Neoliberal Economic Policies And The Examination And Evaluation Of The General Outlook Of The Turkish Economy Between 1980-1989 Under Six Factors

Yıl 2023, , 147 - 161, 15.03.2023

Hande Ayhan Gökcek

https://doi.org/10.30692/sisad.1214395

Öz

With globalization, an economic environment dominated by neoliberal policies has been passed all over the world, and it is aimed to make the markets functional by reducing the efficiency of the state as much as possible in a free market economy. While this process progressed successfully in developed countries, it did not bring equal success in developing and underdeveloped countries as it required adapting to global policies. Turkey adopted the neoliberal economy with the January 24 decisions, while providing economic growth with these policies in a short time, the desired welfare could not be achieved in the economic environment due to the growth provided by capital accumulation. In our study, the reflections of neoliberal economic policies in Turkey on the Turkish economy during the 1980-1989 Özal period are discussed. After this topic, a compilation of article studies dealing with the issue was made.

Anahtar Kelimeler

Neoliberalism, Neoliberal Economics, Özal Period, Turkish economy, Six Factors

NEOLİBERAL İKTİSAT POLİTİKALARI VE 1980-1989 YILLARI ARASINDA TÜRK EKONOMİSİNİN GENEL GÖRÜNÜŞÜNÜN ALTI FAKTÖR ALTINDA İNCELENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Öz: Küreselleşmeyle birlikte tüm dünyada neoliberal politikaların hâkim olduğu bir ekonomik ortama geçilmiş, serbest piyasa ekonomisinde devletin etkinliği olabildiğince düşürülerek piyasaların işlevsel hale gelmesi amaçlanmıştır. Bu süreç gelişmiş ülkelerde başarılı bir şekilde ilerlerken, gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerde ise küresel politikalara uyum sağlamayı gerektirdiği için eşit seviyede başarı getirmemiştir. Türkiye 24 Ocak kararları ile birlikte neoliberal ekonomiyi benimsemiş, kısa sürede bu politikalarla ekonomik büyüme sağlarken, sermaye birikimiyle sağlanan büyüme dolayısıyla ekonomik ortamda istenen refah sağlanamamıştır. Bu çalışmada 1980-1989 Özal döneminde Türkiye’deki neoliberal iktisat politikalarının Türk ekonomisine yansımaları incelenerek 6 faktör altında değerlendirilmiştir. Bu konunun ardından konuyu ele alan ulusal ve uluslararası makale çalışmalarına ilişkin bir derleme yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Neoliberalizm, Neoliberal İktisat, Özal Dönemi, Türk ekonomisi, Altı Faktör

Kaynakça

• ARAL, B. (2010). Dispensing with Tradition? Turkish Politics and International Society during the Özal Decade, 1983-93. Middle Eastern Studies, 37(1),72-88
• ARICANLI, T. & RODRIK, R. (1990). An overview of Turkey's experience with economic liberalization and structural adjustment. World Development, 18(10), 1343-1350
• ATAMAN, M. (2002). Özal Leadership and Restructuring of Turkish Ethnic Policy in the 1980s. Middle Eastern Studies, 38(4), 123-142
• ATLI, A. (2011). Business Associations and Turkey’s Foreign Economic Policy: From the ‘Özal Model’ to the AKP, Boğaziçi Journal Vol. 25, no. 2, pp. 171-188.
• BAYKAL, Ö. (2019). Türkiye’de Siyasetin Konsolidasyonu: Turgut Özal Dönemi. Akademik Hassasiyetler, 6 (12), 143-179
• BOZKAN, B. (2016). Türk dış politikasında Turgut Özal Dönemi, İstanbul, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• CIZRELİOĞULLARI, M. N. (2018). Türkiye`de liberalizm (1980-1999): Neo-liberal politikaların Türk politik-ekonomisine etkileri. Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• DOĞAN, F. B. (2016). Turgut Özal Dönemi Ekonomik Liberalleşme, International Turgut Özal Symposium, 03.03.2016
• ERCOŞKUN, B. (2019). Tarihsel Bir Perspektiften Türkiye’de Liberalizm. Akademik Bakış Dergisi, 72, 105-122
• ERKOÇ, T. E. (2014). Economy and Democraisaion: Turgut Ozal Era in Turkey, JOBEPS, 3(6), 55-74
• EŞTÜRK, Ö. (2006). Türkiye’de Liberalizm – 1983-1989 Turgut Özal Dönemi Örneği. Hayat. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• GÜZELSARI, S. (2008). Küresel Kapitalizm ve Devletin Dönüşümü, İstanbul: Sosyal Araştırmalar Vakfı Yayınları.
• HEPER, M. (2013). Islam, conservatism, and democracy in Turkey: comparing Turgut Özal and Recep Tayyip Erdoğan. Bilkent University, 15(2), 141-156.
• İKİZ, A. S. (2020). Turgut Özal ve AK Parti dönemi Türkiye ABD ilişkilerinin ekonomi politiği. Turkish Studies - Economy, 15(3), 1385-1395.
• JESSUA, C. (2005). Kapitalizm, Çev: Işık Ergüden, Ankara: Dost Yayınları
• KARAHANOĞULLARI, Y. & TÜRK, D. (2018). Otoriter Devletçilik, Neoliberalizm, Türkiye. Mülkiye Dergisi, 42 (3), 403-448
• KARAHANOĞULLARI, Y. (2019). Türkiye’de Neoliberalizmin Kuruluş Süreci: 1980-1994. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 74 (2), 429-464
• KARATAŞLI, Ş. S. (2015). The Origins of Turkey’s “Heterodox” Transition to Neoliberalism: The Özal Decade and Beyond. Journal of World-Systems Research, 21(2), 387–416.
• KAZGAN, G. (2008). Türkiye Ekonomisinde Krizler (1929-2001): Ekonomi Politik Açısından Bir İrdeleme, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• KEPENEK, Y. & YENTÜRK, N. (2007). Türkiye Ekonomisi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• KÖYLÜ, M. (2017). Türkiye`de 1980`lerdeki Neo-liberal Dönüşüm, Türkiye ve Kıbrıs Siyasal Sürecine Etkisi. International Conference on “Scientific Cooperation for the Future Thessaloniki in Economics and Administrative Sciences”, 408-419.
• KURMUŞ, O. (2010). Türkiye’de Neoliberalizm. Mülkiye 2010 Cilt: XXXIV Sayı:268, 9-43
• KURUN, İ. (2017). Yeni Sağ ve Demokratikleşme Arasındaki İlişki- Turgut Özal Dönemi Türkiye’si Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (22), 358-374
• LAÇİNER, S. (2004). Ozalism-An Alternative In Turkish Foreign Policy, Yonetim Bilimleri Dergisi (1:1-2) 2003-2004, 161-210
• LAÇİNER, S. (2019). Turgut Özal Period in Turkish Foreign Policy: Özalism. USAK (Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu), 2, 153-205
• MOVASSEGHI, A. & KUHKHEIL, M. (2018). On Social and Economic Ground of The Second Wave of Neoliberal Development In Turkey. Politics Quarterly, 48(3), 771-788
• MÜFTÜLER, M. (2006). Turkish economic liberalization and European integration. Middle Eastern Studies, 31(1),85-98
• ÖNİŞ, Z. (2007). Turgut Özal and his Economic Legacy: Turkish Neo-Liberalism in Critical Perspective. Middle Eastern Studies, 40(4), 113-134
• ÖZEN, H. (2013). Informal Politics in Turkey During the Ozal Era (1983-1989). Alternatives: Turkish Journal of International Relations, 12 (4), 77-91
• ÖZER, M. H. (2014). Role Of Turgut Ozal In The Transformation Of Economic Mindset After 1980 In Turkey. IIB International Refereed Academic Social Sciences Journal; Istanbul Vol. 5, Iss. 16, (Oct-Dec 2014): 60-78.
• ÖZSAĞIR, A. (2003). Kopenhag Kriterleri Işığında Serbest Piyasa Ekonomisi, Mercek, 8(10), ss.1-40
• STIGLITZ, J. E. (2008). Eşitsizliğin Bedeli: Bugünün Bölünmüş Toplumu Geleceğimizi Nasıl Etkiliyor?. , çev.: Ozan İşler. İstanbul: İletişim Yayınları.
• TURGUT, A. E. (2019). Türkiye’de Neoliberalizm ve Sosyal Devletin Dönüşümü. İstanbul. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• ÜNAL, U. (2015). Özal Dönemi Ekonomisine Genel Bir Bakış [Özal Dönemi Boyunca Türkiye Ekonomisine Genel Bir Bakış], MPRA Paper 81603, University Library of Münih, Almanya.
• YILDIRIM, C. (2011). Neoliberal İktisat Politikalarının Türkiye’de Orta Sınıfa Etkisi. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• YILMAZ, M. E. (2016). The Most Important Legacies Of Turgut Özal For Turkey; In Particular, Economic Liberalism. İstanbul 29 May University Political Science and International Relations, 1-12
• ZOLFAGHARI, V. (2021). Political Economy of Development and Democracy in Turkey During Turgut Ozal (1983-1993). University Of Munich.