SİLİFKE KALESİ HİSARPEÇE BÖLÜMÜ KAZILARI

Yıl 2023, , 401 - 425, 31.07.2023

Razan Aykaç , Ali Boran

https://doi.org/10.30692/sisad.1277764

Öz

Silifke Kalesi, hac ve ticaret yolu üzerinde, Anadolu ve Kıbrıs ile bağlantının sağlandığı stratejik bir konumda inşa edilmiştir. Bu nedenle İlk Çağlardan itibaren önemini korumuş ve kalede farklı devletler hâkimiyet sürmüştür. Silifke, Mısır Ptolemaios Devleti ile Selevkos Krallığından sonra Roma hâkimiyetine girmiştir. Roma İmparatorluğunun bölünmesiyle Doğu Roma sınırları içerisinde kalmıştır. Kale Roma döneminde inşa edilmiştir, bunu surların ve kale içerisindeki bazı yapıların temel taşlarından anlamak mümkündür. Roma döneminden sonra kale Bizans hâkimiyetine girmiştir ve ardından kısa süreliğine Ermeniler ile St. Jean Şövalyeleri arasında el değiştirmiştir. XIII. yüzyılın sonlarında Kıbrıs Krallığı, XIV. yüzyılın ortalarında Karamanoğulları ve XV. yüzyılın sonuna doğru son olarak Osmanlı devletinin hâkimiyetine girmiştir. XVI. yüzyılın sonunda çıkan ayaklanmalar, isyanlar sonucu Silifke ve çevresindeki ekonomik - siyasi yapı büyük oranda çökmüştür. Bu durumda halkın, tüccarların tek güvenli yeri kale olmuştur ve kale bu özelliğini XIX. yüzyılın sonuna kadar korumuştur. Bu tarihten sonra kale terk edilmiştir. Zamana ve hava şartlarına yenik düşen kale yıpranmış, bozulmuş kaleiçi yerleşim taş ve toprak yığını altında kalmıştır.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı, Kale, Hisarpeçe, Seramik, Kazı

Excavatıons Of Curtaın Walls (Hisarpache) Of Silifke Castle

Öz

Silifke Castle was built on the Hajj and trade route in a strategic location where the connection between Anatolia and Cyprus was established. For that reason, it has preserved its importance since the early ages and different states dominated the castle. Silifke came under Roman rule after the Ptolemaic Dynasty of Egypt and the Seleucid Empire. It remained within the borders of the Eastern Roman Empire after the division of the Roman Empire. The castle was built in the Roman era, it is possible to understand that from the foundation stones of the walls and some structures in the castle. After the Roman era, the castle came under the Byzantine rule and then changed hands between the Armenians and Knights Hospitaller for a short time. It came under the rule of the Kingdom of Cyprus at the end of the 13th century, the Karamanids in the middle of the 14th century, and lastly the Ottoman Empire at the end of the 15th century. The economic and political structure in Silifke and its surrounding collapsed substantially as a result of revolts that broke out at the end of the 16th century. The only safe place for the people and the merchants was the castle in that situation, and the castle had preserved that feature until the end of the 19th century. The castle was abandoned after that time. The castle which was defeated by time and weather conditions was worn and destroyed, and the settlement inside the castle remained under a pile of stones and soil.

Anahtar Kelimeler

Ottoman, Castle, Excavation, Hisarpache, Ceramic

Kaynakça

• AKDAĞ, M. (1995). Türk Halkının Dirlik ve Düzenlik Kavgası, Celali İsyanları. İstanbul: Cem Yayınları.
• ALTAY, M. H. (1965). Adım Adım Çukurova. Adana: Çukurova Turizm Derneği.
• AYKAÇ R. (2021). Kilikya Bölgesindeki Kaleler İçerisinde Silifke Akkale (Ak Liman)’nin Yeri ve Önemi. Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi, (15), 137-160.
• AYKAÇ, R. (2021). Silifke Kalesinin Kazılar Sonucu Ortaya Çıkan Yerleşim Dokusu. İstanbul: Ege Yayınları.
• BORAN, A. - Aykaç, R. (2020). Silifke Kalesi 2018 Yılı Kazı Çalışmaları. 41. Kazı Sonuçları Toplantısı, (I), 113-134.
• BOA, MAD. nr 176 vrk 401b; BOA. TD 1, s.27.
• ÇELİK, Ş. (2009). Silifke. TDV İslam Ansiklopedisi, 37. İstanbul: TDV Yayınları. s.200-202.
• EDWARDS, R. W. (1987). The Fortifications of Armenian Cilicia. Washington: Dumbarton Oaks Studıes.
• FRANCİS, B. (1818). Karamania Or A Brief Description of The South Coast of Asia Minor and of The Remains of Antiquity. London: R. Hunter.
• GÜMÜŞCÜ, O. (2001). XVI. yy Larende (Karaman) Kazasında Yerleşme ve Nüfus. Ankara: TTK.
• GÜRTÜRK, S. (1987). Silifke Tarihi. Silifke: Can Matbaa.
• KEİL J. - WİLHELM A. (1931). Monumenta Asiae Minoris Antiqua Vol.III. Manchester : Manchester Universıty Press.
• KAYA, M. (1999). Karamanoğulları Döneminde Silifke (Yayımlanmamış Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi.
• LANGLOİS, V. (1858). Les Ruines De Séleucie Dans La Cilicie-Trachée. Revue Archéologique, 15.(2), 748-757.
• HOUWİNK TEN CATE P.H. H.J. (1961). The Luwian Population Groups of Lycia and Cilicia Aspera During the Hellenistic Period. Leiden: E.J. Brill.
• STRABON. (2000). Antik Anadolu Coğrafyası (Geographika:Kitap XII-XIII-XIV). (Çev. Adnan Pekman). İstanbul: Arkeoloji Sanat Yayınları.
• SÜMER, F. (2001). Karamanoğulları. TDV İslam Ansiklopedisi, 24. İstanbul: TDV Yayınları s.454-460.
• TAŞKIRAN, C. (2009). Silifke Ulu Kent. Silifke: Sim Matbaacılık.
• TOPAL, N. (2010). Karamanoğulları Hayat ve Vakayi’ Tarihiyyeleri. Konya. Kömen Yayınları.
• UÇAR, A. (2009). Temettuat Defterlerine Göre 19. Yüzyılda Silifke. İstanbul: İstanbul Silifke Kültür ve Yardımlaşma Derneği
• UZUNÇARŞILI, İ. H. (1983). Osmanlı Tarihi. II, Ankara: TTK Yayınları
• YALÇIN, A. (2004). Geç Devir Osmanlı Silifke’si (1860-1904). Silifke: Taşeli Ofset.