The Happiness Industry and Spirituality in the Performance Society

Yıl 2024, Sayı: 34, 6 - 26, 15.06.2024

İbrahim Yücedağ , Ali Eren Demir

https://doi.org/10.35415/sirnakifd.1413220

Öz

This study deals with new religious and spiritual searches that emerge in the face of uncertainty, speed of change, stress and anxiety experienced by individuals in the dynamics of today’s society and how these searches are associated with the happiness industry. The main claim of this study is that spiritual movements have become commercialized in the performance society and have become a part of fun morality and the happiness industry. The rapid change and transformation experienced with modernization creates various problems that individuals have difficulty in coping within their inner world. Especially with the secularization debates, efforts to purify today’s world from religion push individuals to different searches. For this purpose, in the face of uncertainty and change, individuals try to reach inner peace and satisfaction by turning to new religious and spiritual searches. Personal development, spirituality and the happiness industry are closely related to individuals’ quest to improve the quality of their lives and the goal of inner fulfilment, and they enable the growth and spread of the happiness industry. The happiness industry is marketed with promises such as adding meaning and purpose to individuals’ lives, reducing stress and anxiety, increasing self-awareness and providing spiritual fulfilment, and attracts the attention of individuals living in the uncertainty and competition of modern society. In this context, the article aims to evaluate in detail the efforts of the happiness industry to provide individuals with performance-oriented inner peace and fulfilment. Using basic theories such as performance society, happiness industry and fun morality, these efforts will be analyzed comprehensively within a theoretical framework. The performance society theory argues that individuals today live in a culture that focuses on their social and economic achievements and emphasizes that individuals are under constant pressure to achieve success and perfection. In this context, understanding how the happiness industry strives to provide individuals with inner peace and satisfaction beyond performance will provide an important analysis from the perspective of performance society theory. The happiness industry is also linked to the fun morality that is widely adopted today. Fun morality refers to an approach in which individuals are in a constant search to make their lives more enjoyable. How the happiness industry positions the products and services offered to individuals within the framework of fun morality and how they add meaning to individuals’ lives is an issue that needs to be addressed from a broader theoretical perspective. In this context, the potential risks of the industry and its possible negative effects on individuals will be analyzed through the theories of performance society and fun morality. In the literature, there is a lack of studies that examine the relationship between the happiness industry, fun morality and spiritual movements. This study aims to fill the gap in the literature in terms of addressing the relationship between these fields, to understand whether the happiness industry can help individuals discover their inner potential, and at the same time to understand the factors that lead individuals to ignore their inner values and keep them under performance pressure. The study is based on a comprehensive data collection and analysis process with a qualitative approach to understand how individuals respond to the challenges of modern life and the role of the happiness industry in this process. At the end of the study, in which literature review and critical readings are prominent, it is concluded that the happiness industry turns individuals into consumer objects by using spiritual pursuits, the individual feels obliged to perform daily performances based on fun morality, inability to access spiritual tools deepens social inequality and not being happy is seen as a crime.

Anahtar Kelimeler

Sociology of Religion, Spirituality, Happiness Industry, Performance Society, Fun Morality, Religion, Sociology.

Performans Toplumunda Mutluluk Endüstrisi ve Spiritüellik

Öz

Bu çalışma, günümüz toplumunun dinamikleri içinde bireylerin yaşadığı belirsizlik, değişim hızı, stres ve kaygı gibi durumlar karşısında ortaya çıkan yeni dini ve spiritüel arayışları ve bu arayışların mutluluk endüstrisi ile nasıl ilişkilendirildiğini ele almaktadır. Spiritüel hareketlerin performans toplumunda ticarileşerek eğlence ahlakının ve mutluluk endüstrisinin bir parçası haline geldiği bu çalışmanın temel iddiasıdır. Modernleşmeyle beraber yaşanan hızlı değişim ve dönüşüm bireylerin iç dünyasında baş etmekte zorlandıkları çeşitli sorunlar yaratmaktadır. Özellikle sekülerleşme tartışmalarıyla günümüz dünyasının dinden arındırılması çabaları bireyleri farklı arayışlara itmektedir. Bu amaçla da belirsizlik ve değişim karşısında, bireyler yeni dini ve spiritüel arayışlara yönelerek içsel huzur ve doyuma ulaşmaya çalışmaktadır. Kişisel gelişim, spiritüellik ve mutluluk endüstrisi, bireylerin hayat kalitesini artırma arayışı ve içsel doyum hedefiyle yakından ilişkilenmekte ve mutluluk endüstrisinin büyümesine ve yayılmasına olanak sağlamaktadır. Mutluluk endüstrisi, bireylerin yaşamlarına anlam ve amaç katma, stres ve kaygılarını azaltma, öz farkındalıklarını artırma ve manevi açıdan doyum sağlama gibi vaatlerle pazarlanmakta ve modern toplumun belirsizlik ve rekabet ortamı içinde yaşayan bireylerin ilgisini çekmektedir. Bu bağlamda, makale, mutluluk endüstrisinin bireyleri performans odaklı içsel huzur ve doyuma ulaştırma çabalarını detaylı bir şekilde değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Performans toplumu, mutluluk endüstrisi ve eğlence ahlakı gibi temel kuramlar kullanılarak, bu çabalar teorik bir çerçeve içinde kapsamlı bir şekilde analiz edilecektir. Performans toplumu kuramı, günümüzde bireylerin sosyal ve ekonomik başarılarına odaklanan bir kültürde yaşadıklarını savunur ve bireylerin sürekli olarak başarıya ulaşma ve mükemmeliyeti elde etme baskısı altında olduklarını vurgular. Bu bağlamda, mutluluk endüstrisinin bireyleri performansın ötesinde bir içsel huzur ve doyuma ulaştırmak için nasıl bir çaba sarf ettiğini anlamak, performans toplumu kuramının perspektifinden önemli bir analiz sunacaktır. Mutluluk endüstrisi, günümüzde yaygın olarak benimsenen eğlence ahlakıyla da bağlantılıdır. Eğlence ahlakı, bireylerin yaşamlarını daha keyifli hale getirmek adına sürekli bir arayış içinde oldukları bir yaklaşımı ifade eder. Mutluluk endüstrisinin bireylere sunulan ürün ve hizmetleri, eğlence ahlakı çerçevesinde nasıl konumlandırdığı ve bireylerin yaşamlarına nasıl anlam kattığı daha geniş bir teorik perspektiften ele alınması gereken bir konudur. Bu bağlamda, endüstrinin potansiyel riskleri ve bireyler üzerindeki olası negatif etkileri, performans toplumu ve eğlence ahlakı kuramları üzerinden incelenecektir. Literatürde, mutluluk endüstrisi, eğlence ahlakı ve spiritüel hareketler arasındaki ilişkiyi irdeleyen çalışmaların eksikliği göze çarpmakta, çalışma, tam da bu alanlar arasındaki ilişkiyi ele alması açısından literatürdeki boşluğu doldurmayı, mutluluk endüstrisinin bireylerin içsel potansiyellerini keşfetmelerine yardımcı olup olamayacağını, aynı zamanda bireyleri kendi içsel değerlerini görmezden gelmeyi ve performans baskısı altında tutmaya yönlendiren faktörleri anlamayı amaçlamaktadır. Çalışmada, bireylerin modern yaşamın zorluklarına nasıl yanıt verdikleri ve mutluluk endüstrisinin bu süreçte oynadığı rolü anlamak için nitel bir yaklaşımla kapsamlı bir veri toplama ve analiz süreci temel alınmıştır. Literatür taraması ve eleştirel okumaların öne çıktığı çalışmanın sonunda mutluluk endüstrisinin spiritüel arayışları kullanarak bireyleri tüketici birer nesne haline getirdiği, bireyin kendisini eğlence ahlakına dayalı gündelik performanslar sergilemek zorunda hissettiği, spiritüel araçlara ulaşamamanın sosyal eşitsizliği derinleştirdiği ve mutlu olmamanın adeta bir suç olarak görüldüğü sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Din Sosyolojisi, Spiritüellik, Mutluluk Endüstrisi, Performans Toplumu, Eğlence Ahlakı, Din, Sosyoloji.

Kaynakça

• Aydemir, Feride. “Postmodern Tüketim Kültürü ve Kutsallık Biçimleri Üzerine Metateorik ve Kavramsal Bir Tartışma: Deneyim, Yaşam Tarzı ve Bireysellik Alanı Olarak Spiritüellik”. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi 36 (31 Aralık 2020), 53-76. https://doi.org/10.17829/turcom.789706
• Baudrillard, Jean. Tüketim Toplumu. çev. Ferda Keskin - Hazal Deliceçaylı. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2021.
• Bauman, Zygmunt. Modernlik ve Müphemlik. çev. İsmail Türkmen. Istanbul: Ayrıntı Yayınları, 2020.
• Belliotti, Raymond A. Happiness is overrated. Londra: Rowman & Littlefield, 2004.
• Binkley, Sam. “Happiness, Positive Psychology and the Program of Neoliberal Governmentality”. Subjectivity 4/4 (01 Aralık 2011), 371-394. https://doi.org/10.1057/sub.2011.16
• Cabanas, Edgar. “Rekindling individualism, consuming emotions: Constructing ‘psytizens’ in the age of happiness”. Culture & Psychology 0 (15 Haziran 2016), 1-14. https://doi.org/10.1177/1354067X16655459
• Cengiz, Kurtuluş vd. Türkiye’de spiritüel arayışlar: deizm, yoga, Budizm, meditasyon, reiki, vb. İstanbul: İletişim, 2. Baskı., 2022.
• Coşkun, Başak. Neoliberal İktidar ve Özne Foucault’nun İzinde Gücel Bir İnceleme. İstanbul: Notabene Yayınları, 2019.
• Creswell, John W. Nitel Araştırma Yöntemleri. çev. Selçuk Beşir Demir - Mesut Bütün. Ankara: Siyasal Kitabevi, 2021.
• Davies, William. Mutluluk Endüstrisi. çev. Müge Çavdar. İstanbul: Sel Yayıncılık, 2018.
• Dittmar, Helga. Consumer Culture, Identity and Well-Being: The Search for the “Good Life” and the “Body Perfect”. Psychology Press, 2007.
• Doğan, Elif. Türkiye’De New Age Hareketi: Şifacı Grupların Sosyo-Ekonomik ve kültürel Tabanı Uzerine Sosyolojik Bir İnceleme. Bursa: Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Din Sosyolojisi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
• Durmuşahmet, Anıl. “Gözetim Akışı: Byung-Chul Han’ın Disiplin Toplumu Eleştirisi Olarak Performans Toplumu ve Kültürel İklimlendirme”. 4. BOYUT Medya ve Kültürel Çalışmalar Dergisi 0/20 (2022), 57-75. https://doi.org/10.26650/4boyut.2022.003
• Ehrenreich, Barbara. Smile or Die: How Positive Thinking Fooled America and the World. Londra: Granta Books, 2010.
• Erdoğan, Emre - Semerci, Pınar Uyan. Toplumsal Araştırma Yöntemleri İçin Bir Rehber. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2021.
• Fowers, Blaine J. “Aristotle on eudaimonia: On the virtue of returning to the source”. Handbook of eudaimonic well-being, 67-83.
• Fuchs, Christian - Trottier, Daniel. “Towards a Theoretical Model of Social Media Surveillance in Contemporary Society”. Communications 40/1 (01 Mart 2015), 113-135. https://doi.org/10.1515/commun-2014-0029
• Goffman, Erving. Reklamlarda Toplumsal Cinsiyet. çev. Devrim Kılıçer - Fahri Öz. Ankara: Heretik Yayınları, 2020.
• Habermas, Jürgen. Kamusallığın Yapısal Dönüşümü. çev. Mithat Sancar - Tanıl Bora. İletişim Yayınları, 2015.
• Han, Byung-Chul. Eğlencenin İyisi Batı Sanatında Ciddi / Eğlenceli İkiliği. çev. Haluk Barışcan. İstanbul: Metis Yayınları, 2023.
• Han, Byung-Chul. Psikopolitika Neoliberalizm ve Yeni İktidar Teknikleri. çev. Haluk Barışcan. İstanbul: Metis Yayınları, 2020.
• Han, Byung-Chul. Ritüellerin Yok Oluşuna Dair: Günümüzün Bir Topolojisi. ed. Ahmet Öz. İstanbul: İnka Kitap, 2023.
• Han, Byung-Chul. Şeffaflık Toplumu. çev. Haluk Barışcan. İstanbul: Metis Yayınları, 2020.
• Han, Byung-Chul. Yorgunluk Toplumu. İstanbul: Açılım Kitap, 2019.
• Hurwitz, Heather. “Self‐Help Movements”, 2016. https://doi.org/10.1002/9781118663219.wbegss209
• Huss, Boaz. “Spirituality: The Emergence of a New Cultural Category and its Challenge to the Religious and the Secular”. Journal of Contemporary Religion 29/1 (02 Ocak 2014), 47-60. https://doi.org/10.1080/13537903.2014.864803
• Illouz, Eva - Cabanas, Edgar. Mutlu Yurttaş İmalatı Mutluluk Endüstrisi Hayatımızı Nasıl Kontrol Ediyor? çev. Tufan Göbekçin. İstanbul: İletişim Yayınları, 1. Baskı., 2023.
• Kabakçı, Gökçe Zeybek. Maksimum Korunma Korku Çağında Reklam. İstanbul: İletişim Yayınları, 1. Baskı., 2019.
• Kozanoğlu, Can. İnternet, Dolunay, Cemaat. İstanbul: İletişim Yayınları, 1997.
• Martin, Courtney E. Perfect Girls, Starving Daughters: The Frightening New Normalcy of Hating Your Body. Simon and Schuster, 2007.
• Maturo, Antonio Francesco vd. “The Positive Medicalization: Digital Meditation”. Digital Health and the Gamification of Life: How Apps Can Promote a Positive Medicalization. 105-131. Emerald Publishing Limited, 2018. https://doi.org/10.1108/978-1-78754-365-220181008
• Mihai, Coman. “Media, Religion, and the Public Sphere”. Religions 14/10 (Ekim 2023), 1253. https://doi.org/10.3390/rel14101253
• Ritzer, George. Modern Sosyoloji Kuramları. çev. Himmet Hülür. İstanbul: De Ki Yayınları, 2018.
• Seligman, Martin EP vd. “Positive psychology progress: empirical validation of interventions.” American psychologist 60/5 (2005), 410.
• Vázquez, Carmelo vd. “Psychological well-being and health. Contributions of positive psychology”. Anuario de Psicologia Clinica y de la Salud/Annuary of Clinical and Health Psychology, 5, 15-27.
• Wolfenstein, Martha. “The Emergence of Fun Morality”. Journal of Social Issues 7/4 (1951), 15-25. https://doi.org/10.1111/j.1540-4560.1951.tb02249.x
• Woolfolk, Robert L. - Wasserman, Rachel H. “Count No One Happy: Eudaimonia and Positive Psychology.” Journal of Theoretical and Philosophical Psychology 25/1 (2005), 81.