TÜRKİYE’NİN GIDA TİCARETİ VE AÇIKLANMIŞ KARŞILAŞTIRMALI ÜSTÜNLÜKLER MODELİ: JELATİN PAZARI ÖRNEĞİ

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 45 - 66, 30.03.2021

Halide Selin Maden , Yunus Ozcan

https://doi.org/10.30692/sisad.856127

Cited By: 1

Öz

Küreselleşme ile yeni pazarların ortaya çıkması, bilgi ve iletişim teknolojilerindeki ilerlemeler sayesinde uluslararası ticaret kolaylaşmıştır. Bunun sonucunda, uluslararası ve işletmeler arasında rekabet artışı önem kazanmıştır. Rekabet gücü ülkelerin, endüstrilerin başarı ve performans göstergesi olarak kabul edilmektedir. Küresel piyasalarda rekabet gücü elde etmek ve geleceğe yönelik izlenecek yol haritasının belirlenmesinde, analizlerin yapılarak doğru stratejilerin geliştirilmesi oldukça önemlidir. Çalışmanın amacı, 2010-2019 yılları arasında Türkiye’nin gıda jelatin pazarı için uluslararası rekabet gücünü Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler (AKÜ) yöntemi ile belirlemek, ne şekilde ilerlediği görmek ve Türkiye’nin rekabet gücünün dünya gıdada kullanılabilir jelatin pazarında hâkim ülkeler arasındaki konumunu ortaya koymaktır. Ülkelerin dış ticaret verilerine ulaşmak için International Trade Center (ITC) Trade Map veri tabanlarından faydalanılmıştır ve ürün sınıflandırmasında dünya genelinde jelatin için fasıl numarası olan 3503.00 kullanılmıştır. 2010-2019 yıllar arasında 3503.00 için Türkiye ve dünyada gıda jelatin ihracatında ilk on sıralamada yer alan ülkelerin AKÜ indeksleri hesaplanmış ve uluslararası rekabet güçleri incelenmiştir. Türkiye için rekabet gücünün 2010-2015 yılları arasında düşük olduğu, 2016 yılında ise sınırda olduğu gözlemlenmiştir. 2016 yılından 2019 yılına kadar rekabet gücünde düşüş yaşanmadan kademeli olarak arttığı ve rekabet gücünün yüksek olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

uluslararası ticaret, akü modeli, uluslararası rekabet gücü, gıdada kullanılabilir jelatin

Turkey’s Food Trade and Revealed Comparative Advantage Model: The Case of Gelatin Market

Öz

International trade has become easier due to the emergence of new markets with globalization and progress in information and communication technologies. Consequently, an increase of competition between international and enterprises has come into prominence. Competitiveness is considered as an indicator of success and performance of countries and industries. Developing accurate strategies by making analysis is very important to obtain competitiveness in global markets and to determine the route map to be pursued for the future. The purpose of this research that the competitive power of Turkey’s food grade gelatin industries between the years of 2010 and 2019 to be determined by the Revealed Comparative Advantage (RCA) method, observing the progress of competitiveness and to determine the location of Turkey’s competitiveness between dominant countries competitiveness for food grade gelatin in the World. From International Trade Center (ITC) Trade Map database was benefited in order to reach the foreign trade data of the countries and 3503.00, which is HS Code for gelatin around the World, was used for product classification.The indexes of RCA between 2010 and 2019 for 3503.00 HS Code were calculated for Turkey and top ten exporting countries in the World and international competitivness were also examined. Competitiveness in 2010-2015 period was observed low and in 2016 was on the limit. Competitiveness from 2016 to 2019 had been determined that it increased gradually without any decrease and its competitiveness was high.

Anahtar Kelimeler

International Trade, RCA Model, International Competitiveness, Food Grade Gelatin

Kaynakça

• Adıgüzel, M. (2011) Uluslararası rekabet gücü belirleyici faktörler ve ölçülmesi, Türkiye bağlamında bir değerlendirme (1. Baskı). Ankara: Nobel.
• Aktan, C. C. ve Vural, İ. Y. (2004a). Rekabet Gücü ve Türkiye. Ankara: Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu.
• Aktan, C. C. ve Vural, İ. Y. (2004b). Rekabet gücü ve Rekabet Stratejileri. Ankara: Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu.
• Altay, A., Pazarlıoğlu, M. (2007). Uluslararası Rekabet Gücünde Beşerî Sermaye: Ekonometrik Yaklaşım. Selçuk Üniversitesi Karaman İ.İ.B.F. Dergisi, 9, 96-108. 29 Kasım 2020.
• Erge, A. ve Zorba, Ö. (2016). Jelatin ve fizikokimyasal özellikleri. Akademik Gıda, 14(4), 431-440. Ergin, N. E. (Şubat 2014). Avrupa borç krizinin türkiye ekonomisi üzerindeki etkileri. 9 Nisan 2020, http://www.vergidunyasi.com.tr/Makaleler/6279.
• Ertürk, M. (2017). İşletme Biliminin Temel İlkeleri (10. Baskı). İstanbul: Beta Yayıncılık. Gökmenoğlu, S., Akal, M., ve Altunışık, R. (2012). Ulusal Rekabet Gücünü Belirleyen Faktörler Üzerine Değerlendirmeler. Rekabet Dergisi, 13, 3-43. 30 Kasım 2020.
• Hanani, Z. A., .Roos, Y. H. ve Kerry, J.P. (2014). Use and application of gelatin as potential biodegradable packaging materials for food products. International Journal of Biological Macromolecules, (2014).
• International Institude for Management Development, (2014). International Institude for Management Development. 22 Ekim 2020, https://www.imd.org/wcc/world-competitiveness-reflections/the-global-competitiveness report/#:~:text=A%20Brief%20Comparison%20of%20the%20World%20Competitiveness%20Yearbook%20and%20the%20Global%20Competitiveness%20Report&text=(not%20to%20be%20confused%20with,of%20productivity%20of%20a%20country.
• ITC Trade Map UNCTAD, WTO (2020) Veri Tabanı. 18.10.2020, https://www.trademap.org/Index.aspx.
• Karim, A.A., ve Bhat, R. (2008). Gelatin alternatives for the food industry: recent developments, challenges and prospects. Trends in Food Science & Technology Journal, 19, 644-656. Kumbar, S. G., Laurencin, C. T., ve Deng, M. (2014). Natural and Synthetic Biomedical Polymers. (1. Basım). Elsevier Science.
• Mintel. (2018). Mintel Chocolate Confectionery Overview (b.t.) 27 Kasım 2020, https://s3-eu-west-1.amazonaws.com/tutor2u-media/subjects/business/downloads/Mintel-Chocolate-Confectionery-Overview-2018.pdf?mtime=20180410160435.
• Mordor Intelligence. (2018). Global food-grade gelatin market report. EMIS. 10.04.2020, EMIS Professional veri tabanından erişildi.
• Mordor Intellience. (2019). Food Grade Gelatin Market - Growth, Trends, And Forecasts (2020 - 2025). 12 Ekim 2020, https://www.mordorintelligence.com/industry-reports/food-grade-gelatin-market.
• Porter, Michael E. (2004). Building the Microeconomic Foundations of Prosperity: Findings from the Business Competitiveness Index. Retrieved October, 22, 2020, https://www.hbs.edu/faculty/Publication%20Files/BCI_Chapter_adf284c6-3d8b-483e-9f29-a5242e9c5999.pdf.
• Porter, Michael E. (1990). The Competitive Advantage of Nations. 22 Ekim 2020, http://www.economie.ens.fr/IMG/pdf/porter_1990__the_competitive_advantage_of_nations.pdf.
• Ramos, M., Valdés, A., Beltrán, A., ve Garrigós, M.C. (2016).Gelatin-Based Films and Coatings for Food Packaging Applications, 6 (41), 1-20.
• ResearchAndMarkets (2020). Global Gelatin Market (2020 to 2027) - Size, Share & Trends Analysis Report by Raw Material, Function, Application, Region and Segment Forecasts. 8 Ekim 2020, https://www.businesswire.com/news/home/20200408005529/en/Global-Gelatin-Market-2020-to-2027---Size-Share-Trends-Analysis-Report-by-Raw-Material-Function-Application-Region-and-Segment-Forecasts---ResearchAndMarkets.com.
• Resmî Gazete: 30.06.2013, Sayı 28693. 22.04.2020, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/06/20130630-4.htm.
• Rousselot Clarification. (2020). Red wine, beer, apple juice. 13 Mayıs 2020, https://www.rousselot.com/functional/markets-solutions/food/clarification.
• Rousselot Dairy. (2020). Great looks, excellent flavor, irresistible mouthfeel. 13 Mayıs 2020, https://www.rousselot.com/functional/markets-solutions/food/dairy.
• Saygılı, Ş. (2003), Bilgi Ekonomisine Geçiş Sürecinde Türkiye Ekonomisinin Dünyadaki Konumu. Devlet Planlama Teşkilatı Yayın No 2675, 30 Kasım 2020. https://sbb.gov.tr/wpcontent/uploads/2018/11/Bilgi_Ekonomisine_Gecis_Surecinde_Turkiye_Ekonomisinin_Dunyadaki_Konumu.pdf.
• Schrieber R, ve Gareis H. (2007). Gelatin handbook (1. Baskı) Wiley-VCH Verlag GmbH&Co. TÜİK Sınıflama Sunucusu Veri Tabanı. 01.05.2020, https://biruni.tuik.gov.tr/DIESS/SiniflamaSatirListeAction.do?surumId=1074&seviye=2&detay=H&turId=3&turAdi=%203.%20D%C4%B1%C5%9F%20Ticaret%20S%C4%B1n%C4%B1flamalar%C4%B1.
• Sweetpress (2020). Price of gelatin soars in response to China’s pork shortage. (8 Ekim 2019). 5 Kasım 2020, https://www.sweetpress.com/en/el-precio-de-la-gelatina-se-dispara-ante-la-escasez-de-porcino-en-china/#.
• World Economic Forum, (2019). Global Competitiveness Report 2019: How to end a lost decade of productivity growth. 25 Ekim 2020, https://www.weforum.org/reports/how-to-end-a-decade-of-lost-productivity-growth#:~:text=What%20is%20competitiveness%3F&text=The%20World%20Economic%20Forum%2C%20which,include%20the%20word%20%E2%80%9Cproductivity%22. World Economic Forum, (2015). Global Competitiveness Report 2015: Macroeconomic environment. 30 Ekim 2020, https://reports.weforum.org/global-competitiveness-report-2015-2016/macroeconomic-environment/.
• Yacoubou, J. (2008). Gelatin: Sometimes Kosher But Still Not Typically, Vegetarian. Vegeterian Journal, 27 (4), 28-29.