ÇİN’İN YÜKSELİŞİ VE ASYA’NIN YENİDEN DENGELENMESİ: NEO-GRAMŞİYAN BİR BAKIŞ

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 3, 543 - 559, 22.11.2020

Hüseyin Korkmaz , Osman Köse

https://doi.org/10.30692/sisad.816272

Cited By: 1

Öz

20.yüzyılın son çeyreği Çin’in ekonomik anlamda belirgin bir yükselişine sahne olmuştur. Bu yükseliş 1945 sonrasında ABD tarafından inşa edilen Uluslararası Sistem içerisinde dönüşüme yönelik bir baskı yaratmıştır. Konu ile ilgili yapılan çalışmalar ABD’nin küresel ölçekte düşüşe geçtiğini, Çin’in ekonomik ve askeri modernizasyon açısından yükseldiğini iddia etmektedir. Ancak bu iddialar ile ilgili yapılan çalışmalar güç ilişkileri bağlamında incelikli bir detaylandırmadan yoksundur. Bu çalışma ABD Başkanı Barack Obama dönemi üzerinden ABD-Çin ilişkilerini küresel ölçekte Neo-Gramşiyan bir perspektif içerisinde anlamayı amaçlamaktadır. Çalışmada metodolojik açıdan nitel analiz yöntemi kullanılmıştır. İlgili dönemde yayınlanan raporlar, belgeler ve konuşmalar eleştirel söylem analizine tabi tutulmuştur. Bu dönemin seçilmesinin sebebi Çin’in yükselişinin ivme kazanması ile ABD’nin küresel etkisinin azaldığı dönemin çakışmasıdır. Çin’in 2008 yılında yaşanan küresel finansal krizin ardından hızlı bir şekilde toparlanması ve büyümeye devam etmesi, Barack Obama yönetimini Çin’e yönelik kontrollü bir katılım stratejisine doğru yönlendirmiştir. Neo-Gramşiyan bakış açısıyla yürütülen bu çalışma iki açıdan önemlidir: Birincisi, Çin'in Obama dönemi boyunca sistemde kazandığı ağırlığı göreceğiz. İkincisi, ABD'nin ekonomik ve askeri düşüşünü entelektüel ve maddi temelde anlayarak bütüncül bir yaklaşım geliştireceğiz. Söz konusu dönemde Çin’in politik açıdan düşük bir profil izleyerek tüm gücünü ekonomik büyümeye yönlendirdiği, ABD’nin ise 2008 yılında yaşanan küresel finansal krizin etkileri ile boğuşmasından dolayı zayıf düştüğü görülmektedir. Çalışma, Barack Obama yönetiminde gerçekleştirilen Asya’ya dönüşün (Pivot to Asia) Çin’e yönelik ‘üstü kapalı’ bir çevreleme yaklaşımı olduğunu ancak kurumsal kapasite açısından yeterli olmadığını savunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Asya, Çin'in Yükselişi, Yeniden Dengeleme, Barack Obama, Neo-Gramşiyan

Kaynakça

• BBC. (2012, November 15). Full text: China's new party chief Xi Jinping's speech. BBC: https://www.bbc.com/news/world-asia-china-20338586 adresinden alındı.
• Bijian, Z. (2005). China’s Peaceful Rise to Great Power Status. Foreign Affairs, September/ October, vol. 84 no.5.
• Bureau, C. (2000). United States of Census Bureau. https://www.census.gov/foreign-trade/balance/c5700.html#2000 adresinden alındı.
• Chun, L. (2006). The Transformation of Chinese Socialism. Duke University Press.
• Clinton, H. (2011). America’s Pacific Century. Foreign Policy, Foreign Policy, (11 Ekim 2011), https://foreignpolicy.com/2011/10/11/americas-pacific-century.
• Clinton, H. (2014). Hard Choices. London: Simon & Schuster.
• Cox, R. (1981). Social Forces, States and World Orders: Beyond International Relations Theory. Journal of International Studies, 126-155.
• Cox, R. (1987). Production, Power and World Order: Social Forces in the Making of History. New York: Columbia University Press.
• Cox, R. (1993). Gramsci, Hegemony and International Relations: An Essay in Method. S. Gill içinde, Gramsci, Historical Materialism and International Relations. Cambridge: Cambridge University Press.
• Cox, R. (1996). Approaches to World Order. Cambridge: Cambridge University.
• Cox, R. (1997). The New Realism Perspectives on Multilateralism and World Order. New York: United Nations Univerity Press.
• Cox, R., & Schechter, M. G. (2002). The Political Economy of a Plural World: Critical reflections on Power, Morals and Civilisation. London: Routledge.
• Cox, R., & Sinclair, T. (2016). Dünya Düzenine Yaklaşımlar. İstanbul: Uluslararası İlişkiler Kütüphanesi.
• Davis, B. (2018, July 27). When the world open the gates of china. Wall Street Journal: https://www.wsj.com/articles/when-the-world-opened-the-gates-of-china-1532701482 adresinden alındı.
• Defense, D. o. (2011). Military and security developments involving the People’s Republic of China, US Department of Defense. https://media.defense.gov/2019/May/02/2002127082/-1/1/1/2019_Chİna_Military_Power_Report.pdf adresinden alındı.
• Deparment, D. o. (2009). DoD Releases Fiscal 2010 Budget Proposal. https://archive.defense.gov,releases/release.aspx?releaseid=12652 adresinden alındı.
• Donilon, T. (2011, November 28). America is back in the Pacific and will uphold the rules. Financial Times: https://www.ft.com/content/4f3febac-1761-11e1-b00e-00144feabdc0 adresinden alındı.
• Donilon, T. (2013). White House. Remarks by Tom Donilon The United States and the Asia-Pacific in 2013: https://www.whitehouse.gov/the-press-office/2013/03/11/remarks-tomdonilonnational-security-advisor-president-united-states-an adresinden alındı.
• Fontana, B. (2008). Hegemony and Power in Gramsci. Routledge Press.
• Gill, S., & Law, D. (1993). Global Hegemony and the Structural Power of Capital. S. v. Gill içinde, Historical Materialism and International Relations. Cambridge: Cambridge Press.
• Gilpin, R. (1988). The Theory of Hegemonic War. Journal of Interdisciplinary History Vol. 18, No. 4, 591-614.
• Gözen, R. (2016). Uluslararası İlişkiler Teorileri. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Gramsci, A. (1971). Selections From Prisone Notebooks. New York: International Publishers.
• Gramsci, A. (2013). Modern Hükümdar. İstanbul: Arya Yayıncılık.
• Ikenberry, J. (2008). The rise of China and the future of the West, can the liberal system survive? Foreign Affairs: https://www.foreignaffairs.com/articles/asia/2008-01-01/rise-china-and-future-west adresinden alındı.
• Jinping, X. (2017, April 4). Full text of Xi Jinping's report at 19th CPC National Congress. China Daily: https://www.chinadaily.com.cn/china/19thcpcnationalcongress/2017-11/04/content_34115212.htm adresinden alındı.
• Kennedy, P. (2010). Büyük Güçlerin Yükselişi ve Düşüşü. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Krauthammer, C. (1990). The Unipolar Moment. Foreign Affairs, 23-33.
• Mann, J. (2012). The Obamians: The Struggle inside the White House to Redefine American Power. New York: Viking.
• Mcbride, J., & Chatzky, A. (2019, January 4). What Is the Trans-Pacific Partnership (TPP)? Council on Foreign Relations: https://www.cfr.org/backgrounder/what-trans-pacific-partnership-tpp adresinden alındı.
• Mearsheimer, J. (2006). Structural Realism. M. K. Tim Dunne içinde, International Relations Theories: Discipline and Diversity (s. 77-94). Oxford: Oxford University Press.
• Moran, A. (2017). Barack Obama and the Return of ‘Declinism’: Rebalancing American Foreign Policy in an Era of Multipolarity. E. Dumbrell içinde, The Obama Presidency and The Politics of Change (s. 265-287.). London: Palgrave Macmillan.
• Morton, A. D. (2011). Gramsci’yi Çözümlemek. İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• NIC. (2008). Global Trends 2025: A Transformed World. www.dni.gov/nic/NIC_2025_project.html adresinden alındı.
• Nye, J. (2003). Amerikan Gücünün Paradoksu. İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• Nye, J. (2011). The Future of Power. New York: Public Affairs.
• NYT. (2009, November 17). China Holds Firm on Major Issues in Obama’s Visit. NYT: https://www.nytimes.com/2009/11/18/world/asia/18prexy.html adresinden alındı.
• Panetta, L. (2012). Shangri-La security dialogue—Delivered by secretary of defense Leon E. Panetta. US Department of State: http://archive.defense.gov/Speeches/Speech.aspx adresinden alındı.
• Ransome, P. (2010). Antonio Gramsci Yeni Bir Giriş. Ankara: Dipnot Yayınları.
• Riley, C. (2017). Trump's decision to kill TPP leaves door open for China. CNN: https://money.cnn.com/2017/01/23/news/economy/tpp-trump-china/ adresinden alındı.
• SIPRI. (2011). Year Book 2011, Armaments, Disarmament and International Security. SIPRI: https://www.sipri.org/sites/default/files/2016-03/SIPRIYB11summary.pdf adresinden alındı.
• SIPRI. (2012). Year Book 2012, Armaments, Disarmament and International Security. https://www.sipri.org/sites/default/files/2016-03/SIPRIYB11summary.pdf adresinden alındı.
• SIPRI. (2013). Year Book 2013, Armaments, Disarmament and International Security. https://www.sipri.org/sites/default/files/2016-03/SIPRIYB11summary.pdf adresinden alındı.
• Stiglitz, J. (2010). Freefall: America, Free Markets, and the Sinking of the World Economy. New York: W.W. Norton, 2010.
• Wallerstein, I. (2004). Amerikan Gücünün Gerileyişi. İstanbul: Metis Yayınları.
• Walt, S. (2011, October 25). The End of the American Era". The National Interest: http:// nationalinterest.org/article/the-end-the-american-era-6037 adresinden alındı. Waltz, K. (1979). Theory of International Politics. California: Addison-Wesley Publishing Company.
• White House. (2009). Joint Press Statement by President Obama and President Hu of China. https://obamawhitehouse.archives.gov/the-press-office/joint-press-statement-president-obama-and-president-hu-china adresinden alındı.
• White House. (2010). National Security Strategy. https://obamawhitehouse.archives.gov/sites/default/files/rss_viewer/national_security_strategy.pdf adresinden alındı.
• White House. (2011). Press Conference with President Obama and President Hu of the People's Republic of China. White House: https://obamawhitehouse.archives.gov/the-press-office/2011/01/19/press-conference-president-obama-and-president-hu-peoples-republic-china adresinden alındı.
• White House. (2011, November 17). Remarks By President Obama to the Australian Parliament. White House: https://obamawhitehouse.archives.gov/the-press-office/2011/11/17/remarks-president-obama-australian-parliament adresinden alındı.
• White House. (2012, January 24). Remarks by the President Obama in the State of the Union Address. Remarks by the President Obama in the State of the Union Address: http://www.whitehouse.gov/the-press-office/2012/01/24/remarks-president-stateunion-address adresinden alındı.
• White House. (2015, February 6). The 2015 National Security Strategy. White House: https://obamawhitehouse.archives.gov/the-press-office/2015/02/06/fact-sheet-2015-national-security-strategy adresinden alındı.
• White House. (2015, November 16). Advancing the Rebalance to Asia and the Pacific. https://obamawhitehouse.archives.gov/the-press-office/2015/11/16/fact-sheet-advancing-rebalance-asia-and-pacific adresinden alındı.
• House, W. (2016). Remarks of President Barack Obama – State of the Union Address As Delivered: https://obamawhitehouse.archives.gov/the-press-office/2016/01/12/remarks-president-barack-obama-%E2%80%93-prepared-delivery-state-union-address adresinden alındı.
• World Bank (2014). GDP Ranking. World Bank: http://data.worldbank.org/data-catalog/GDP-ranking-table adresinden alındı.
• Zakaria, F. (2009). The Post-America World. New York: W. W. Norton &Company.