HÜKÜMET PROGRAMLARI ve KALKINMA PLANLARI ÇERÇEVESİNDE ‘‘KATILIM HAKKI’’

Yıl 2022, , 493 - 504, 29.07.2022

Veli Sadıç

https://doi.org/10.30692/sisad.1116687

Öz

Toplumların yerleşip barınma, çalışma, dinlenme gibi temel ihtiyaçlarını karşıladıkları alan kent olarak tanımlanmaktadır. Burada yaşayan ve bu ihtiyaçlarını gideren insanlar da kentli olarak bazı haklara sahiptir. Kentli hakları, kentte yaşayan insanların hem insan olmasından kaynaklı sahip olduğu temel insan haklarını hem de o kent ile ilgili çevresel ve kentsel hakları kapsamaktadır. Bu haklardan katılım hakkı ise, kentlilerin kent ile ilgili her türlü konuda söz hakkının olması gerekliliğini ifade etmektedir. Kentli haklarının temeli Avrupa Kentsel Şartı-I ve Avrupa Kentsel Şartı-II’ de atılmıştır. Bu iki uluslararası belge kentli hakları konusunda başta Avrupa ülkeleri olmak üzere tüm dünya ülkelerine rehberlik etmiştir. Bu çalışmada tam da buradan hareketle kentliler için önemli bir hak olan katılım hakkı konusu bu önemli iki belge çerçevesinde tanımlanmış, devamında ise Türkiye özelinde hükümet programları ve kalkınma planlarında bu hakkın nasıl yer aldığı ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

kentli hakları, katılım hakkı, hükümet programları ve kalkınma planlarında katılım hakkı

“Right to Participation” Within the Framework of Government Programs and Devolopment Plans

Öz

The area where societies settle and meet their basic needs such as shelter, work and rest is defined as the city. People who live here and meet these needs also have certain rights as citizens. Urban rights include both the basic human rights of the people living in the city due to being human and the environmental and urban rights related to that city. Among these rights, the right to participate means that the citizens of the city should have a say in all matters related to the city. The basis of the rights of the citizens was laid in the European Urban Charter-I and the European Urban Charter-II. These two international documents have guided all countries of the world, especially European countries, on the rights of citizens. From this point of view, in this study, the right to participation, which is an important right for citizens, is defined within the framework of these two important documents, and then how this right is included in government programs and development plans in Turkey is discussed.

Anahtar Kelimeler

citizens' rights, the right to participate, the right to participate in government programs and development plans

Kaynakça

• Balkır, Z. G. (2010). Konut Hakkı ve İhlalleri: Kentli Haklarının Doğuşu. 2. Sosyal Haklar Ulusal Sempozyumu, (s. 339-358).
• Devlet Planlama Teşkilatı. (1979, Ocak). Mayıs 29, 2019 tarihinde Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı (1979-1983): http://ekutup.dpt.gov.tr.plan4.pdf adresinden alındı
• Ertan, K. A. (2008). Kentli Hakları ve Kente Karşı Suç Bağlamında Kentli Etiği. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (İLKE), 1-22.
• Ertan, K. A. (2013). Kent Hakkı. H. Reyhan, & Ö. Leblebici içinde, Kentli Hakları Bağlamında Kenti Yeniden Düşünmek (s. 13-41). Ankara: Alter Yayıncılık.
• Ertan, K. A. (2014). Kent ve Kentli Hakları. Ankara: TODAİE.
• Güler, M. (2011). Kentsel Haklar, Kapitalizm ve Katılım. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 50-71.
• Karasu, M. A. (2008). Kentli Haklarının Gelişimi ve Hukuki Boyutları. TBB Dergisi, 37-52.
• Keleş, R. (2005). Kent ve Kültür Üzerine. Mülkiye, 9-18.
• Keleş, R., & Mengi, A. (2017). Kent Hukuku. Ankara: İmge Kitabevi.
• Koçak, B., & Bektaş, M. (2019). Ulusal ve Uluslararası Hukuk Sisteminde Kentli Hakları ve Katılım . Kent Akademisi, 104-117.
• Leblebici, Ö., & Açıl, B. H. (2013). Kentsel Dönüşümde Kentli Hakları Çerçevesinde Dönüşüm Gereksinimi. H. Reyhan, & Ö. Leblebici içinde, Kentli Hakları Bağlamında Kenti Yeniden Düşünmek (s. 147-184). Ankara: Alter Yayıncılık.
• Mutlu, A. (2010). Kentli Hakları ve Türkiye. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Neziroğlu, İ., & Tuncer, Y. (2013c). Hükümetler-Programları ve Genel Kurul Görüşmeleri Cilt 3 (20 Kasım 1961-27 Ekim 1965). Ankara: TBMM Basımevi.
• Ökmen, M. (2008). Bir İnsan Hakkı Olarak Yerel Haklar ve Avrupa Kentsel Şartı. Yerel Siyaset, 12-18.
• Pektaş, E. K., & Akın, F. (2010). Avrupa Kentsl Şartları Perspektifinde Bir Kentli Hakkı Olarak ''Katılım Hakkı'' ve Türkiye. Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 23-49.
• TBMM. (1949, Haziran 10). İl İdaresi Kanunu. Haziran 2, 2019 tarihinde Mevzuat Bilgi Sistemi: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.5442.pdf adresinden alındı
• (http://www.migm.gov.tr/kurumlar/migm.gov.tr/AVRUPA-KONSEYI/KentSart-1.pdf, (08.05.2022)).