich. The postmodern life cycle. St. Louis: Chalice Press, 2004.
• Seufert, Günter. Türk Gençleri Arasında Din ve Milliyetçilik: Türkiye ve Avrupa’da Gençlik. Ankara: Konrad Adenauer Vakfı, 2000.
• Sire, James William. The Universe Next Door, Downers Grove: IVP., 2009.
• Stack, Steven. “A Comparative Analysis of Suicide and Religiosity”. Journal of Social Psychology 119/2 (1983), 285-286.
• Subaşı, Necdet. “Türkiye Dindarlığı: Yeni Tipolojiler”. İslamiyat 5/4 (2012), 17-40.
• Tibi, Bassam. Islam between culture and politics. New York: Palgrave, 2001.
• Turkey’s Statistical Year Book. Ankara: MEB yayınları, 2020.
• Valk, John vd. An Islamic Worldview from Turkey. CA: USA, Palgrave, 2017.
• Walsh, Brian J. - Middleton, J. Richard. The Transforming Vision. Shaping a Christian World View, Downers Grove, Ill: lnterVarsity, 1984.
• Yavuz, M. Hakan. “Is there a distinct Turkish Islam?”. Journal of Muslim Minority Affairs 24/2, (October 2004), 213-233.