Siyasal Katılma Bağlamında Belediye Meclis Toplantılarına Yurttaş Katılımı Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2021, Cilt: 30 Sayı: 1, 65 - 88, 31.03.2021

Özer Köseoğlu , Abdulkadir Aksoy , Ömer Faruk Köktaş

Öz

Belediye meclis toplantıları oy hakkı olmadan yurttaşların katılımına açıktır. Bu yönüyle, belediye meclis toplantılarına katılmak, yerel seçimlerde oy vermek ya da siyasi parti üyesi olmak gibi geleneksel katılım yollarından farklı bir davranıştır. Bu makale kentsel politikaların yapılması süreçlerine katılım yolları bağlamında belediye meclis toplantılarına dışarıdan katılan yurttaşların demografik özelliklerini, toplantılara katılım sıklıklarını ve katılım nedenlerini incelemektedir. Ayrıca katılımcıların yerel demokrasi algıları ve siyasal katılma yolları hakkındaki görüşleri analiz edilmektedir. Bu amaçla araştırmacılar bir kentteki büyükşehir ve dört büyükşehir ilçe belediyesinin meclis toplantılarını dokuz ay boyunca yerinde izlemiştir. Bu toplantılardan katılımcı gözlem ve anket yöntemiyle veriler toplanmış ve analiz edilmiştir. Böylece katılımcıların sosyo-demografik profili çıkarılmış, yerel demokrasi ve siyasal katılmayla ilgili görüşleri belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Siyasal Katılma, Belediye Meclisi, Kentsel Politikalar

Teşekkür

Hakemlere makalenin niteliğini artırıcı önerileri ve eleştirileri nedeniyle teşekkürlerimizi sunarız.

A Study of Citizen Participation in Municipality Council Meetings in the Context of Political Participation

Öz

In Turkey, municipal council meetings are open to the participation of ordinary citizens without them needing to have the right to vote. Therefore, involvement in council meetings is a divergent participation behavior compared to voting in local elections or joining a political party. This study investigated the demographic traits, participation frequency, and motives of citizens who engage with municipal councils in the context of political engagement in urban policymaking. Moreover, their perceptions of local democracy and their views on the modes of political participation were analyzed. To achieve this, we monitored one metropolitan city council and four district municipalities in one city. We collected qualitative and quantitative data from these meetings through participatory observation and survey methods. Thus, we revealed the socio-demographic profile of the participating citizens and outlined their views on local democracy and political participation.

Anahtar Kelimeler

Political Participation, Municipal Council, Urban Policy

Kaynakça

• Aksu, H. & Kurtuluş, H. (2011). Yerel Temsil ve Katılım Açısından Sivas Belediye Meclisi̇. Türk İdare Dergisi, (470), 113–132.
• Alkan, H. & Çiftçioğlu, H. (2007). Yerel Siyasette Belediye Meclisi ve Siyasi Parti Örgütleri: Göksun Örneği. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 1–27.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. & Yıldırım, E. (2012). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı. 7. Baskı, Sakarya: Sakarya Kitabevi.
• Arıkboğa, E., Oktay, T., & Yılmaz, N. (2007). Yeniden Yapılanma Sonrasında Belediye Meclisleri: İstanbul Örneği. İstanbul: Beta.
• Arıkboğa, E. (2009). Ölçek Reformunun Büyükşehir Belediye Meclislerindeki Temsil Adaletine Olumlu Etkileri. İçinde Ulusal Kalkınma ve Yerel Yönetimler: 4. Ulusal Yerel Yönetimler Sempozyumu Bildirileri. Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları, s. 737-754.
• Arıkboğa, E. (2010). Yerel Yönetimlerde Katılım ve Meclislerin Rolü. İçinde Yerel Yönetim Anlayışında Yeni Yaklaşımlar Sempozyumu. İstanbul: Okan Üniversitesi Yayınları, s. 193–209.
• Arıkboğa, E. (2014). Büyükşehir Belediye Meclislerindeki Temsil Adaletsizliğinin Coğrafi ve Siyasi Görünümleri. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 2(2), 35–61.
• Arnstein, S. R. (1969), “A Ladder of Citizen Participation”, Journal of the Royal Town Planning Institute, April, s. 1-6.
• Atkinson, R. & Moon, G. (1996). Urban Policy in Britain: the City, the State and the Market. Hampshire: Macmillan Press.
• Azaklı, S., & Özgür, H. (2005). Belediye Organları ve organlar arası ilişkiler: Başkan, meclis ve encümen. İçinde H. Özgür & M. Kösecik (Ed.), Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar-I: Reform. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, s. 297-319.
• Bulut, Y. & Tanıyıcı, Ş. (2008). Türkiye’de Belediye Meclis Üyelerinin Temsil Ediciliği: Erzincan Örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (21), 171–194.
• Cabada, L. (2013). “Parties with no Members?”: How to Ensure Political Participation in East Central Europe?. Democracy in Transition: Political Participation in European Union, Demetrieu, K. N. (Ed.), Heidelberg: Springer, s. 77-94.
• CoE (2009). Code of Good Practice for Civil Participationin the Decision-Making Process. CONF/PLE(2009)CODE1, Conference of INGOs of the Council of Europe, https://www.eesc.europa.eu/resources/docs/code-of-good-pratice-for-civil--participation-in-the-decision-making-process-en.pdf, (Erişim Tarihi: 12.04.2020).
• Creighton, J. L. (2005), The Public Participation Handbook, San Francisco: Jossey-Bass.
• Çakır, C. (2017). İzmir Büyükşehir Belediyesinde E-Belediye Uygulamaları ve vatandaşın Farkındalığı. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 9(1), 1-12.
• Çelik, A. & Uluç, A. V. (2009). Yerel Siyasette Temsil Üzerine Bir Çalışma: Şanlıurfa Örneği. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, (41), 215–231.
• Çitci, O. (1989). Yerel Yönetimlerde Temsil: Belediye Örneği. Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları.
• Dalton, R. J. & Klingeman, H.-D. (2011). Overview of Political Behavior: Political Behavior and Citizen Politics. In R. E. Goodin (Ed.), The Oxford handbook of political science (pp. 322-345). Oxford University Press.
• DeSantis, V. S. & Renner, T. (2002). City government structures: An attempt at clarification. State and Local Government Review, 34 (2), 95-104.
• Erder, S. & İncioğlu, N. (2008). Türkiye’de Yerel Politikanın Yükselişi: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Örneği, 1984-2004. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Erdoğan, E. (2015). Büyükşehir Belediye Meclis Üyelerinin Profilleri Üzerine Bir Çalışma. İçinde P. Uyan Semerci (Ed.), Yerel Demokrasi Sorunsalı: Büyükşehir Belediye Meclisleri Yapısı ve İşleyişi, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 73-97.
• European Parliament (2016). Potential and Challenges of E-Participation in the European Union. Directorate General for Internal Policies. PE 556.949, https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2016/ 556949/IPOL_STU%282016%29556949_EN.pdf, (Erişim Tarihi: 12.01.2021).
• Güneş, M. (2017). Yerel Demokrasi Tartışması Olarak: Büyükşehir Belediye Meclislerinde Seçim Sistemi ve Temsilde Adalet Sorunu. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 47–61.
• Gürler Hazman, G. (2005). Afyonkarahisar Belediyesinde e-Belediye Uygulamaları ve Yerel Farkındalık. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2), 65-84.
• Hague, R., Harrop, M. & McCormick, J. (2016). Political Science: A Comparative Introduction. 8th Edition, New York: Palgrave.
• Haro-de-Rosario, A., Sáez-Martín, A. & Caba-Pérez, M. (2018). Using Social Media to Enhance Citizen Engagement with Local Government: Twitter or Facebook?. New Media and Society, 20 (1), 29-49.
• http://www.ysk.gov.tr/tr/mahalli-idareler-genel-secimleri-arsivi/2650 (Erişim: 9 Mayıs 2020).
• IAP2 (2018) Spectrum of Public Participation, International Association for Public Participation, https://cdn.ymaws.com/www.iap2.org/resource/resmgr/pillars/Spectrum 8.5x11Print.pdf, (Erişim Tarihi: 12.12.2019).
• Kocaoğlu, M. (2015). Yerel Yönetimlerde Katılım ve Kültür: Katılımcı Yerel Yönetim Anlayışının Kültürel Temelleri. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
• Lamba, M. & Kerman, U. (2016). Kent Konseylerinin Belediye Meclislerinde Gündem Belirlemedeki Etkisi: Antalya, Afyonkarahisar ve Burdur Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 89–106.
• Lamprianou, I. (2013). Contemporary Political Participation Research: A Critical Assessment. Democracy in Transition: Political Participation in European Union, Demetrieu, K. N. (Ed.), Heidelberg: Springer, s. 21-42.
• Milbrath, Lester W. ve Goel, L. (1977). Political Participation: How and Why Do People Get Involved in Politics?. Chicago: Rand McNally Collage Publishing.
• Negiz, N. (2011). Elektronik Dönüşüm Karşısında Vatandaş Deneyimi: Isparta Belediyesi İncelemesi, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11(21), 499-534.
• OECD (2001), Citizens as Partners, Information, Consultation and Public Participation in Policy-Making, Paris.
• Oktay, T. (2013), Yerel Siyaset Bağlamında Belediye Meclis Komisyonları: Marmara Bölgesi Örneği, İstanbul: MBB Kültür Yayınları.
• Oktay, T. (2016). Yerel Yönetim Reformu Sonrasında Türkiye’de Belediye Meclisleri. İçinde Y. Demirkaya (Ed.), Türkiye’de Yeni Kamu Yönetimi: Yerel Yönetim Reformu, İstanbul: Dünya Yerel Yönetim ve Demokrasi Akademisi Vakfı, s. 355-385.
• Rosanvallon, P. (2008). Counter-Democracy: Politics in An Age of Distrust. Goldhammer, A (Çev.), Cambridge: Cambridge University Press.
• Schlozman, K. L. (2010). Political Participation. In G. T. Kurian (Ed.), The Encyclopaedia of Political Science (pp. 1260-1263). CQ Press.
• Sayımer, İ. (2019). E-Yönetişim Bağlamında Yeni Medya Ortamlarında Belediye-Yurttaş Etkileşimi: Kocaeli İli Örneği. TÜBİTAK SOBAG 1001 Proje (117K012), Kocaeli.
• Sezik, M. (2017). Yerel Siyasal Aktörlerin Belediyelerde Karar Alma Mekanizmalarına Katılımı: Adıyaman Belediye Meclis Örneği. Birey ve Toplum, 7(14), 65–88.
• Sobacı, M. Z. ve Köseoğlu, Ö. (2016). Başkanlık Sistemlerinde Yerel Yönetimler: ABD, Brezilya, Şili, Endonezya ve Güney Kore. Ankara: Seta Yayınları.
• Sobacı, M. Z., Köseoğlu, Ö. & Karkın, N. (2015). Belediyelerde Sosyal Medya: Değişim İçin Yenilikçi Fırsatlar. İstanbul: MBB Kültür Yayınları.
• Sobacı, M. Z. (2016). Social Media and Local Governments: An Overview. Social Media and Local Governments Theory and Practice. Sobacı M. Z. (Ed.) Springer, 3-21.
• Tambouris, E., Liotas, N., & Tarabanis, K. (2007). A Framework for Assessing eParticipation Projects and Tools. İçinde R.H. Sprague (Ed.), Proceedings of the 40th Annual Hawaii International Conference on System Sciences. LosAlamitos, CA: IEEE Computer Society Press, 1-10.
• Türeli, N. & Çağlar, N. (2010). Yerel Yönetimde Kadın Temsili: Isparta ili Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 2(1), 16–40.
• Uçar, A., & Negiz, N. (2016). Yerelde Kamu Politikalarının Oluşumunda Yönetişim ve Katılımcılık: Isparta İncelemesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (CİEP Özel Sayısı), 788–819.
• United Nations (2014). E-Government Survey 2014, E-Government for the Future We Want. New York: UN Department of Economic and Social Affairs, https://publicadministration.un.org/egovkb/Portals/egovkb/ Documents/un/2014-Survey/E-Gov Complete_Survey-2014.pdf, (Erişim Tarihi: 12.01.2021).
• Uyan Semerci, P. (Ed.). (2015). Yerel Demokrasi Sorunsalı: Büyükşehir Belediye Meclisleri Yapısı ve İşleyişi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Wirtz, Bernd W., Daiser, P. & Binkowska, B. (2018). E-participation: A Strategic Framework, International Journal of Public Administration, 41(1), 1-12
• Yıldırım, U., Öner, Ş., Aksu, H., & Tatlı, S. M. (2011). Yerel Temsil ve Katılım Bağlamında Belediye Meclisleri: Kahramanmaraş ve Sivas Örnekleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 507–530.
• Yıldırım, U., Gül, Z., Akın, S., Kılaç, S. & Kıraç, Y. (2015). Türkiye’de Belediye Meclislerinin Temsil Ediciliği: Siirt Örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(54), 278-306.
• Zeren, H. E., & Özmen, A. (2010). Halkın Belediye Faaliyetlerine Katılma Duyarlılığı ve Hizmet Memnuniyeti: Karaman Belediyesi Örneği. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(19), 165–173.
• Zhang, W., Johnson, T.J., Seltzer, T. & Bichard, S. L. (2010). The Revolution Will be Networked: The Influence of Social Networking Sites on Political Attitudes and Behavior. Social Science Computer Review, 28 (1), 75-92.