TÜRKİYE’DE EĞİTİMLİ KADINLARIN İSTİHDAMA VE EKONOMİK BÜYÜMEYE ETKİSİ

Yıl 2021, , 295 - 307, 24.07.2021

Hakan Yalçınkaya , Tanay Dilber

https://doi.org/10.30692/sisad.922602

Öz

Kadınların işgücüne piyasasında olması hem ekonomik kalkınmayı hem de sürdürülebilir ekonomik büyümeyi etkilemektedir. Böylece çalışarak gelir elde etmeye başlayan kadınların sosyal ve ekonomik özgürlükleri de artmaktadır. Ancak bu amaçla Türkiye’de kadınların işgücüne katılımını arttırmak amacıyla çeşitli yasal düzenlemeler ve projeler yürütülse de istenilen yere ulaşılamamıştır. Ülkemizde çalışan kadınların işgücüne katılım oranı OECD ülkelerine göre oldukça geride kalmaktadır. Bu durumun başlıca sebepleri arasında Türkiye’de cinsiyet temelli bakış açısının kısmen hakim olması, kadının asıl görevinin çocuk bakımı olarak görülmesi ve iş için gerekli eğitim seviyelerinin çok yeterli olmamasıdır.
Bu çalışmada 1988-2019 yılları arasında kadın istihdamın ve kadın yüksek okullaşma oranının ekonomik büyüme üzerindeki etkisi incelenmiştir. Ekonometrik analiz olarak Zaman Serisi Analizi yapılmıştır. İlk olarak durağanlık analizi yapılmıştır. Daha sonra birim kök testlerine ek olarak değişkenlere yapısal kırılmalı birim kök testi uygulanmıştır. VAR model için uygun gecikme uzunluğunun belirlenmesinin ardından Granger Nedensellik testi yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre istihdam edilen kadın sayısından, GSYİH’ya tek yönlü bir nedensellik ilişkisi, kadın yüksek okullaşma oranından, istihdam eden kadın sayısına ise çift yönlü bir nedensellik ilişkisi bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

EKONOMİK BÜYÜME, İSTİHDAM, İŞGÜCÜ

The Impact Of Educated Women On Employment And Economic Growth In Turkey

Öz

The fact that women are in the labor market affects both economic development and sustainable economic growth. Thus, social and economic freedom of women who start earning income by working increases. However, for this purpose various legal reforms in order to increase the participation of women in the labor force in Turkey and is driven projects could not be achieved to the desired location. Labor force participation rate of working women in our country is far behind compared to OECD countries. Among the main reasons for this situation is partially dominant gender-based perspective in Turkey, seen as the main task of the woman's child care and education level required for the job is not very adequate.
In this study, the effect of female employment and female higher schooling rate on economic growth between 1988-2019 was examined. Time Series Analysis was made as an econometric analysis. First, the stationarity analysis was made. Then, in addition to the unit root tests, the unit root test with structural break was applied to the variables. After determining the appropriate lag length for the VAR model, Granger Causality test was performed. According to the results of the analysis, a one-sided causality relation was found from the number of employed women to GDP, and a two-way causality relation to the female higher schooling rate and the number of employed women.

Anahtar Kelimeler

Economic Growth, Employment, Labor

Kaynakça

• Aydın, F. (2011). Kadın İstihdamının Rekabet Gücü ve Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye İle Rekabet Gücü En Yüksek Ülkelerin Karşılaştırılması. Erciyes Üniversitesi, Doktora Tezi.
• Bayram, M.(1987). Bacıyan-ı Rum, Gümüş Matbaası, Konya.
• Bozdağlıoğlu, E. ve Özpınar, Ö. (2011). Türkiye’ye Gelen Doğrudan Yabancı Yatırımların Türkiye’nin İhracat Performansına Etkilerinin VAR Yöntemi ile Tahmini, D.E.Ü Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:13, Sayı:3, 39-63.
• Besamusca, J., Tijdens, K., Keune, M. ve Steinmetz, S. (2015), Working Women Worldwide Age Effects in Female Labor Force Participation in 117 Countries, World Development, Vol. 74, pp. 123-141
• Bloom, D.E.,Canning, D. ve Fink, G. (2009), Fertility, Female Labor Force Participation and TheDemographic Dividend, J Econ Growth, pp. 14, 79-101.
• Baliamoune-lutz, M. ve McGilivray, M. (2007), “Gender Inequality and Growth in SubSaharan Africa and Arab Countries”, African Economic Conference, 15-17 November 2007, Ethiopia
• Celasun, D. T. (2014), “Kadınların İşgücüne Katılımı ve Büyüme: OECD Ülkeleri ve Türkiye”, http://www.academia.edu/6856512/, Erişim Tarihi: 12.06.2017.
• Dollar, D. Gatti, R. (1999) .Gender Inequality, Income and Growth: Are Good Times Good For Women?, Policy Research Report on Gender and Development, Working Paper Series, No:1, 1-42
• Dücan, E. ve Polat, M. A. (2017). Kadın İstihdamının Ekonomik Büyümeye Etkisi: OECD Ülkeleri için Panel Veri Analizi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(1), 155-170.
• Durmaz, Ş.(2016). İşgücü Piyasasında Kadınlar ve Karşılaştıkları Engeller, Ahi Evran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(3), s.46, 37-60
• Eyüboğlu, S.(1999). Kadın İşgücünün Değerlendirilmesinde Yetersizlikler, Milli Prodüktivite Yayınları, Ankara
• Er, Ş. (2012). Women Indıcators Of Economic Growth: A Panel Data Approach. The Economic Research Guardian, 27-42.
• Günsoy, G. ve Özsoy, C. (2012), “Türkiye’de Kadın İşgücü, Eğitim ve Büyüme İlişkisinin VAR Analizi”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 49(568): 21-40.
• Granger,C.,(1969).Investigating Causal Relations by Economectric Models and Cross-Sprectral Method.,Econometrica,37:553-560
• Ilgın, Y. (1995), Kayıt Dışı Ekonomi ve Türkiye’deki Boyutları, Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı Uzmanlık Tezi, İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü
• İnce, M. (2011). The Role of Female Education in Economic Development: A Case For Turkey . Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 227-238
• Özer, M. ve Biçerli, K. (2003). Türkiye’de Kadın İşgücünün Panel Veri Analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 1, 55-85.
• Karabıyık, İ. (2012). Türkiye’de Çalışma Hayatında Kadın İstihdamı. Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, Sayı: 32, s. 231-260.
• Kennedy, P. (2006). Ekonometri Kılavuzu, Çev: Muzaffer Sarımeşeli ve Şenay Açıkgöz, 5. Baskı, Gazi Kitapevi, Ankara.
• Khan, R.E. and Khan, T. (2009). Labor Force Participation of Married Women in Punjab (Pakistan). Journal of Economic and Social Research, 11(2), 77-106.
• Klasen, S. (2000), “Does Gender Inequality Reduce Growth and Development? Evidence from Cross-Country Regressions”, World Bank Policy Research Report Working Paper, 7: 1-39.
• Korkmaz, M., Alacahan, N. D., Cesim, D. T., Yücel, A. S. ve Aras, G. (2013),“Türkiye’de Kadın İstihdamının Amerika Birleşik Devletlerindeki Kadın İstihdamı İle Karşılaştırılması”, International Periodical For The Languages, Literatura and History of Turkish or Turkic, 8(9): 1845-1863.
• Karaca, A. (2007).Kadın Yöneticilerde Kariyer Engelleri:Cam Tavan Sendromu Üzerine Uygulamalı Bir Araştırma,Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi,1-136.
• Küçükkaya, H., ve Dündar,S.(2019). Türkiye’de Okun Yasası Sınamasına Farklı Bir Bakış: Kadın İşgücüne Katılım Oranı ve Ekonomik Büyüme İlişkisi,Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi,8(4),40-51.
• Lahoti, R. ve Swaminathan, H. (2013), “Economic Development and Female Labor Force Participation in India”, IIM Bangalore Research Paper No. 414: 1-42.
• Lenchman, E. ve Kaur, H. (2015), “Economic Growth and Female Labor Force Participation-Verifying the U-Feminization Hypothesis. New Evidence For 162 Countires Over the Period 1990-2012”, Economics and Sociology, 8(1): 246-257
• Luci, A. (2009), “Female Labour Market Participation and Economic Growth”, International Journal of Innovation and Sustainable Development, 4(2/3): 97-108.
• Mert M., & Çağlar A.E.,(2019).Eviews ve Gauss Uygulamalı Zaman Serileri Analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Özçatal, Elif (2009); ‘‘Tokat Emek Piyasasında Kadın İşgücünün Konumunun Toplumsal Cinsiyet Perspektifinden Analizi,’’ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, Cilt 4 Sayı 1, s. 54-74.
• Serel, H. ve Özdemir, B. S. (2017). Türkiye’de Kadın İstihdamı ve Ekonomik Büyüme İlişkisi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 15(3), 134-150.
• Seguıno, S. (2000). Gender Inequality and Economic Growth: A Cross- Country Analysis. World Development, 1211-1230.
• Tsani, S. Paroussos, L. and Fragiadakis, C. Charalambidis, I and Capros,P, (2012). Female Labour Force Participation and Economic Development in Southern Mediterranean Countries: What scenarios for 2030. Medpro Technical Report No. 19
• Tansel, A. (2002, Mayıs). İktisadi Kalkınma ve Kadınların İşgücüne Katılımı: Türkiye'den Zaman
• http://www.tuik.gov.tr/Start.do (09.12.2020).
• Uysal D, Keskin R., Sertkaya Y.(2016).Türkiye’de Kadınların İşgücüne Katılımını Belirleyen Faktörler Üzerine Ekonometrik Bir Analiz. İktisadi Yenilik Dergisi,3(2),73-92.